Wondzorg

• Zorg
• Beroepsopleiding

Klinische les Wondzorg

18 Juli 2023 14.00-16.00 Werkendam

25 Juli 2023 14.00-16.00 Nieuwendijk

Erika Struik/ Betty Hartenberg

Waarom deze klinische les?

- Verschillende opleidingen/ niveaus.

- Verschillende ervaringen met wondzorg.

- Verzoek vanuit teammanagers.

De huid

- Groot onderdeel van ons. Bepaalt ons uiterlijk

- Geeft ons bescherming tegen meerdere invloeden van buitenaf zoals;

                    * Wrijving

                    * Vocht

                    * Chemische invloeden (bv. zuren)

                    * Micro- organisme (bacteriën, schimmels)

                    * Zonlicht

- De huid regelt onze lichaamstempratuur.

Opbouw van de huid

De huid bestaat uit 2 lagen.

* Buitenlaag; epidermis (ook wel opperhuid of epitheellaag genoemd)

* Binnenlaag; dermis (ook wel ledederhuid of cutis genoemd)

Onder de dermis zit de onderhuidse vetlaag. Hier worden energiereserves opgeslagen. Daarnaast geeft het bescherming, isolatie en deze vetlaag geeft de vorm aan van ons lichaam.

Wat is een (complexe) wond?

Omschrijving volgens internet;

Een wond is een verbreking van de continuïteit van het weefsel, veroorzaakt door een trauma of een pathologische aandoening.

Een wond is niet per definitie complex, maar de situatie kan complex worden als er geen genezig optreed. Denk aan diabetes, hart en vaat ziekte, kanker enz.

Meest voorkomende wonden

• Chirugische wonden
• Diabetische voet
• IAD (incontinence assosiated dermatitis)
• Oncologische wonden
• Ulcus cruris (open been)
• Skin tear
• Brandwonden
• Bijt/snij of schaafwonden

Chirurgische wond

Diabetische voet

IAD/ Decubitus

Oncologische wond

Ulcus cruris

Skin tear

Brandwonden

Schaafwond

Fase van wondgenezing

Hemostase

Hemostase betekend letterlijk bloedstolling. De hemostase begint onmiddelijke na het onstaan van de wond.

Inflammatie

Wanneer de bloeding onder controle is, verplaatsen de ontstekingscellen zich en komen in de wond terecht.

Tijdens deze fase gaat het afweersysteem in gang gezet worden.

Proliferatiefase

Deze fase kenmerkt zich door de her-epithelialisatie, waarbij epitheelcellen worden aangemaakt. Deze gaan zich vervolgens verspreiden in de wond.

Hermodelleringsfase

Tijdens deze fase vindt de verdere aanmaak van collageenweefsel plaats. De rekbaarheid van het weefsel neemt toe. Deze fase kan wel tot twee jaar duren.

Belemmerende factoren wondgenezing

• Ouderdom, anemie, chronische ziekte, kanker, obesitas, immunostoornissen, druk op dezelfde plaats.
• Roken, medicatie, ondervoeding, verminderde mobiliteit.
• Verkeerde wondverzorging

T.I.M.E.

T: Tissue (weefsel)

I: Infectie

M: Moisture (wondvocht)

E: Edge (wondomgeving)

Tissue

- Kleur van de wond in %

- Grootte/breedte en diepte van de wond in cm.

- Locatie van de wond

- Zwart weefsel (necrose) of fibrine (taai/geel beslag) aanwezig?

Infection

Infectie verschijnselen:

- Primair: roodheid, warmte, zwelling

- Secundari: afwijkende kleur, geur, pusvorming

- Verergerende/ onverklaarbare wondpijn?

Moisture

- Droog

- Nat

- Vochtig

Edge

- Kleur en vitaliteit van de wondronden

- Wondomgeving:

* Droog

* Goed gehydrateerd

* Maceratie/verweekt

* Eczeem

Beoordelen via TIME

Wondwijzer

Hygiënische werken bij wondzorg

* Bacteriën zijn 1 duizendste millimeter

* De meeste virussen zijn nog veel kleiner

* Ze kunnen zelfstandig geen grote afstanden afleggen

Dus; Jouw cliënt kan een wondinfectie oplopen via bijvoorbeeld hulpmiddelen, omgevingsfactoren en door onhygiënisch werken.

Werk volgens protocol, was je handen, reinig materiaal met alcohol 70%.

