Formuleren-H.2-samentrekking controleren-havo3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Na deze les kunnen jullie foutieve samentrekkingen in een zin  herkennen en verbeteren.

Voordat we verder gaan, lees je 

 zelfstandig de theorie op blz. 66

Formuleren

samentrekking controleren/ foutieve samentrekking

Weggelaten= zij wordt

FOUT

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

Aan de slag

Maken:

Formuleren> foutieve samentrekking

blz. 66

startopdr.+ 

opdr. 1 t/m 3

Gebruik de theorie!

Als in een samengestelde zin dezelfde woorden twee keer voorkomen, kun je die woorden meestal de tweede keer weglaten. 

Dat heet samentrekking:

– Ik vind de herfst het fijnste seizoen en (–) de winter het minst prettig.

Samentrekken mag alleen als aan drie voorwaarden wordt voldaan: 

de weggelaten woorden hebben 

-dezelfde functie (zinsdeel, woordsoort), 

-dezelfde betekenis én 

-hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud) 

als de woorden die blijven staan.

Met dit stappenplan controleer je een samentrekking:

Noteer de woorden die in het tweede deel van de zin weggelaten zijn.

Bepaal de functie (welk zinsdeel of welke woordsoort), de betekenis en 

het getal van de samengetrokken woorden in het eerste deel van de zin.

Bepaal de functie, de betekenis en het getal van de weggelaten woorden in het tweede deel van de zin.

Controleer of de functie, de betekenis en het getal in beide gevallen hetzelfde zijn. Zo ja, dan is de samentrekking correct.

Als er sprake is van een foutieve samentrekking, plaats je de ten onrechte weggelaten woorden alsnog in het tweede deel van de zin.

Voorbeeld:

Tabitha heeft hoge cijfers, maar er ook hard voor gewerkt.

1-Weggelaten: Tabitha; heeft

2-Tabitha = ow (enk); heeft = pv (enk) in het wg heeft → zww

3-Tabitha = ow (enk); heeft = pv (enk) in het wg heeft gewerkt → hww

4-Tabitha – correct; heeft – fout

Verbetering: Tabitha heeft hoge cijfers, maar heeft er ook hard voor gewerkt.