3.1 Energie effect

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.1 Energie effect

Deze les

• HW bespreken
  
• Uitleg 3.1 deel 1
  
• Lezen 3.1 blz. 84 t/m 87
  
• Maken opgaven 3 + 7
  

Leerdoelen

• Je leert dat er exotherme en endotherme reacties bestaan.
• Je leert om energiediagrammen te tekenen.

Waarom leer je dit?

Om een reactie uit te voeren is het belangrijk dat je weet of er energie nodig is om dit voor elkaar te krijgen (en hoeveel) of dat er juist warmte vrij komt.

Wet van behoud van energie

• Energie kan niet verloren gaan!
• Energie kan wel van vorm veranderen:

- warmte

- licht

- elektrische energie

- chemische energie

Exotherm en endotherm

• Exotherm = chemische energie wordt omgezet in andere vorm van energie (Echem neemt af).

• Endotherm = andere vorm van energie wordt omgezet in chemische energie (Echem neemt af).

Voorbeeld: verbranding

• Chemische energie wordt omgezet in licht en warmte.
• Dus een exotherme reactie.

Elektrolyse van water

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Bij oplossen van natriumhydroxide stijgt de temperatuur van het water.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Lampje laten branden met zink- en koperdraadje in een citroen.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Verdampen van alcohol.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Ontstaan van rijp op grassprietjes.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Energiediagram 

• Exotherm: chemische energie neemt af.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (delte E) is energieverschil. 

Energiediagram 

• Endotherm: chemische energie neemt toe.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (delte E) is energieverschil. 

Activeringsenergie

• Reacties moeten meestal geactiveerd worden: het verloopt niet spontaan.
• Dit noem je de activeringsenergie.
• Een katalysator kan de activeringsenergie verlagen (let op: Reactiewarmte blijft hetzelfde!).
• Een katalysator versneld daarmee de reactie, maar wordt zelf niet verbruikt.

BASF De Meern

• Productie en onderzoek naar katalysatoren.
• Bijv. voor vetharding (margarine maken van olie).
• Welk commercieel dilemma zal BASF hebben?

Aan de slag

• HW bespreken
• Uitleg 3.1 deel 1


• Lezen 3.1 blz. 84 t/m 87
• Maken opgaven 3 + 7