Thema 3 - Leren Onderzoeken HV

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Onderzoek doen bij Biologie

leren onderzoeken

Literatuur

Informatie lezen/opzoeken

Beschrijvend

observeren en beschrijven

Experimenteel

Experiment uitvoeren

Soorten Onderzoek

1. Wat eten kinderen in verschillende landen als ontbijt.

1. Hoe vaak eet een hond per dag?
   

1. Nemen planten water op als het nacht is?
2. Worden mensen sneller wakker van rood licht?
3. Groeit een plant sneller door muziek?

experimenteel onderzoek

Kennen/Kunnen

• Je kunt de 6 stappen benoemen die je zet tijdens een onderzoek
• Je kunt zelf een klein onderzoekje opzetten
• Je weet hoe je een verslag moet schrijven

De  onderzoeksstappen

0. Een waarneming en/of idee
1. De onderzoeksvraag bedenken

2 Een hypothese stellen
3. lijst met benodigdheden opstellen

4  werkwijze
5. Resultaten verzamelen en verwerken
6. Een conclusie trekken

1. Wat wil ik onderzoeken?

Onderzoeksvraag

• Vraag die beschrijft wat je wil weten/ontdekken

Voorbeeld:

• Wat gebeurt er als ik bladeren van een jonge plant afknip?

2. Wat is mijn hypothese?

Hypothese

• Wat is het verwachte antwoord op de onderzoeksvraag?
• Waarom, onderbouw eventueel met achtergrondinformatie

Voorbeeld

• Ik verwacht dat de plant na het afknippen van de bladeren dood zal gaan. Aangezien ik weet dat hij deze nodig heeft om zijn eigen voedsel te maken.

3. benodigheden

Benodigdheden

• Lijst van alles dat nodig is om het experiment uit te voeren

Voorbeeld:

1. 2 bekertjes gevuld met aarde
2. 10 bonen
3. Water
4. Schaar

4. Werkplan

Werkwijze

• Stap voor stap uitvoering van het experiment
• Waarom op deze manier?

Voorbeeld:

1. Ik pak 2 bekers en doe in elke beker 5 bonen, aarde en water
2. Als de bonen zijn ontkiemd knip ik van beker 1 de bladeren af. Bij 2 laat ik de bladeren zitten zodat ik kan vergelijken.
3. De komende dagen bekijk ik goed wat er met de planten gebeurt.

5. resultaten

Resultaten

• Wat is er gebeurd tijdens het experiment?
• Alleen feiten!
• Gegevens in tabel en/of grafiek
• Foto's/filmpjes van het experiment 

Voorbeeld:

• De stengels van de planten in beker 1 worden steeds slapper
• De plantjes in beker 1 zijn dood gegaan na 4 dagen

6. Welke conclusie kan ik trekken?

Conclusie

• Antwoord op onderzoeksvraag
• Verwijs naar resultaten en hypothese

Voorbeeld:

• Een jonge plant kan niet leven zonder bladeren. 4 dagen na het afknippen ging de plant dood. Mijn hypothese klopte

verslag

Van je onderzoek schrijf je een verslag

hierin komen de volgende dingen te staan:

voorblad met:

• titel
• naam + klas
• naam docent 
• datum waarop de proef is uitgevoerd

verslag

• Inleiding (waarom ga je dit onderzoek doen)
• alle 6 de stappen van het onderzoek

       (let op: bij stap 5 zet je de resultaten in een grafiek/tabel)

• discussie: misschien zijn er dingen fout gegaan in je experiment. Geef hier duidelijk aan of/welke fouten je mogelijk gemaakt hebt

verslag en werkplan

titelblad

inleiding

onderzoeksvraag

hypothese

materialen

werkwijze

resultaten

conclusie

discussie

 = werkplan

Lever je werkplan in

Lever je werkplan in via SOM. 

Is je werkplan goedgekeurd, dan kun je tuinkerszaadjes tussen 14:20 - 14:30 ophalen in B25 (alleen niet op dinsdag) om je proef ook daadwerkelijk uit te voeren.

Zet de onderdelen van een verslag in de juiste volgorde

Methode

Resultaten

Conclusie

Onderzoeksvraag

Materiaal

Hypothese

Welk type onderzoek is de Nationale Tuinvogeltelling?

1. een experimenteel onderzoek
2. een beschrijvend onderzoek
3. een literatuuronderzoek

Leg uit waarom het een beschrijvend onderzoek is.

Welk type onderzoek is dit?

1. een experimenteel onderzoek
2. een beschrijvend onderzoek
3. een literatuuronderzoek

Leg uit waarom dit een literatuuronderzoek is.

Welk type onderzoek is het onderzoek van Sem?

1. een experimenteel onderzoek
2. een beschrijvend onderzoek
3. een literatuuronderzoek

Leg uit waarom het een experimenteel onderzoek is.

Waarom moet een vaccin op zoveel mensen getest worden, waarom is één persoon niet genoeg?

Waarom moeten die groepen vergelijkbaar zijn?

Wat is de conclusie bij dit onderzoek?

Wat is een mogelijke verklaring voor de resultaten?

zelf een experiment bedenken

Een experiment uitvoeren

• Wat wil je precies onderzoeken?​
• Welke organismen ga je gebruiken?​
• Hoeveel organismen gebruik je om betrouwbare resultaten te krijgen?
• Aan welke omstandigheden stel je de proefgroep en controlegroep bloot?​
• Hoe zorg je er voor dat andere factoren niet van invloed zijn?​
• Wat heb je nodig om het experiment uit te kunnen voeren?​
• Hoe en wanneer ga je resultaten meten?​
• Op welke manier ga je de resultaten weergeven?