4.1 De opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4 De tijd van steden en staten

4.1 De opkomst van steden

Kenmerkend aspect:

De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

Leerdoelen

Aan het eind van deze les weet je wat ambachtslieden zijn en wat die met de opkomst van steden te maken hebben.

Aan het einde van de les weet je hoe de verbetering in de landbouw voor verstedelijking zorgde.

De middeleeuwse stad

Rond 1000 ontstonden er in West-Europa veel nieuwe steden, voornamelijk op geografisch gunstige plekken, 

zoals ...? 

tussen 1000 en 1300 verdubbelde de Europese bevolking zich!

Landbouwverbeteringen

1

2

Belangrijke landbouwverbetering: Drieslagstelsel

Dus...

• Door landbouwverbeteringen (Drieslagstelsel ) ontstonden er voedseloverschotten 
• Overschotten werden verkocht op de markt 
• Handelaren en ambachtslieden (smid, timmerman, tonnenmaker) gingen wonen rond de markt --> ontstaan steden
• Europa werd weer een landbouwstedelijke samenleving 

Maken 

OZK 2,3

gevolgen toename handel

1. Steden gingen zich specialiseren in bepaalde producten (alcohol, glaswaren, textiel)
2. Nieuwe betaalmethoden
   Wisselbrief en giro --> voordeel hiervan? 

Geld naar de bank

Er kwamen wisselbrieven

Maken 

OZK 1, 4

Kaart waarop alle Hanze-steden te zien zijn. De steden van de Hanze lagen vooral in Duitsland. Hier in Nederland waren onder andere de IJsselsteden Kampen en Deventer lid van de Hanze. 

Handelaren van Hanzesteden hadden allerlei voordeeltjes als ze handelden in elkaars steden. Ze betaalden bijvoorbeeld minder tol en belasting. 

Opdrachten 4.1 

Historisch denken: 1, 3, 4