grammatica werkwoorden woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3 verschillende werkwoorden

- hulpwerkwoord (HWW)

- zelfstandig werkwoord (ZWW)

- koppelwerkwoord (KWW)

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

- heeft een duidelijke betekenis in de zin

- geeft de handeling/actie aan (is een doe-woord)

Als er meerdere werkwoorden in de zin staan, dan staat het ZWW meestal achteraan

Voorbeeld

Geert heeft de voordeur van het huis geschilderd.

Jan voetbalt dagelijks op het veldje.

Koppelwerkwoord (KWW)

- zit er geen werkwoord met een duidelijke betekenis in de zin, dan moet het wel een KWW zijn (want: in een zin zit of een ZWW of een KWW)

- een koppelwerkwoord is een zijn-woord

Je kunt het werkwoord vervangen door zijn/worden of blijven

Koppelwerkwoord (KWW)

- vorm van:

Zijn                                           (heten)

Worden                                   (dunken)

Blijven                                     (voorkomen)

Blijken 

Lijken

Schijnen                   (ezelsbruggetje: ZWaBBeLS)

Voorbeeld

Frits is ziek.

Frits blijft ziek.

Frits wordt ziek.

De serie wordt steeds spannender.

De serie is steeds spannender. 

Koppelen

KWW koppelt aan onderwerp een eigenschap;

Onderwerp = iets (ZNW/BNW)

Vergelijk:

De tentoonstelling is erg mooi.

De tentoonstelling is gisteren afgerond.

Checklist KWW

- zit er een vorm van ZWaBBeLS in de zin?

- is/blijft/wordt etc. het onderwerp IETS? (is het een zijn-woord?)

- is eigenschap (IETS) een znw of bnw?

- kan ik het vervangen door een werkwoord van zijn/worden/blijven.

JA = KWW

Hulpwerkwoord (HWW)

Alle werkwoorden die nog over zijn, zijn hulpwerkwoorden

Kenmerken:

- komen voor in een zin met meerdere werkwoorden

- helpen het gezegde te maken

Lodewijk heeft de fiets gerepareerd.
Gerepareerd = ???

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

De winkel blijft twee weken dicht.
Blijft = ???

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Romy blijft vannacht logeren.
Blijft = ???

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Doel

Ik weet wat een zelfstandig werkwoord

Ik weet wat een hulpwerkwoord is

Ik weet wat een koppelwerkwoord is