5.1 Energie en reactie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Energie en reactie

Deze les

• Uitleg 5.1
  
• Maken opdracht lessonup
• Lezen 5.1 blz. 75  en bekijk voorbeeldopgave 2
  
• Maken opgaven 1 t/m 5
  

Leerdoelen

• Je leert hoe je exotherme en endotherme reacties kunt herkennen.
• Je kunt energiediagrammen tekenen.

Waarom leer je dit?

Om een reactie uit te voeren is het belangrijk dat je weet of er energie nodig is om dit voor elkaar te krijgen (en hoeveel) of dat er juist warmte vrij komt.

Wet van behoud van energie

• Energie kan niet verloren gaan!
• Energie kan wel van vorm veranderen:

- warmte

- licht

- elektrische energie

- chemische energie (dat zit in de bindingen)

Exotherm 

• Exotherm = chemische energie wordt omgezet in andere vorm van energie (Echem neemt af).

• Chemische energie --> licht, warmte of elektrische energie
• reactiewarmte < 0

Endotherm

• Endotherm = andere vorm van energie wordt omgezet in chemische energie (Echem neemt af).
• Warmte, licht of elektrische energie --> chemische energie
• Reactiewarmte > 0 

Voorbeeld: verbranding

• Chemische energie wordt omgezet in licht en warmte.
• Dus een exotherme reactie.

Elektrolyse van water

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Bij oplossen van natriumhydroxide stijgt de temperatuur van het water.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Lampje laten branden met zink- en koperdraadje in een citroen.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Verdampen van alcohol.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Ontstaan van rijp op grassprietjes.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Neem de tabel over en vul in!

Controleer jezelf

Waarom ontbrandt een lucifer niet uit zichzelf?

Activeringsenergie

• Reacties moeten meestal geactiveerd worden: het verloopt niet spontaan.
• Dit noem je de activeringsenergie.
• Een katalysator kan de activeringsenergie verlagen (let op: Reactiewarmte blijft hetzelfde!).
• Een katalysator versnelt daarmee de reactie, maar wordt zelf niet verbruikt.

Energiediagram 

• Exotherm: chemische energie neemt af.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (delta E) is energieverschil. 

Energiediagram 

• Endotherm: chemische energie neemt toe.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (delta E) is energieverschil. 

Deze les

• Uitleg 5.1
  
• Maken opdracht lessonup
• Lezen 5.1 blz. 75  en bekijk voorbeeldopgave 2
  
• Maken opgaven 1 t/m 5