Werkwijze hygiënische werken bij wondzorg:

• pas handhygiëne toe

• trek handschoenen aan

• verwijder het oude verband en deponeer

dat in het afvalzakje

• maak de wond, zo nodig, schoon met

pincet, onder lauwwarm stromend water

of met in water gedrenkte gazen

• verwijder met een non woven gaas het

overtollig vocht

• maak ook de huid rondom de wond goed

schoon en droog

• verwijder de handschoenen en deponeer

die in de afvalzak

• pas handhygiëne toe

• verbind de wond volgens voorschrift

• deponeer het afval in de afvalbak

• verwijder de handschoenen en deponeer

die in de afvalzak

• pas handhygiëne toe

• was de handen bij zichtbaar ‘vuile’

handen, denk aan bloed- en/of wondvocht

• pas geen handdesinfectie toe

• sluit geopende materialen af met een

papieren pleister, bewaren in een afgesloten box

• desinfecteer verbandschaar, werkblad of

schoon werkveld met alcohol 70%

• voer plastic afvalzakje gesloten af

• pas handhygiëne toe

Even een Quiz

Hoe herken je een beginnende decubitus?

1. Gele plek
2. Rode plek
3. Zwarte plek
4. Blauwe plek

Als er een droge korst is bij een fors haematoom als gevolg van een trauma en het gebruik van bloedverdunners, dan laten we de necrose zitten en wachten we af.

1. Juist
2. Onjuist

Schoon gemaakte wond

Een wond met granulatieweefsel hoef je niet schoon te maken?

1. Juist
2. Onjuist

Is het reinigen van een complexe wond onder de douche voldoende?

1. Ja
2. Nee

Na het douchen

Na het schoonmaken met een steriel gaasje

Waarom is het belangrijk om het verband te zien wat je van de wond afhaalt?

1. Zo weet je in welke container het moet
2. Je ziet zo alleen of de wond nog vies is
3. Het geeft je informatie over de wond
4. Je kunt dit bewaren en aan de huisarts laten zien

Bij een cliënt lekt de wond een week na een ingreep nog veel vocht. De cliënt heeft nu ook een huidprobleem. Wat doe je?

1. Doorgaan met de voorgeschreven behandeling
2. Een antischimmelcrème gebruiken.
3. Vaker het verband wisselen
4. Contact opnemen met de hoofdbehandelaar

Zie wond rechts; De wond ruikt weeïg en het weefsel ziet groen. Aan welke bacterie denk je?

1. Pseudomonas, onschadelijke schimmel voor de wond
2. Streptokokken, schadelijke schimmel voor de wond

Zie foto rechts:
De wond heeft een glans laag (biofilm). Wat zit voornamelijk in een biofilm?

1. Schimmels
2. Vocht
3. Bacteriën
4. Verzadigd gaas

Een skin tear zonder huidverlies is een scheurwond waarbij de wondranden tegen elkaar aanliggen. Wat is het wondbeleid bij deze skin tear?

1. Een siliconen verband dat 7 dagen kan blijven zitten
2. Vet gaas dat 3x per week moet worden verschoond
3. Iedere dag schoon vet gaas met een steriel commpres
4. Je hoeft niks te doen

Bij het verzorgen van een complexe wond met je steriel werken?

1. Juist
2. Onjuist

Wat regelt de huid?

1. Lichaamstempratuur, productie vitamine D
2. Huidskleur, kleur ogen

Hoeveel lagen heeft de huid?

1. 0
2. 2
3. 4
4. Geen van allen

Wat zijn de meest voorkomende wonden?

1. Chirurgische wond
2. Oncologische wond
3. Brandwonden
4. Ulcus cruris

Welke rapportage model op wondzorg gebruiken wij?

1. ALTIS
2. TIME
3. STARTT
4. Allen bovenstaande

Wat is belangrijk bij het uitvoeren van wondzorg

1. Hygiënisch werken
2. Steriel werken

Wat valt onder reinigen van de wond

1. Schoon verband
2. Met gaas door de wond gaan
3. Spoelen met alcohol 70%
4. Zalf in de wond plaatsen

Hoe vonden jullie deze les?

1. Leerzaam
2. Interressant
3. Leuk
4. Saai, niks van geleerd

Bedankt!

Vergeet niet deze klinische les af te laten tekenen op je portfolio. 

Deze kun je laten invullen bij je teammanager.