3+4 samen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5. Verzorgingsstaat

3. Onderwijs

Voor wie is de verzorgingsstaat?

1. Voor alle mensen die geld nodig hebben
2. Voor alle burgers
3. Voor alle mensen die werkloos zijn
4. Voor alleen de mensen die onder het minimumloon zitten

Solidariteit is:

1. Mensen accepteren ook al hebben ze andere waarden dan jij
2. Altijd zo veel mogelijk mensen het ergens mee eens laten zijn
3. De ultieme middenweg tussen politiek links en rechts
4. Gevoel van saamhorigheid en samen consequenties dragen

Wat is geen gebied waaruit de verzorgingsstaat werkt?

1. Veiligheid en Justitie
2. Gezondheidszorg
3. Onderwijs
4. Sociale zekerheid

In een nachtwakersstaat is er meestal sprake van een vrijemarkteconomie

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een nachtwakersstaat?

1. Samenleving waarin men laat naar bed gaat
2. Samenleving waarin de overheid voor welzijn en welvaart zorgt
3. Samenleving waarin de staat alleen voor de openbare orde zorgt
4. Samenleving waarin de staat alleen voor het welzijn, maar niet voor de welvaart zorgt

Wie ontvangen er allemaal AOW?

1. De mensen die hebben gewerkt boven de 67
2. De mensen die niet hebben gewerkt, boven de 67
3. Alle mensen boven de 67
4. Alleen mensen die premie hebben betaald boven de 67

Wat is niet waar over de participatiesamenleving?

1. De overheid laat nu alles aan de burgers zelf over.
2. De part. komt voort uit noodzakelijke bezuinigingen.
3. We leven in een informatiesamenleving met mondige burgers.
4. Vergrijzing en ontgroening dragen bij aan de hoge kosten.

Welk voorbeeld past goed bij de participatiesamenleving?

1. Mensen moeten hard en lang werken in fabrieken en mijnen
2. Als je in de bijstand komt, krijg je meer dan genoeg geld om van rond te komen
3. Iedereen moet voor zichzelf zijn eigen AOW betalen
4. Bij je oma langsgaan om boodschappen voor haar deur te zetten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen...

- Wat de Leerplichtwet inhoudt.

- Wat een (start)kwalificatie is. 

- Wat de drie doelen van de overheid op het gebied van onderwijs zijn. 

- Hoe de overheid probeert sociale ongelijkheid terug te dringen. 

Leerplichtwet

• Ingevoerd in 1901. 
• Iedereen tussen 6 en 12 jaar moet onderwijs volgen (behalve kinderen in de landbouw en meisjes die helpen in het huishouden).
• Nu: iedereen van 5 tot 16 verplicht naar school

Startkwalificatie

• Sinds 2007: kwalificatieplicht
• Tot je 18e leerplichtig als je geen startkwalificatie hebt behaald;
  mbo 2-, havo- of vwo-diploma.
• Overheid probeert hierdoor jouw kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

Controle

• Bij spijbelgedrag grijpt de leerplichtambtenaar in. Controleert of je als leerplichtige ingeschreven staat bij een school.
• Onderwijsinstellingen worden op kwaliteit beoordeeld door de onderwijsinspectie.
• Overheid stelt kaders om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken, dit doen ze door voor ieder vak eindtermen vast te stellen. (CSE's)

Doelen onderwijs

1. Zorgen voor een goed opgeleide beroepsbevolking om te kunnen concurreren met het buitenland en in te spelen op de veranderende arbeidsmarkt. 
2.  Ongelijkheid terugdringen.
3. Iedereen de kans geven om zijn of haar talenten te ontwikkelen.

1. Goed opgeleide beroepsbevolking

• De arbeidsmarkt verandert voortdurend. 
• Studenten en werknemers moeten steeds nieuwe stof en vaardigheden leren. 
•  Meer mensen aan het werk zijn/blijven: minder geld nodig voor uitkeringen. 
• Goed opgeleide beroepsbevolking betekent niet automatisch een hoogopgeleide beroepsbevolking: want je hebt ook voldoende ambachtslieden nodig. 

2. Ongelijkheid terugdringen

• Sociale ongelijkheid: ongelijke verdeling in de maatschappij van kennis, inkomen, status en (politieke) macht.
• Kinderen met lageropgeleide ouders kunnen vaak niet het onderwijs krijgen dat ze aan zouden kunnen. 

3. Talenten ontwikkelen

• Mensen met een diploma krijgen vaak een betere baan en verbeteren hun maatschappelijke positie. 
• Makkelijke doorstroming van vmbo naar mbo of havo, hbo of universiteit. 
• Brede brugklassen: leerlingen met verschillende adviezen in de eerste jaren van de middelbare school bij elkaar in de klas. Leerlingen krijgen dan meer tijd om er achter te komen op welk niveau zij het beste presteren. 

Kansenongelijkheid

• Erg hoog in het onderwijs. 
• In vergelijking met 10 jaar geleden gaan meer leerlingen naar de havo of het vwo. 
• Ook meer leerlingen naar een hogeschool of universiteit. 
• Belangrijk: steeds meer meisjes! 

Wanneer is de leerplichtwet ingevoerd?

1. 1349
2. 1901
3. 1798
4. 1946

Tot welke leeftijd ben je leerplichtig?

1. 15
2. 16
3. 17
4. 18

Sociale ongelijkheid komt voort uit

1. Verschil in inkomen
2. Verschil in sociaal milieu
3. Verschil in opleiding
4. A, B en C

Wat is sociale ongelijkheid?

1. Groepen mensen die hun rijkdom niet delen
2. Groepen mensen die te lui zijn om te werken
3. Ongelijkheid in hoe de welvaart verdeeld is in een land
4. Ongelijkheid in hoe mensen wonen

5. Verzorgingsstaat

4. Gezondheidszorg

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen...

- met wie je te maken krijgt als je zorg nodig hebt

- hoe Nederland omgaat met oplopende zorgkosten

- wat verschillende vormen van zorg zijn en hoe die bijdragen aan het welzijn en welvaart van een land

(recht op) gezondheidszorg

• Het is de taak van de overheid om te zorgen dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en betaalbare gezondheidszorg
• Meer aandacht voor preventie; campagnes tegen roken/vapen/alcohol etc
  
  Goede gezondheidszorg verbetert het welzijn van de burgers en draagt bij aan de welvaart van een land.
  (gezonde burgers kunnen een bijdrage leveren aan de maatschappij)

Zorgverzekering

 

• Vanaf je 18e de plicht om een zorgverzekering af te sluiten. Kinderen zijn gratis meeverzekerd met hun ouders.
• Via belastingen draag je bij aan de financiering van de zorg.
• Laag inkomen (onder €37.496 per jaar)?
  Dan heb je recht op zorgtoeslag (tot max €123 per maand).

Kosten

• Met een basisvezekering ben je verzekerd voor ziekenhuisopnames, medicijnen, huisarts. De premie is ongeveer €115 per maand.
• Met de aanvullende verzekering kun je je voor bijvoorbeeld fysiotherapie en de tandarts verzekeren.
• Ook heb je een eigen risico vanaf €385, waarbij je de eerste paar 100 euro aan zorgkosten zelf moet betalen.

Wie zorgt er?

• Maatschappelijke organisaties (ziekenhuizen, zorginstellingen, thuiszorg, huisarts, fysiotherapeut)
• Vrijwilligersorganisaties (uitjes organiseren, activiteiten voor zieken, ouderen, beperking)
• Mantelzorgers

Mantelzorg

• Langdurig zorgen voor een hulpbehoevende in je omgeving, zoals je partner, ouder, broer/zus.
• Je doet dingen zoals de boodschappen of het huishouden. 
• Geen wettelijke plicht, wordt ook niet betaald. 
• 20% van scholieren groeit op met mantelzorg, een derde van die scholieren verleent zélf mantelzorg. 

Hoeveel procent van NLse inwoners (16+) heeft mantelzorg taken?

1. 21
2. 33
3. 17
4. 38

Marktwerking

• Zorgverzekeraars bieden op de vrije markt zorgverzekeringen aan. Ze kopen zelf zorg in bij de zorgverleners die met elkaar concurreren.
• De overheid controleert of prijsafspraken eerlijk zijn.
• Voorstanders: ziekenhuizen zijn efficienter gaan werken, patiënten hebben meer keuzevrijheid.
• Critici: gaan vrije prijzen niet ten koste van de kwaliteit van de zorg?

Maatschappelijke ontwikkelingen

1. Vergrijzing.
2. Technologische ontwikkelingen.
3. Ongezonde leefstijlen.

Preventieakkoord

• Eind 2018 ondertekenden onder andere zorgverzekeraars, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de Rijksoverheid het Preventieakkoord
• Drie doelen voor 2040: 
  1. een rookvrije generatie
  2. minder obesitas en overgewicht
  3. minder overmatig en zwaar alcoholgebruik

npokennis.nl