H2 de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Goeiemorgen!!

A2E 

Belangrijk:

•  Als ik praat zijn jullie stil 
• Heb je een vraag, steek je je vinger op 
•  Maak geen misbruik van je telefoon 

Wie zijn jullie? 

Maak een naamkaartje 

Bewaar deze goed voor de volgende les

Planning van deze les: 

- Herhaling van de vorige les 

- Uitleg over Karel V

-  Aantekening 

- Quizvragen

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600)

Hoe breidde de Bourgondiërs hun gebied uit? 

Huwelijkspolitiek

Erfenissen

Veroveringen 

Aankoop 

Welke 2 doelen hadden de Bourgondiërs?

1. Een aaneengesloten gebied creëren.

2. centralisatiepolitiek 

Wat is centralisatie politiek? 

streven naar een gebied, dat men vanuit één centraal punt bestuurt, met uniforme wetten, centrale rechtspraak, centrale bestuursorganen en centrale belastingen en eenheid van geloof)

 * De vorst gebruikt ambtenaren i.p.v. de onbetrouwbare edelen

Niet één land. 

17 gewesten

Eigen bestuur, rechtspraak en regels

Je kon het niet als

Aantekeningen (§2.2) 

•  De Nederlanden bestonden uit 17 gewesten. Zij hadden allemaal hun eigen wetten en regels (privileges)
•  Privilege = voorrecht
•  Samenwerking gebeurde via de gewestelijke staten: hierin zaten de belangrijkste afgevaardigden van het gewest

Aantekeningen (§2.2) 

•  Karel stelde de landvoogd(es) aan, om in zijn plaats de Nederlanden te regeren
•  Ieder gewest kreeg ook een toezichthouder: de stadhouder

Tot nu toe had elk gewest zijn eigen regels. Karel ging voor centralisatie.

Waarom wilde Karel dat? 

Voorbeelden centralisatie politiek Karel V

- Brussel als hoofdstad

- Mechelen het gerechtshof

- Collaterale Raden 

- Invoering landvoogd, stadhouder

Vorst

Karel V

Centralisatie

Landvoogd

Het bestuur in de Nederlanden

Stadhouder

Bestuur in een gewest

Aantekeningen (§2.2) 

• De gewesten wilden hun eigen bestuur en privileges behouden (particularisme) 

Wat is het verschil tussen centralisatie en particularisme?

Tot nu toe had elk gewest zijn eigen regels. Karel ging voor centralisatie.

Waarom wilde Karel dat? 

Centralisatie of particularisme?

Centralisatie vs particularisme

Aantekeningen (§2.2) 

• De centralisatie politiek van Karel V, zorgde ervoor dat de gewesten hun privileges verloren 
•  Hier zijn de gewesten absoluut niet blij mee --> de ontevredenheid groeit! 

Tot nu toe had elk gewest zijn eigen regels. Karel ging voor centralisatie.

Waarom wilde Karel dat? 

OPDRACHT

•  Pak je telefoon
•  Ga naar LessonUp.com (niet de app, maar de site) 
• Gebruik je eigen naam 
•  Voer de code in 

Op welke manier kreeg Karel V de Nederlandse provincies in handen?

1. Door heel Nederland te veroveren
2. Doordat hij deze gebieden erfde

Wie bestuurden de Nederlandse provincies?

1. De rooms-katholieke kerk
2. de edelen en burgers

Wat zijn privileges?

1. Voorrechten waardoor steden zelfbestuur en handelsvoordelen hadden.
2. Belastingen die steden mochten innen van handelaars

De Nederlandse gewesten waren blij met de centralisatiepolitiek van Karel V

JUIST

ONJUIST

Particularisme

Centralisatiepolitiek

Nederlandse gewesten

Karel V

Wat is een voorbeeld van een privilege (meerdere antwoorden zijn goed)

1. Belastingvoordeel
2. Je eigen wetgeving
3. Handelsvoordelen
4. Overal het zelfde geloof

Particularisme

Centralisme

Staten-Generaal

Gewesten

Stadhouder

Gewestelijke Staten

Landvoogd

1 hoofdstad

Volgende les.....

- Karel gaat niet alleen de privileges afschaffen

- Hij gaat de mensen ook beperken in hun godsdienst

Reactie van de gewesten...