Par. 9.3 De totalitaire staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Totalitaire systemen

 Fascisme, nationaalsocialisme, communisme

de tijd van wereldoorlogen 1900-1950

• KA 30 Economische wereldcrisis

• KA 31 Racistisch en totalitair karakter van het nationaal socialisme

• KA 32 Het totalitair karakter van het communistische politieke systeem.

Totalitaire ideologie

Totalitair = volledig of totaal

Ideologie = manier van denken over hoe de maatschappij moet zijn.

Totalitaire ideologie:

Manier van denken waarbij het totale leven van mensen wordt beheerst door de ideeën van de partij / de persoon die de macht heeft. 

De staat beheerst het leven en denken van het volk, alles wat wordt gepubliceerd of wordt gemaakt is goedgekeurd door de staat

Ken je nog een totalitaire staat???

Video

Opkomend Fascisme in Italie - januari 2019

maken.wikiwijs.nl

Fascisme

Fascisme is een politieke stroming, 

en wordt ook wel extreem-rechts genoemd

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor

de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.

Benito Mussolini

Leider, of 'Il Duce',  van Italië (1922-1943)

Oprichter van de Fasci di Combattimento (Zwarthemden, knokploegen)

Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede, 

en dat kwam door de onderhandelingen van de 'slechte' , democratisch gekozen Italiaanse regering

Fascisme in Europa

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)

Het fascisme

Kenmerken:

1. Er is een dictator die bepaalt wat goed is (bv Mussolini in Italie) en verheerlijkt wordt;

2. Fascisme is anti-democratisch en nationalistisch (eigen staat is belangrijkst);  

3. Fascisme gaat uit van ongelijkheid (de hoogontwikkelden moet de laagontwikkelden leiden, sociaal Darwinisme);

4. Geweld is goed (geen woorden, maar daden), knokploegen (bv 'de zwarthemden' in Italie) bewaken met geweld de rust; 

5. De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.

6. Toepasen van indoctrinatie (het opdringen en inprenten - hersenspoeling - van jouw ideeen via media)

Volgende dia: Cliphanger 'Wat is facisme'? (1:26)

Nazi-Duitsland

kenmerken
van het
nationaalsocialisme

Samenvattend: Kenmerken nationaalsocialisme

• Extreem-nationalistisch
  
• Militaristisch
  
• Verheerlijking geweld (bv. knokploegen)
  
• Antidemocratisch/ één partij
• Eén leider /persoonsverheerlijking
• De staat is belangrijker dan het individu
• Racistisch/rassenleer

het communisme, een totalitaire stoming

Video

Wat is Communisme?

Kenmerken van communisme (1)

• De Sovjet-Unie werd geregeerd door één partij, de communistische partij.

• Communisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

• Sprake van persoonsverheerlijking (van Stalin).

Kenmerken van communisme (2)

• Economisch doel was een industriestaat
• Planeconomie met accent op zware industrie.
• Collectivisatie van de landbouw in dienst van de industrie.

• de Sovjet-Unie was een totalitaire staat die gebruik maakte van showprocessen, terreur, dwangarbeid, propaganda etc.

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Planeconomie

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Collectivisatie

• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 

• De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 
• De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

• De collectivisatie moest zorgen voor een hogere opbrengst, maar dat viel vaak tegen en er ontstonden hongersnoden. Overigens meestal door eigen schuld: boeren slachtten hun vee uit protest tegen de collectivisatie. 

• Boeren die zich op deze manier verzetten tegen de collectivisatie (= koelakken), omdat ze hun eigen boerderijtje niet wilden opgeven, werden gezien als vijand van het Staat en het communisme. Miljoenen boeren zijn om die reden vermoord.
  

Showprocessen

• Tegenstanders worden (meestal) vals beschuldigd en worden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

• ...en ze waren zeer effectief! De angst onder de bevolking was groot. 
• Zelfs zó groot dat mensen niet meer op een familiefoto met deze 'verraders' wilden worden vertoond.

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden