Bas 3 Variatie in genotypen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

th 3 bs 5 Variatie in genotypen

leerdoelen

5 Je kunt omschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat. 

6. Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

eerst even herhalen...

Even herhalen van les 1
Hoe noemen we alle kenmerken van een organisme?

1. Fenotype
2. Genotype

Hoeveel chromosomen heeft een mens per lichaamscel?

1. 23
2. 22
3. 46
4. 44

Hoe heten de 'normale' cellen ?

1. geslachtscellen
2. lichaamscellen
3. cellen

Bevatten alle lichaamscellen een celkern?

1. Ja
2. Nee
3. bijna alle namelijk....

Wat is het genotype?

1. Alle eigenschappen van een organisme
2. Alle erfelijke informatie over eigenschappen van een organisme

Waar ligt de erfelijke informatie?

1. In elke cel van ons lichaam
2. In sommige cellen
3. Alleen in de cellen die het nodig hebben

Een mens heeft 46 chromosomen. Hoeveel chromosomen heeft iemand van zijn of haar moeder gekregen?

1. 46
2. 23
3. 22
4. 45

Hoeveel paar chromosomen heeft de mens?

1. 23
2. 46
3. 12
4. 24

Genenpaar

- Chromosomen liggen in paren in een lichaamscel (dus genen ook)

- Chromosomen zijn enkelvoudig in geslachtscellen (dus genen ook)

- Je ouders hebben verschillende eigenschappen (bv vader bruine ogen, moeder blauwe ogen)

- Bij de bevruchting krijgt je van elke ouder één chromosoom.

- Daardoor kan informatie verschillend zijn.

Variatie in genotypen

Variatie in genotype

- Welk gen terecht komt in een geslachtscel is toeval.

- Er zijn veel verschillende combinaties. 

- Daardoor ontstaat bij geslachtelijke voortplanting veel variatie in genotypen. 

- En dus verschillen in fenotype

Variatie in genotype

Geen of weinig variatie 

Bij ongeslachtelijke voortplanting;

want:

Geen mengen van chromosomen en genen

Ongeslachtelijke voortplanting

ongeslachtelijke voortplanting door knollen:

        van 1 naar meerdere aardappelen

Weefselkweek 

Variatie in genotype

- kan ook ontstaan door (spontane) mutaties

Mutatie

- Foutje/ beschadiging celdeling

- Plotselinge verandering: mutatie  (gemuteerd = veranderd)

- Organisme waar je mutatie ziet is een mutant.

- Bv albino (geen pigment)

Alligator zonder pigment

Mutagene invloeden

- foutjes in de celdeling door mutagene invloeden

- Door straling, chemische stoffen. 

- Soms mutatie (verandering) in celdeling.

- Cel gaat ongeremd delen > tumor/gezwel.

- Snelle deling, tumor groeit hard, noemen we kanker.

- Door het bloed vervoert in hele lichaam > uitzaaiingen

meiose en albinisme

Meiose

Meiose 

Meiose

Meiose 

https:

Twee genen van een genenpaar bevatten informatie voor dezelfde erfelijke eigenschap

1. Juist
2. onjuist

Kan een genenpaar voor een erfelijke eigenschap bestaat uit twee ongelijke genen

1. ja
2. nee

Wat is een mutatie?

1. Een verandering in het fenotype
2. Een verandering in het genotype

Wat heeft meer invloed? Een mutatie in een geslachtscel of een mutatie in een lichaamscel?

1. Geslachtscel
2. Lichaamscel
3. Beide evenveel

zelfstandig werken /huiswerk

Lees in je boek bladzijde 192 tm 194 / 190 tm 194

Maak opdracht 1 t/m 7

Volgende week practicum DNA!

So bas 1 t/m 3

Leer in je boek bladzijde 104 t/m 130

Samenvatting blz 176 en 177