Les 7 Gelijkheid en Ongelijkheid

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Sociaal Maatschappelijke Dimensie: Gelijkheid en ongelijkheid 

- Leerdoelen van deze week

- Theorie over gelijkheid en ongelijkheid

- Opdrachten maken Generation 24/7

- Afsluiting en evaluatie

1. Je onderzoekt wat ongelijke behandeling, discriminatie en racisme voor mensen betekent.

2.  Je kunt informatie verzamelen over het ontstaan, de gevolgen en de oplossingen voor ongelijkheid in Nederland en in de wereld.

Waarom? Zodat je leert wat jij zou kunnen doen om ongewenste situaties zoals discriminatie en ongelijke behandeling tegen te gaan. 

Sociale ongelijkheid is een groot probleem. Een voorbeeld is de ongelijke kans op werk. Kan jij andere voorbeelden van ongelijke behandeling noemen?

schooladvies - lager vanwege je afkomst

salaris - man vrouw 

toegelaten worden in discotheek

toeslagenaffaire

fouilleren? 

feestdagen (alleen christelijke)

Heb jij wel is het gevoel gehad dat je ongelijk bent behandeld, of heb je meegemaakt dat een ander ongelijk behandeld werd?

Iedereen heeft recht op gelijke behandeling! 

Artikel 1 Grondwet (nieuw): 

“Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan”

Maar ook artikel 14 EVRM en artikel 26 Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR - verdrag van de VN)

Rechtstaat = voor iedereen gelden dezelfde wetten

De Verenigde Naties

Mensenrechten

Iedere persoon heeft rechten, alleen al vanwege het feit dat hij/zij een mens is. 

Deze rechten zijn er voor bedoeld om ons te beschermen tegen mensen die ons kwaad willen doen, maar ook om ons te helpen samen te werken en in vrede te leven.

Klassikaal maken: 

https://www.kinderrechten.nl/jeugd/quizzzzz/

Welke grenzen zitten er aan de vrijheid van meningsuiting?

Grenzen aan de vrijheid van meningsuiting

Discriminatie 

Aanzetten tot geweld

Haat zaaien

Iemand beledigen

--> deze handelingen zijn strafbaar. 

Ongelijke behandeling = 

Discriminatie:

Wanneer mensen in een gelijke situatie ongelijk behandeld worden, spreken we van discriminatie. Het maken van onderscheid tussen mensen op persoonskenmerken die bij een bepaalde situatie niet toe doen.

Racisme:  

Discriminatie (ongelijke behandeling) van bevolkingsgroepen en rassen. Racisme verdeelt menselijke rassen in beter en slechter ten opzichte van elkaar. 

Niet alle onderscheid is verboden, maar onderscheid op basis van de discriminatiekenmerken wel. 

Word je afgewezen voor een baan omdat je niet de juiste diploma's hebt? Dan is dat terecht. Maar word je afgewezen omdat je homoseksueel bent? Dat is verboden volgens de wet op gelijke behandeling.

Discriminatiekenmerken

Leeftijd

Seksuele gerichtheid

Godsdienst en levensovertuiging

Ras: hiermee wordt bedoeld huidskleur, achtergrond, etnische achtergrond

Geslacht

Nationaliteit

Handicap of chronische ziekte

Politieke overtuiging

Burgerlijke staat: getrouwd of niet getrouwd

Soort arbeidscontract: vast of tijdelijk

Arbeidsduur: fulltime of parttime

Stage discriminatie

Stage discriminatie is al jaren een groot probleem. 

Studenten met een migratieachtergrond moeten 4 x vaker solliciteren dan autochtone studenten. 

Meldpunt Stagediscriminatie: 

- Discriminatie is onaanvaardbaar, meld het om het te stoppen --> 

vul het formulier in op: (https://www.s-bb.nl/studenten/meldpunt-stagediscriminatie) 

- Na de melding doet SBB onderzoek. 

Als de stagediscriminatie aantoonbaar is, kan SBB de erkenning van een leerbedrijf op grond van discriminatie intrekken. 

