Rol van recht in de cultuur

• Cultuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Recht als dimensie van cultuur

Ministers hebben inspraak op rechterlijke uitspraken.

Juist

Fout

onderwijs.hetarchief.be

Een wet kan tegengehouden worden als een meerderheid van de rechters hem niet willen uitvoeren.

Juist

Fout

De premier wordt aangeklaagd. Een meerderheid van het parlement beslist dat hij niet vervolgd mag worden.

Juist

Fout

Een rechter vindt de wet niet streng genoeg. Hij besluit een verdachte een hogere straf te geven dan in de wet beschreven staat.

Juist

Fout

Inhoudstafel

1. Recht en cultuur

2. Functie van het recht

3. Verschillende rechtsstelsels

Recht en cultuur

• Recht = cultureel bepaald
• Echter: niet iedere cultuur heeft een eigen systeem
• Westers recht <-> Moslimse Sharia
• Dichter bij huis: common law <-> civil law

Zoekoefening (werkblad)

1. Zoek het verschil in definitie tussen de common en civil law

2. Op welke manier zou de straf bepaald worden bij de case Annick Van Uytsel door beide rechtstelsels 

Inhoudstafel

1. Recht en cultuur

2. Functie van het recht

3. Verschillende rechtsstelsels

Functie van het recht

• Waarborgt de dominante cultuur
• Beschermt de kernwaarden van de samenleving (vb. gelijkheidsbeginsel) = in de grondwet
• Juridische duidelijkheid door bestraffing van inbreuken (bestraffing = dubbele functie)

Oefening

Zoek 5 andere voorbeelden van voor ons onaantastbare kernwaarden

Zijn deze waarden opgenomen in de wet?

Kernwaarden

Verbod op discriminatie

Gelijke rechten voor mannen en vrouwen

Persvrijheid

Vrijheid van meningsuiting

Afschaffing doodstraf

Kinderrechten

Recht op onderwijs

Recht van vereniging

Recht op arbeid

Stemrecht

Scheiding der machten

Vraag:

Werkt het systeem van bestraffing perfect?

Waarom wel/niet?

Bestraffing werkt niet perfect

• Geen afdoende bescherming =/= geen misdrijven meer
• Niet alle waarden zijn opgenomen in het recht, enkel de belangrijkste

Cultural lag

De techniek gaat te snel vooruit in vgl. met de normen, waarden en wetten

vb. genetische manipulatie

vb. virtual reality

Casus

“Je bent als migrant geïntegreerd als je de wet respecteert, verder leef je zoals je wil” (Abou Jajah). 

Analyseer deze uitspraak en vorm een mening.

Wie is Abou Jahjah?

• Socialist en Arabisch nationalist
• Uitgesproken tegenstander van assimilatie van culturen
• Tegen gastbehandeling van immigranten -> wil eigen cultuur kunnen behouden
• Geïnspireerd door  burgerrechtenactivist Malcolm X: eveneens moslim en tegenstander van assimilatie en melting pot.
  

Inhoudstafel

1. Recht en cultuur

2. Functie van het recht

3. Verschillende rechtsstelsels

Verschillende rechtstelsels

• westerse rechtstelsels = Europa + Noord-Zuid Amerika
• alternatieve rechtstelsels = Chinees, Sharia, gacaca