16 mei 2Ta : Grammatica hoofd-bijzin + voegwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

ma 16 mei

• Je telefoon in de kast
  
• Ga rustig zitten op je vaste plek  
• Pak alvast je boek en je schrift                          

min. 0-2

Welkom bij deur

Telefoons

Deur dicht

 Wat gaan we doen?

• Grammatica: Hoofd/bijzinnen
  
• Huiswerk nakijken
• Grammatica: voegwoord
• Oefenen
• Lezen / Lijsterboek

• Afsluiting
  

min. 2-3

Grammatica 1

Hoofd- en bijzinnen

min. 15

Vorige les: samengestelde zinnen

H. 4, pag 118-119

Wat zijn het?

• Enkelvoudige zin:
• één persoonsvorm
• Samengestelde:
• meer dan één persoonsvorm

min. 30-32

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Vorige les: hoofd- en bijzin

Hoofdzin

• Onderwerp en persoonsvorm naast elkaar; er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen.
• De persoonsvorm staat voor in de zin: op de eerste of tweede plaats.
• / ow / pv / zinsdeel / zinsdeel /
• Cheryll heeft besloten dat / ... bijzin /

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Vorige les: hoofd- en bijzin

Bijzin

• Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen andere zinsdelen staan (bijv. ‘niet’).
• De persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin.

• / ow / zinsdeel / zinsdeel / pv / 
• Hoofdzin ... / dat zij contant geld meeneemt /

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Ezelsbruggetje

Bijzin of hoofdzin: kan "niet" tussen pv-ow?

1. Omdat Henk zeurt / gaat hij met de bus naar de stad / als het regent.  
2. Omdat Henk zeurt / gaat niet hij met de bus naar de stad / als het regent. 
3. Omdat Henk niet zeurt / gaat hij met de bus naar de stad / als het regent. 

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Vorige les: hoofd- en bijzin

Nevenschikking: 

• Twee hoofdzinnen
• Twee bijzinnen  

Onderschikking: 

• Hoofdzin met een bijzin erin 
• Bijzin kan vooraan staan

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Vorige les: hoofd- en bijzin

Nevenschikking 

Twee hoofdzinnen:

• Ik heb nooit geld bij me, want ik gebruik mijn pinpas  

Twee bijzinnen:

Cheryll heeft besloten dat zij contant geld meeneemt en dat ik met mijn pinpas betaal.

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Vorige les: hoofd- en bijzin

Onderschikking 

Hoofdzin + bijzin:

• Omdat ik mijn pinpas gebruik, heb ik nooit geld bij me
  
• Ik heb nooit geld bij me, omdat ik mijn pinpas gebruik.

min. 32-34

Voorkennis ophalen, beurten geven

Geen vingers

30 sec tijd geven

Huiswerk nakijken
Opdracht 2 pag. 119

• 1. Nederland heeft veel onderzoekers voortgebracht, maar wie was de grootste?
• A {hoofdzin} + {hoofdzin}, ns  
• 2. Quest stelde die vraag aan wetenschappers en enkele resultaten volgen hier. 
• A {hoofdzin} + {hoofdzin}, ns 
• 3. Omdat hij licht beschreef als golfverschijnsel, staat Christiaan Huygens op één. 
• B {(bijzin) + hoofdzin}, os 

min. 38-49

Huiswerk nakijken

Opdracht 2 pag. 119

• 4. Huygens ontdekte de ringen rond Saturnus en hij vond het slingeruurwerk uit. 
• A {hoofdzin} + {hoofdzin} ns 5. 
• 5. Hoewel Antoni van Leeuwenhoek bekendstaat als uitvinder van de microscoop, heeft hij het instrument eigenlijk alleen verbeterd. 
• B {(bijzin) + hoofdzin}, os 
• 6. Lenzenslijper Baruch Spinoza werd vooral bekend doordat hij ook filosoof was. 
• C {hoofdzin + (bijzin)}, os 

min. 38-49

Huiswerk nakijken

Opdracht 3 pag. 119

• 1. Rioolbuizen liggen vrij diep onder de grond, / want / ze moeten een beetje aflopen, / zodat het vieze rioolwater goed blijft stromen. 
•  {hz} + {hz + (bz)} 
• 2. Terwijl een muis maar een jaar of vier wordt, / kan een kip wel vijftien jaar leven, / maar sommige andere vogels bereiken nog veel hogere leeftijden.
• {(bz) + hz} + {hz} 
• 3. Omdat ons stroomnetwerk met dat van andere landen verbonden is, / hebben we in Nederland ook elektriciteit / als onze centrales zouden uitvallen. 
• {(bz) + hz + (bz)} 

