Mavo 1 tekstdoelen en tekstsoorten 5-6

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands

Zet je camera aan

Zet je microfoon uit

Ga naar lessonup en vul de code in

Vul je eigen naam in

Zorg dat je je boek naast je hebt

Vandaag

- Opmerkingen

- Theorie herhalen

- Nieuwe theorie

Huiswerk week 23: startopdracht, 1, 2, 3, 4, 5 en 7 van woordenschat hoofdstuk 5

Leerdoel: aan het einde van de les kan ik tekstdoelen herkennen en bepalen welke leesstrategie ik moet toepassen.

Opmerkingen

- Wat wil de vraag van mij

- 'In welke zin?'

- Leg je antwoord uit

- Zoek het op!

 - Geen opdrachten overslaan

Theorie: tekstdoelen

- Een schrijver wil iets met zijn tekst bereiken. Hij heeft een doel

- Houd rekening met dit doel, dan schrijf je betere teksten

- Weet je wat het tekstdoel is? Dan snap je de tekst beter begrijp

De tekstdoelen op een rij

Doel van de tekst: 

Informeren

Iets leren of uitleggen (instrueren)

Iets laten doen (activeren)

Een mening geven (overtuigen)

Vermaken (amuseren)

De schrijver wil:

Dat je iets te weten komt

Dat je weet hoe je iets moet doen

Je overhalen om iets te doen

Dat je zijn mening overneemt

Je vermaken

Opdracht 1

Lees de tekst: (blz. 117 tekst 2)

Een witte stok voor blinden

De witte stok voor blinden werd in 1930 bedacht door een mevrouw die in Parijs woonde. Frankrijk telde in die tijd duizenden blinde mannen als gevolg van de Duitse gasaanvallen in de Eerste Wereldoorlog. Mevrouw d’Herbemont vond het gevaarlijk dat deze mannen dagelijks in het drukke verkeer rondliepen. Ze schreef een brief aan de krant waarin ze voorstelde om blinde voetgangers met een witte stok voortaan voorrang te geven.

De regering stemde in met haar voorstel en vanaf 1931 werden door de overheid 5000 witte stokken onder blinden verspreid. Al snel werd het hulpmiddel in andere landen ingevoerd. Zowel in Nederland als in België is de voorrangsregel van de blinde of slechtziende met witte stok in de wet vastgelegd.

Het doel van de vorige tekst is:

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Instrueren

Wat wil de schrijver met de vorige tekst bereiken?

De volgende tekst

Lees de tekst: (tekst 3 blz. 117)

Blinden in het verkeer

Ik rijd al tien jaar op de fiets, maar wist niet dat een blinde die wil oversteken, altijd voorrang heeft als hij zijn stok uitsteekt. Ik vind daarom dat hier in verkeerslessen extra aandacht aan besteed moet worden. Slechtzienden of blinden kunnen als voetganger gemakkelijk aangereden worden, als mensen deze regel niet kennen. Of je nu op een fiets rijdt of in een auto, je moet weten hoe je moet handelen als iemand met een blindenstok op de stoep staat te wachten.

Het doel van de vorige tekst is:

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Instrueren

Wat wil de schrijver met de tekst bereiken?

Nog een tekst

Lees de tekst (blz. 118 tekst 4)

Hoe gebruik je de witte stok?

Stap 1. Houd de stok met je rechterhand vast en steek hem naar voren. Wind het touwtje niet rond je pols. Ontspan je schouder, elleboog en pols. Houd de stok naast je lichaam en stap met je linkervoet naar voren.

Stap 2. Zwaai de stok dan naar links terwijl je je rechtervoet naar voren brengt. De stap en de zwaaibeweging moeten gelijktijdig gebeuren.

Stap 3. Breng nu je linkervoet naar voren terwijl je de stok naar rechts zwaait. Zo ga je verder. De zwaaibeweging doe je met de pols. Zwaai de stok niet te hoog en ook niet te breed: de breedte van je lichaam is voldoende. Wanneer je linkshandig bent, doe je de bewegingen andersom.

Het doel van de vorige tekst is:

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Instrueren

Wat wil de schrijver met de tekst bereiken?

Noem drie afleidingen van het woord wandel
Voorbeeld: verkopen - verkoper, onverkoopbaar, verkooptruc

Even de leesstrategieën herhalen.
Welke kennen we nog?

Even de leesstrategieën herhalen.
Welke kennen we nog?

0

Leesstrategie

Oriënterend

Globaal

Zoekend

Doel

Onderwerp bepalen/ is de tekst bruikbaar

Hoofdpunten uit de tekst

Bruikbare informatie

Lees onderstaande leessituaties. Welke leesstrategie pas je toe?

Situatie 1: 

Om 07.00 uur valt de krant door de brievenbus. Voordat je naar school gaat, wil je snel weten wat het belangrijkste nieuws is. 

Situatie 2: 

Voor biologie moet je een werkstuk maken over klimaatverandering. Je hebt op een internet een tekst gevonden over het klimaat. Je wilt weten of je de tekst kunt gebruiken.

Situatie 3: 

Je hebt morgen een toets over politieke besluitvormingen. Je leest de tekst in je boek maatschappijleer.

Situatie 4:

Je wilt een pretpark bezoeken en bent benieuwd naar de prijzen. Je bezoek de website van het pretpark.

Orienterend lezen

Globaal lezen

Precies lezen

Zoekend lezen

Kritisch lezen

Theorie: tekst en afbeeldingen

Twee doelen voor afbeeldingen:

- extra informatie

- aantrekkelijker

Lees de tekst: (blz. 43)

Abstracte kunst van kleuter of kunstenaar

[1]

Een van deze schilderijen is gemaakt door een jongetje van vier. Het andere is gemaakt door een bekende kunstenaar. Welk schilderij is volgens jou door een kleuter gemaakt? En welke van de twee schilderijen vind jij mooier?

[2]

Beide schilderijen noemt men ‘abstract’. Daarop is geen plaatje van iets of iemand te zien, maar alleen vorm en kleur. Bijna zoals een kind tekent. Er zijn schilders die zulke schilderijen heel goed konden maken, zoals de Nederlandse kunstenaar Karel Appel. Die schilderijen kosten nu meer dan honderdduizend euro per stuk.

Hoe weet je wat het tussenkopje van alinea 2 kan zijn?

Welk tussenkopje past bij alinea 2?

1. Karel Appel
2. Honderdduizend euro
3. schilderijen
4. abstract

Huiswerk

Week 23: startopdracht, opdracht 1, 2, 3, 4, 5, en 7 van woordenschat hoofdstuk 5

Week 24: opdracht 1, 3, en 4 van lezen hoofdstuk 6