Grammatica H2 koppel- en hulpwerkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Doel van deze les is...

... je leert over koppel- en hulpwerkwoorden.

Wat zijn ze, hoe herken je ze en hoe gebruik je ze.

Taalkundig versus redekundig ontleden

Taalkundig ontleden = het benoemen van woordsoorten. Waarom? Dit bepaalt hoe je woorden juist schrijft.

Redekundig ontleden = het benoemen van de functie van zinsdelen. 

Waarom? Dit bepaalt hoe je zinnen juist opbouwt.

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde vertelt over WAT het onderwerp IS / WORDT OF BLIJFT.

Vb. Zij is verliefd.

Pv= is

Ng= is verliefd -> is = werkwoordelijk deel van het gezegde

                                     verliefd = naamwoordelijk deel van het gezegde

Het naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat ALTIJD een KOPPELWERKWOORD (kww).

Een koppelwerkwoord koppelt het eigenschap aan het onderwerp.

Een kww is een vorm van: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen.

Ng met één werkwoord in de zin. Werkwoord = altijd koppelwerkwoord (kww)

Ng met meerdere werkwoorden in de zin = kww + hulpwerkwoord (hww).

Een zelfstandig werkwoord (zww) komt voor in een zin met een werkwoordelijk gezegde.

Voorbeelden 

Van dit mooie weer worden (kww) we vanzelf [vrolijk].

Van dit mooie weer zijn (hww) we vanzelf [vrolijk] geworden (kww).

Van dit mooie weer zullen (hww) we vanzelf [vrolijk] geworden (kww) zijn (hww).

Naamwoordelijk gezegde

Een zin heeft een werkwoordelijk gezegde.

                                      OF !!!

Een zin heeft een naamwoordelijk gezegde.

Zelf aan de slag

Maak zelfstandig in stilte (!) opdracht 1, 2 en 4 

op blz. 60 en 61.

Na 10 min. bespreken we de opdrachten klassikaal.

Huiswerk voor morgen wordt opdracht 3 en 5 op blz. 61.

Antwoorden opdracht 1 - blz. 60

1 zal = hww; worden = kww

2 zijn = hww; geweest = kww

3 is = hww; gedaan = zww

4 worden = hww; verkocht = zww

Antwoorden opdracht 2 - blz. 60

1 komen = hww; collecteren = zww

2 Zijn = zww 

3 Loopt (uit) = zww 

4 worden = hww; gekocht = zww

5 bleef = kww

6 schijnt = hww; geweest = kww, zijn = hww

Antwoorden opdracht 4 - blz. 60

In zin 2; is gestolen kan zowel een wg als een ng zijn.

- Bij een wg is: gestolen het zww en is het hww. Het wg duidt op een handeling; de horloges zijn door iemand gestolen.

- Bij een ng is: gestolen het nw deel, het is dan een kenmerk van het ow (Deze partij horloges). Het kww is koppelt dit kenmerk aan het ow.

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Een zin met een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een koppelwerkwoord. 

Een koppelwerkwoord koppelt het eigenschap aan het onderwerp.

Koppelwerkwoorden van het naamwoordelijk gezegde