min. 38-49

Huiswerk nakijken

Opdracht 3 pag. 119

• 1. Rioolbuizen liggen vrij diep onder de grond, / want / ze moeten een beetje aflopen, / zodat het vieze rioolwater goed blijft stromen. 
•  {hz} + {hz + (bz)} 
• 2. Terwijl een muis maar een jaar of vier wordt, / kan een kip wel vijftien jaar leven, / maar sommige andere vogels bereiken nog veel hogere leeftijden.
• {(bz) + hz} + {hz} 

min. 38-49

Huiswerk nakijken

Opdracht 3 pag. 119

• 3. Omdat ons stroomnetwerk met dat van andere landen verbonden is, / hebben we in Nederland ook elektriciteit / als onze centrales zouden uitvallen. 
• {(bz) + hz + (bz)} 
• 4. Wetenschappers denken / dat helium en waterstof uit de atmosfeer zijn verdwenen, / doordat deze gassen erg licht zijn. 
• {hz + (bz) + (bz)} 

min. 38-49

Grammatica 2

Voegwoorden H. 4 pag 120-121

min. 15

Voegwoorden

H. 4 pag 120-121

Voegwoorden verbinden twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar.

Nevenschikkende voegwoorden:

• dus, en, maar, of, want.
• Verbinden twee hoofdzinnen, of twee bijzinnen

min. 38-49

Voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden:

• aangezien, als, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, ofschoon, omdat, opdat, terwijl, toen, voordat, zodat, zodra 
• Verbinden hoofdzin en bijzin

min. 38-49

Voegwoorden oefenen

• Blz. 120/1221, opdracht 1 en 2 maken
• Werk in je schrift
• Je mag overleggen met je buur
  
• Werk in stilte/fluisterend
• Klassikaal nakijken

min. 38-49

Voegwoorden oefenen

Opdracht 1 

• a. Het scheelt niet veel, maar (ns.vgw) mannen lijken iets muzikaler dan vrouwen en (ns.vgw) vwo’ers scoren wat hoger dan vmbo’ers. 
• b. Er is in de IJszee meer plankton voor de walvis, doordat (os.vgw) er minder ijsschotsen zijn. 
• c. Nancy droomt ervan op Mars te gaan wonen, omdat (os.vgw) ze de aarde te vol vindt. 

min. 38-49

Voegwoorden oefenen

• d. Mijn broers bereiden het eten, terwijl/als/zodra (os.vgw) ik met mijn ouders de tent opzet. 
• e. Als/Voordat (os.vgw) Niels ergens gaat eten of (ns.vgw) logeren, kijkt hij altijd eerst op TripAdvisor. 
• f. Nancy droomt ervan op Mars te gaan wonen, want (ns.vgw) ze vindt de aarde te vol. 

min. 38-49

Voegwoorden oefenen

Opdracht 2

1. Zodra (os.vgw) Elise thuiskomt, smijt ze haar tas weg en (ns.vgw) trekt ze haar sloffen aan. 
2. Wist je dat (os.vgw) er vroeger geen asfaltwegen waren, maar (ns.vgw) straten van klinkers? 
3. Toen (os.vgw) de stroom uitviel, staken we kaarsen aan, omdat (os.vgw) het aardedonker was. 

min. 38-49

Voegwoorden oefenen

• 4. Aangezien (os.vgw) beiden goed uitleggen, maakt het niet uit of (os.vgw) Els of (ns.vgw) Daan mij helpt. 
• 5. Hoewel (os.vgw) de weg glad is, veroorzaak ik geen ongelukken, want (ns.vgw) ik rijd voorzichtig. 
• 6. Mark wil thuis zijn voordat (os.vgw) het donker wordt, dus (ns.vgw) hij fietst flink door. 
  

min. 38-49

Lezen

Lijsterboek (15 min.)

min. 49-54

Huiswerk

Huiswerk  dinsdag 17 mei 

min. 54-55

Huiswerk in SOM
Hoe vonden jullie het zelf (beurt geven aan onrustige leerling).

Afsluiting

• Pak je spullen in
• Ruim je tafel op
• Wacht op je stoel tot de bel gaat
• Na de bel mag je je telefoon pakken
• Fijne dag!

Min. 60