Samen met de school zoekt SBB actief naar een vervangende stageplek.

Een vrouw van 53 moet bij de brandweer dezelfde conditie test doen als een 20 jarige man. Is dit (indirecte) discriminatie?

1. Ja, dit is discriminatie.
2. Nee, dit is geen discriminatie.

Direct en indirecte discriminatie

Iets is discriminatie als je onderscheidt maakt tussen mensen op basis van een niet relevant persoonskenmerk. Dan is het een verboden onderscheid.

Een voorbeeld van directe discriminatie is als een kandidaat niet wordt uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, omdat hij van Marokkaanse afkomst is. 

Een voorbeeld van indirecte discriminatie is wanneer je een kandidaat zoekt die foutloos Nederlands spreekt, terwijl dat voor de functie (bijvoorbeeld magazijnmedewerker) niet per se hoeft. Buitenlandse medewerkers worden zo indirect en onterecht uitgesloten.

Direct en indirecte discriminatie

Mag je tijdens een sollicitatiegesprek aan een vrouwelijke kandidaat vragen wat ze zou doen als ’s ochtends blijkt dat haar kind ziek is? 

Als je in een personeelsadvertentie bijvoorbeeld zet dat je ‘starters’ zoekt, mag dat?

Mag je in een advertentie een maximum aantal jaren werkervaring vragen? 

1 nee, vraag je niet aan een man, dus discriminatie op grond van geslacht. 

2 nee, leeftijdsdiscriminatie

3 nee leeftijdsdiscriminatie

Direct en indirecte discriminatie

Het mag wel: 

- wanneer de eis die je stelt onmisbaar is voor de functie en je kan uitleggen waarom je de voorwaarde stelt! 

Bijvoorbeeld:

- een donkere man voor een filmrol van Martin Luther King

- eisen aan veiligheid voor buschauffeur (sollicitant met epilepsie terecht afgewezen)

-  een gereformeerd ziekenhuis mag om verpleegkundigen met een gereformeerde levensovertuiging vragen

1 nee, vraag je niet aan een man, dus discriminatie op grond van geslacht. 

2 nee, leeftijdsdiscriminatie

3 nee leeftijdsdiscriminatie

De rechter stelt dat alleen het feit dat de leraar is uitgekomen voor zijn homoseksualiteit en is gaan samenwonen met een partner van hetzelfde geslacht geen reden mag zijn voor schorsing en ontslag. Onderscheid op die grond is verboden, ook voor een gereformeerde school met standpunten van kerk en Synode.

1 nee, vraag je niet aan een man, dus discriminatie op grond van geslacht. 

2 nee, leeftijdsdiscriminatie

3 nee leeftijdsdiscriminatie

Oorzaken van discriminatie o.a.: 

Vooroordelen:  dit zijn oordelen over een persoon of een groep, zonder dat je deze personen of de feiten kent. 

Vooroordelen kunnen positief en negatief zijn ("Nederlanders zijn gierig"/ "Nederlanders zijn tolerant").

Stereotypen: overdreven vooroordelen over iemands karaktereigenschappen ("alle blonde vrouwen zijn dom").

Het kan leiden tot discriminatie wanneer je mensen anders gaat behandelen op basis van je vooroordelen en stereotypen

Tunnelvisie

Is de onwil of onmogelijkheid om bepaalde dingen waar te nemen die niet binnen iemands eigen directe belevingswereld liggen.

"Je hebt oogkleppen op"

En daardoor is om je heen kijken niet mogelijk.

Andere naam: Confirmation Bias (speelt veel bij social media!)

Vooroordelen over MBO-ers:

Een vader en zijn zoon zijn op weg van voetbaltraining naar huis. Onderweg rijden ze een tunnel in en uit het niets komt een auto op ze af die op de verkeerde weghelft rijdt. Er volgt een frontale botsing. De vader is op slag dood. De zoon wordt met gillende sirenes naar het ziekenhuis gebracht, waar een team van chirurgen klaarstaat om de jongen te redden.

