Beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Beeldspraak

Wat is beeldspraak eigenlijk?

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik

beeldspraak is ook een stijlfiguur: hiermee maak je je taal mooier en interessanter

Wat heb je al gehad?

vergelijking, metafoor en personificatie

spreekwoorden 

Nieuw: metonymie

(je kent het ook als metoniem of metonymia!) 

Welke beeldspraak ken je nog meer?

Vergelijking:

Een vergelijking herken je aan de woorden 'als' en 'net'. Hij is zo rood als een kreeft. Ze is net (als) een nachtegaal. Ook bij de woorden 'van een' kun je denken aan een vergelijking: hij is een beer van een vent.

Metafoor:

Bij een metafoor zijn de woorden 'als' of 'van een' weggelaten. Wél worden er twee dingen vergeleken: "Het is hier een zwijnenstal!" roept moeder, als ze Tommy's kamer ziet.

Personificatie (vorm van metafoor)

Aan levenloze zaken (dingen) wordt een menselijke eigenschap toegekend: de oude auto kwam hoestend en proestend op gang.

Bij een metonymia worden twee dingen met elkaar vergeleken, die niet op elkaar lijken.

Er zijn 8 veel voorkomende metonymieën:

1. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt het materiaal: "Het vriest flink, dus ik heb mijn ijzers alvast maar tevoorschijn gehaald."

2. Je bedoelt de inhoud, maar noemt het voorwerp: "Zullen we een blikje kopen?"

3. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt de maker: "Ik heb thuis een originele Herman Brood aan de muur hangen."

4. Je bedoelt het geheel, maar noemt het deel: "Die snor deelt de ene na de andere bekeuring uit!"

5. Je bedoelt het deel, maar noemt het geheel: "Nederland heeft gelukkig van Duitsland gewonnen!"

6. Je bedoelt het meervoud, maar noemt het enkelvoud: "De vrouw gebruikt vaker make-up dan de man."

7. Je bedoelt het bezit, maar noemt de bezitter: "De buren hebben lekkage." (Je bedoelt dat het huis van de buren lekt.)

8. Je bedoelt een groep, maar noemt de leider: "Hitler rukte op naar de Russische grens."

Boteer

Bekijk het filmpje van Lubach 

en

noteer welke vormen van beeldspraak langskomen. 

www.cambiumned.nl

Een vergelijking herken je aan:

1. het woordje '(net) als'
2. het woordje 'met'
3. het woordje 'als', of 'van een'
4. het woordje 'vergeleken'

Hij is zo sterk als een beer = een metafoor. Juist of onjuist?

1. onjuist
2. juist

'Die Rembrandt vind ik mooier dan die Van Gogh.' Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metonymie
3. metafoor
4. personificatie

'Geef mij nog eens een glas'. Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. synesthesie
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymie

'Zij is net een nachtegaal.' Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metonymie
3. metafoor
4. personificatie

'De wind huilt door de bomen.' Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymie
4. vergelijking