6.3 Wetenschappelijke revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

“om ‘t afschuwelijk gezicht der ontlede en afgesnede delen met welgepaste cierzelen zodanig te verbeteren, dat het de ogen niet mishage, nog enige schrik en walging veroorzake zal."

Body worlds 

Waarom?

§6.3 Wetenschap en kunst

- vandaag: wetenschappelijke revolutie

KA's:

- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

- De wetenschappelijke revolutie

Leerdoelen:

1) Je kunt uitleggen dat de wetenschappelijke revolutie een voortzetting en een gevolg was van de kritische manier van denken van het humanisme.

2) Je kunt met een voorbeeld duidelijk maken hoe de wetenschappelijke kennis werd uitgebreid. 

3) Je kunt beschrijven hoe de overheid wetenschappelijk onderzoek bevorderde. 

Wetenschappelijk revolutie en het humanisme

Denken in de renaissance:

- humanisme (15e en 16e eeuw)

Wat verandert er? (17e eeuw)

- eigen waarnemingen en experimenten 

-> empirisme 

- logisch redeneren 

-> rationalisme

En het geloof?

Anthonie van Leeuwenhoek 

Ontdekte 'kleine dierkens'

Wetenschap en het geloof

In de Republiek: tolerantie en gewetensvrijheid

Werd het geloof losgelaten?

Nee. Wetenschap om de grootsheid van de schepping aan te tonen

'Ick presenteer U Ed. alhier den almaghtigen vinger Gods in de anatomie van een Luys; waar in gy wonderen op wonderen op een gestapelt sult vinden, en de wysheid Gods in een kleen puncte klaarlyk sien ten toon gestelt.'

Een crisis van het geloof?

René Descartes

Baruch Spinoza

Wetenschap en de overheid

Bijzonder aan wetenschap in de 17e eeuw: 

scheiding tussen de wereld van de theoretische studie en praktische kennis werd opgeheven

 

Gevolg:

Belangstelling van stadhouder Maurits

- relevant voor militaire vernieuwingen

Lodewijk XIV

- Académie Royale des Sciences 

- o.a. Christiaan Huygens 

De wetenschappelijke revolutie: samengevat

- Golf van ontdekkingen in (vooral) de béta-wetenschappen

- Voortbordurend op ontwikkelingen in de renaissance (humanisme)

- Nederland bood vanwege tolerantie en goede voedingsbodem voor nieuwe ontdekkingen 

- Belang van de zintuigelijke waarneming (empirisme)

- Maar... vaak juist in dienst van van het geloof!

De opmaat voor een verlicht tijdperk?

Nederland was revolutionair:

'Zij verwierp de schepping zoals die werd geleerd in de joods-christelijke beschaving, en het ingrijpen van een almachtige God, ontkende het bestaan van wonderen, beloning en straf in een hiernamaals, verachtte alle vorm van kerkelijk gezag en weigerde het bestaan te accepteren van een door God gegeven sociale hiërarchie.'

(Britse historicus Jonathan Israel)

§6.3 Wetenschap en kunst

- vandaag: wetenschappelijke revolutie

KA's:

- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

- De wetenschappelijke revolutie

Leerdoelen:

1) Je kunt uitleggen dat de wetenschappelijke revolutie een voortzetting en een gevolg was van de kritische manier van denken van het humanisme.

2) Je kunt met een voorbeeld duidelijk maken hoe de wetenschappelijke kennis werd uitgebreid. 

3) Je kunt beschrijven hoe de overheid wetenschappelijk onderzoek bevorderde.