De chirurg werpt bij het binnenrijden van de patiënt een blik op het gezicht van de jongen en zegt: 'Ik kan de operatie niet uitvoeren, deze jongen is mijn zoon.'

Hoe kan dat?

Raadsel

Het antwoord is dat de chirurg de moeder van de jongen is. En, hadden jullie het goed?

Wij mensen hebben onbewust stereotypes. Zo is er onderzoek gedaan naar dit raadsel en daaruit blijkt dat slechts 15% van de proefpersonen het goede antwoord gaf. Overigens is dit onderzoek ook aangepast en herhaald met eenzelfde soort raadsel: Een moeder reed in de auto en een verpleegkundige weigerde om te assisteren tijdens de operatie. Ook in deze situatie kwamen mensen niet op het idee dat de betreffende verpleegkundige ook een vader kan zijn.

Vooroordelen kunnen nuttig zijn?

😒🙁😐🙂😃

 Belangrijk punt hierbij is dat vooroordelen ons wel helpen om de wereld om ons heen makkelijker te maken. Om niet alles opnieuw te moeten evalueren. Hokjes denken is menselijk, alleen leidt het dus ook tot discriminatie. Daarom moeten we ons bewust zijn van onze menselijkheid.

Positieve discriminatie?

Positieve discriminatie of voorkeursbeleid is het opzettelijk bevoordelen van bepaalde bevolkingsgroepen zoals vrouwen en allochtonen bij de toelating tot opleidingen of arbeidsplaatsen als er sprake is van gelijke geschiktheid. 

Het doel is meestal om het aandeel van deze bevolkingsgroepen te verhogen, waardoor de ongelijkheid wordt verminderd.

Positieve discriminatie in Nederland

Een werkgever mag bij gelijke geschiktheid de voorkeur geven aan bepaalde sollicitanten. Zoals vrouwen of mensen met een migratieachtergrond. 

Werken in een bepaalde functie binnen een bedrijf aanzienlijk minder vrouwen dan mannen? Alleen dan mag een werkgever de voorrang geven aan vrouwen. Voorrang geven aan mensen met een migratieachtergrond mag alleen als er in een functie duidelijk minder mensen met een migratieachtergrond werken dan in de rest van de regio.

Positieve discriminatie alleen om ongelijkheid op te heffen. 

Schema Zelf werken!

Wat moet je doen?	Maak de opdrachten bij het hoofdstuk Gelijkheid en Ongelijkheid (zie je planner en de Canvas Module Leefbare Samenleving)
Doel	Zodat je leert wat jij zou kunnen doen om ongewenste situaties zoals discriminatie en ongelijke behandeling tegen te gaan.
Hoe moet je het doen?	Lees de teksten, bekijk de video's, zoek op wat je niet weet en beantwoord de vragen uitgebreid.
Hoeveel tijd heb je ervoor?	Tot het einde van de les.
Hulp vragen aan?	Docent, klasgenoot, ChatGpT (als hulpmiddel (!)), google, boek
Wat als je eerder klaar bent?	Lees:

Aan de slag

NPO Kennis: wat is de VN

https://www.rotterdam.nl/samen-leven 

https://npokennis.nl/longread/7482/wat-is-de-rol-van-vuurwerk-bij-de-jaarwisseling

Terugblik

Dobbelsteen: 

1. Ik had meer kunnen leren als.. 

2. Ik was verrast door... 

3 ik was vooral geïnteresseerd in.. 

4. Een ding dat ik geleerd heb is.. 

5. Ik wil meer weten over... 

6. ik snap nog niet .. 

Leerdoelen behaald? 

De leerdoelen waren:

1. Je onderzoekt wat ongelijke behandeling, discriminatie en racisme voor mensen betekent.

2. Je kunt informatie verzamelen over het ontstaan, de gevolgen en de oplossingen voor ongelijkheid in Nederland en in de wereld.

Tot de volgende keer! 

Dan beginnen we aan de eindopdracht! 

Interview en werkstuk.