3H SK NOVA katern les 6 - 3.2 Reactiesnelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

NOVA katern 

Paragraaf 3.2

Les 6 : Reactiesnelheid

Nodig: schrift en rekenmachine 

De snelheid van reacties

De reactiesnelheid is:

•  de hoeveelheid beginstof die per seconde verdwijnt 
  of
• de hoeveelheid reactieproduct die per seconde wordt gevormd

Neem over in je schrift!

5 factoren die van invloed zijn op de reactiesnelheid:

• Concentratie
• Verdelingsgraad
• aanwezigheid van een Katalysator
• Soort stof 
• Temperatuur

Neem over in je schrift!

Verklaring op micro-niveau

We gaan nu op deeltjes niveau verklaren waarom
 de 5 factoren  invloed hebben op de reactiesnelheid.

Daarvoor maken we gebruik van het botsende-deeltjes model

Botsende-deeltjes model

Moleculen zijn voortdurend in beweging en botsen tegen elkaar.

Als de moleculen met de juiste snelheid en in de juiste richting tegen elkaar botsen:

• worden de bindingen tussen de atomen in de moleculen verbroken
• kunnen de atomen nieuwe bindingen vormen
• er ontstaan nieuwe moleculen
  

Een effectieve botsing = 

een botsing waarbij nieuwe moleculen ontstaan.

Als de moleculen te weinig snelheid hebben of niet in de juiste richting botsen dan blijven de moleculen intact. 

(= niet-effectieve botsing)

Welke afbeelding geeft een effectieve botsing weer?

1. 
2. 
3. 

Reactiesnelheid

Hoe meer effectieve botsingen er per seconde plaats vinden, hoe sneller de reactie verloopt.

Met dit botsende-deeltjes model gaan we de invloed van de 5 factoren verklaren.

Concentratie

(aantal gram stof per liter)

lagere concentratie

hogere concentratie -> meer deeltjes aanwezig per liter -> meer effectieve botsingen per seconde

Verdelingsgraad

(hoe fijn een stof is verdeeld)

Vergelijk het oppervlak in de verschillende situaties

Verdelingsgraad

Bij een chemische reactie met twee of meer beginstoffen is het belangrijk dat de stoffen goed met elkaar in contact komen.

fijner verdeelde stof --> grotere verdelingsgraad
--> groter contactoppervlak 

Hoe groter het contactoppervlak, hoe meer effectieve botsingen er per seconde kunnen plaatsvinden.

 Katalysator

Bekijk het filmpje op de volgende dia!

 Katalysator verlaagt Eact

Met welk model kan je de werking van een katalysator uitleggen?

1. energie diagram
2. botsende-deeltjes model

IJzer kan met water en zuurstof reageren tot roest.

Geef de reactievergelijking.
De formule van roest is:

FeO​3​​H​3​​(s)

Roesten is een langzame reactie. Zout katalyseert de reactie. Daarom moet je in de winter, als er zout is gestrooid, je fietsketting extra beschermen tegen roesten.

Leg uit hoe je de ketting van je fiets kunt beschermen tegen roesten.

Soort stof

Stoffen die op elkaar lijken (bijvoorbeeld metalen) kunnen met een verschillende snelheid reageren.

Als je het metaal magnesium verhit met een brander verbrandt het snel met fel wit licht.

Het metaal ijzer verbrandt niet als je het verhit met een brander, maar gloeit alleen.

Temperatuur

lagere temperatuur

hogere temperatuur -> de deeltjes bewegen sneller -> botsen vaker -> meer effectieve botsingen per seconde

lagere temperatuur

hogere temperatuur -> de deeltjes bewegen sneller -> botsen harder -> meer effectieve botsingen per seconde

Temperatuur

Vuistregel:
--> bij een verhoging van de temperatuur met 10 graden Celcius --> wordt de reactiesnelheid 2x zo groot.

Eigen werk + HW

• Leren uit het overgangskatern blz 99 t/m 101
  
  
• Maken + nakijken opgaven 10 + 11 + 13 t/m 16

 

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Schrijf één of twee dingen op die je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

EINDE