Begrijpend lezen wk 51

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Maandag 16 december - V2b

• Herhalen signaalwoorden en verbanden
• Verbindingsmanieren tussen alinea's Blok 4 (blz. 203)
• Aan de slag!

Verbanden binnen zinnen, tussen zinnen en tussen alinea's

• Signaalwoorden verbinden zinnen aan elkaar en zorgen zo voor een goedlopende, begrijpelijke samengestelde zin.

Ik houd van pizza, maar niet van pasta.

• Signaalwoorden kunnen ook 2 losstaande enkelvoudige zinnen aan elkaar verbinden. Ik houd van pizza. Ik houd echter niet van pasta.

• Daarnaast kunnen signaalwoorden alinea's met elkaar verbinden.

Tekstverbanden

Uitspraak-opsomming 

Na een uitspraak worden verschillende dingen opgesomd.

Signaalwoorden: ook, verder, bovendien, daarnaast, nog, niet alleen...maar ook, ten eerste, ten tweede

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen (= uitspraak).

In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook  vind ik het heerlijk om een spannend boek te lezen (= opsomming van drie zaken). 

Tekstverbanden

Uitspraak-tegenstelling

Na een uitspraak wordt het tegengestelde beweerd.

Signaalwoorden: maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds ...anderzijds, daar staat tegenover

Evert is een ontzettend avontuurlijke vent (= uitspraak).

Zijn vriend daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven (= tegenstelling). 

Tekstverbanden

Uitspraak-voorbeeld 

Na een uitspraak volgt een voorbeeld / een aantal voorbeelden.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, als voorbeeld, zo, zoals

Je kunt in de spits haast niet meer opschieten in de Randstad (= uitspraak).

Zo kost het je vaak twee uur om van Den Haag naar Rotterdam te reizen, een afstand die je normaal in twintig minuten aflegt (= voorbeeld).

Tekstverbanden

Middel-doel

Iemand noemt een doel en een middel waarmee dat doel kan worden bereikt. Signaalwoorden: waarmee, daarmee, met dat doel, het doel is, door middel van, om te...

De  stichting Wakker Dier komt op voor de dieren (= doel). Door middel van reclamespotjes op de televisie vraagt die club aandacht voor het ellendige leven van kippen en varkens in de bio-industrie (= middel). 

Tekstverbanden

Uitspraak-vergelijking

Na een uitspraak worden er twee of meer dingen met elkaar vergeleken.

Signaalwoorden: zoals, hetzelfde, dezelfde, in vergelijking met, net als

Net als bij Nederlands (= vergelijking) is het bij Engels belangrijk dat je verbanden in een tekst kunt herkennen (= uitspraak).

Tekstverbanden

Oorzaak-gevolg

Iemand doet een uitspraak die een oorzaak heeft. Daarna wordt het gevolg genoemd.

Signaalwoorden: daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor

Het heeft de afgelopen winter nauwelijks gevroren  (= oorzaak).

Hierdoor konden we niet schaatsen (= gevolg). 

Tekstverbanden

Uitspraak-reden

Na of voor een uitspraak wordt een rden genoemd. Een reden geeft aan waarom iemand iets wel of niet doet.

Signaalwoorden: daarom, want, omdat, namelijk

Voor voetbalwedstrijd heb je een goede conditie nodig (= uitspraak), daarom train ik twee keer in de week (= reden).

Oorzaak-gevolg versus Uitspraak-reden

Een oorzaak heeft een gevolg, daar heb je geen invloed op. Dit geldt alleen voor dingen, niet voor mensen. Wanneer je bijvoorbeeld een pot nutella laat vallen (oorzaak), is de kans groot dat de pot kapot is (gevolg). 

Een reden gebruik je alleen bij mensen, wanneer ze iets te kiezen hebben. Een reden heeft ook een verklaring. Voorbeeld: Omdat hij zijn brood niet heeft opgegeten, mag hij nu geen taart.

Oorzaak-gevolg versus Uitspraak-reden

Het interview kon niet doorgaan, omdat de geïnterviewde ziek was = fout.

Veel oogsten gingen verloren, omdat het vroor = fout.

Waarom is dit fout?

‘Omdat’ gebruik je bij een reden en ‘doordat’ bij een oorzaak. Op een reden kun je invloed uitoefenen, maar een oorzaak overkomt je. Het moet dus zijn: 'doordat'.

