veranderingen landbouw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Steden en Staten 1000-1500

De middeleeuwen

tussen 1000 en 1300 verdubbelde de Europese bevolking zich!

Landbouwverbeteringen

1

2

Belangrijke landbouwverbetering: Drieslagstelsel

Dus...

• Door landbouwverbeteringen ontstonden er voedseloverschotten 
• Overschotten werden verkocht op de markt --> HANDEL
• Specialisatie: er ontstaan ambachten (niet iedereen hoeft in de landbouw)
• Handelaren en ambachtsmensen gaan wonen rond de markt --> steden ontstaan

gevolgen toename handel

1. groei nieuwe steden
2. ontwikkeling geldeconomie > geldwisselaars en banken
3. ontstaan van handel over grote afstanden in luxekoopwaar ( oa zijde, specerijen met Midden-Oosten)
4. samenwerkingsverbanden zoals de Hanze (12e - 17e eeuw)

Kaart waarop alle Hanze-steden te zien zijn. De steden van de Hanze lagen vooral in Duitsland. Hier in Nederland waren onder andere de IJsselsteden Kampen en Deventer lid van de Hanze. 

Handelaren van Hanzesteden hadden allerlei voordeeltjes als ze handelden in elkaars steden. Ze betaalden bijvoorbeeld minder tol en belasting. 

Reizen was voor handelaren gevaarlijk

1. ze hadden veel geld bij zich
2. ze hadden dure koopwaar
3. er was veel armoede
4. eigenlijk is alles wel goed

oplossing?

1. geld naar de bank brengen
2. geld goed verstoppen

Ja, geld naar de bank

Er kwamen wisselbrieven

Leerdoelen

Aan het eind van deze les weet je wat ambachtslieden zijn en wat die met de opkomst van steden te maken hebben.

Aan het einde van de les weet je hoe de verbetering in de landbouw voor verstedelijking zorgde.