Verbindingsmanieren van alinea’s (blz. 203)

4 manieren waarop het verband tussen alinea kan worden aangegeven:

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep

Het zelf printen van foto's en andere afdrukken is niet goedkoop. Mooi fotopapier is erg kostbaar.

      Verder zijn hoge kosten van cartridges en printers ook een groot probleem. Soms kosten twee van zulke inktpatronen evenveel als de hele printer. (=uitspraak-opsomming)

2. Een herhaling van een woord of woordgroep
Voetballen en andere sportartikelen worden in derdewereldlanden vaak door kinderen gemaakt. De arbeidsomstandigheden zijn nogal eens slecht. Voetbalbonden wereldwijd willen hier iets aan doen.                       
           De voetbalbond FIFA vindt dat kinderarbeid niet kan en dat sportartikelen onder goede omstandigheden geproduceerd moeten worden.
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
In de laatste ijstijd was de Noordzee nog land. Je kon helemaal van Nederland naar Engeland lopen. Op die vlakte leefden allerlei dieren die nu zijn uitgestorven, zoals de wolharige mammoet, het reuzehert en de sabeltandtijger.         
    De botten hiervan komen nog steeds regelmatig naar boven in de netten van vissers. Hun sleepnetten schuren immers over de Noordzeebodem waar de overblijfselen van de prehistorische dieren liggen.
4. Een aankondigende zin
Laten we eens stuk voor stuk gaan bekijken wat de argumenten van de clubleiding nu echt waard zijn. Ten eerste het gebrek aan geld om nieuwe spelers te kunnen kopen. Als je naar de begroting kijkt, is er voldoende geld.

Aan de slag!

Zelf nakijken opdr. 3 (blz. 254) vraag 1, 5, 7, 9 en opdr. 5 (blz. 258) vraag 1, 5, 6, 7, 14

Maken:

Pak je Op Niveau-boek erbij (blz. 203) en maak de vragen op de volgende slides.

Lees nu tekst 2 (blz. 203)

Lees tekst 2 (blz. 203) nog eens door. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de eerste en tweede alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 2 (blz. 203) nog eens door. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de tweede en derde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig. Wat is de kernzin van alinea 2?

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig. In de tweede alinea komen 4 signaalwoorden voor.
a. Noteer deze 4 signaalwoorden.
b. Noteer het verband dat erbij hoort.

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de tweede en de derde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig. In alinea 5 staat een opsomming.
a. Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.
b. Noteer de delen van de opsomming.

Lees tekst 3 (blz. 205) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de vierde en de vijfde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 4 (blz. 207) grondig

Lees tekst 4 (blz. 207) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de eerste en de tweede alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 4 (blz. 207) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de tweede en de derde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Schrijf uit alinea 2 de signaalwoorden op voor het verband uitspraak-voorbeeld.

Verbindt de schrijver met de woorden 'dit soort dierenbouwsel' (r. 26) alinea 3 en 4 met elkaar? Leg je antwoord uit.

Lees de zin 'Ook bieden...voor roofdieren' (r. 27-28) nog een keer. In deze zin staat een signaalwoord voor een opsomming. Is hier sprake van een opsomming? Leg je antwoord uit.

In de laatste alinea staat een tegenstelling. Om welke tegenstelling gaat het?

Lees nu tekst 5 grondig (blz. 209)

Welke manieren gebruikt de schrijver om de tekst in te leiden?

1. onderwerp aankondigen
2. de aanleiding voor het schrijven noemen
3. een anekdote vertellen
4. een vraag stellen

Lees tekst 5 (blz. 209) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de tweede en de derde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 5 (blz. 209) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de derde en de vierde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Lees tekst 5 (blz. 209) grondig. Welke verbindingsmanier gebruikt de schrijver tussen de vijfde en de zesde alinea?

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep
2. Een herhaling van een woord of woordgroep
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
4. Een aankondigende zin

Schrijf het woord/de woorden op waaruit dat blijkt.

Op welke manier sluit de schrijver de tekst af?

1. conclusie
2. samenvatting
3. advies

Schrijf uit alinea 6 alle signaalwoorden voor uitspraak-opsomming op.

Wat is het tekstdoel van deze tekst?

1. uitleg geven
2. amuseren
3. overhalen
4. overtuigen