symposium

• Project
• HBO
• Studiejaar 1

Laten we iets doen nu we de kans hebben.

Het gebeurt niet elke dag dat wij nodig zijn.

Uit: Wachten op Godot, Samual Beckett (1954)

Goed lesgeven valt niet samen te vatten in een eenvoudig afvinklijstje, noch is er een geheim recept dat we kunnen volgen. Bevindingen uit gedegen wetenschappelijk onderzoek kunnen ons wel wijzen op aanpakken die de meeste kans op succes hebben en aanpakken die, ondanks hun populariteit, minder effectief zijn. Het is belangrijk dat leraren begrijpen waarom, wanneer en hoe een bepaalde aanpak het leren van de leerlingen kan verbeteren én dat ze de tijd en ondersteuning krijgen om die aanpak in hun klaspraktijk te verankeren.

Het gaat erom wat je moet weten en de vaardigheden die je moet beheersen om de vele soorten beslissingen te kunnen nemen en te verantwoorden.

Een goede start

Wie zijn wij en wat is het doel?

Weetgierigheid

Wat vertelt de theorie over leren en presteren?

Sleutelen aan ons onderwijs

Hoe passen wij de inzichten toe?

We gaan niet wachten op Godot

Wat nemen jullie mee?

Waar ligt voor jou de belangrijkste oorzaak van de kortsluiting in de aansluiting VO-HO?

Leerlingen weten nog niet voldoende wat hun toekomstige rol in de maatschappij inhoudt.

Leerlingen hebben te veel geleerd om te presteren en te weinig voor de toekomst.

Leerlingen beschikken nog niet over voldoende vaardigheden om te studeren.

'Naar kennis moet je boven je macht grijpen, dat is de enige manier, afdalen naar het niveau van de rest kan altijd nog.'

Uit: Het Stravinsky-spel, Arthur Japin (2024)

De kern van ambitieuze verwachtingen is de verwachtingen die je als leraar hebt ten aanzien van je eigen invloed en mogelijkheden om een ambitieus doel te realiseren. En daarnaast:

Ambities ten aanzien van hoe ondersteunend de omgeving kan zijn om die doelen te bereiken, en welke invloed mogelijkheden je hebt om daar invloed op uit te oefenen.

Ambities ten aanzien van wat een leerling kan doen om die doelen te bereiken, en welke invloed en mogelijkheden je hebt om daar verbetering in aan te brengen.

Ambities ten aanzien van welke rollen leerlingen en leraren ten opzichte van elkaar kunnen aannemen, en welke invloed en mogelijkheden je hebt om daar invloed op uit te oefenen.

Ambitieuze verwachtingen zijn – zo beschouwd – niet anders dan een vorm van productieve zinsbegoocheling, als een beeldhouwer die gelooft dat die diens beeld tot leven kan wekken, en het daarom ook voor elkaar krijgt!

Goede, ervaren docenten geven les richting de test van het jaar erop.

Leerlingen worden geen experts, maar laat hen wel redeneren als experts door de resultaten van een expert te interpreteren. Ze zijn in staat om iets te begrijpen, maar niet om kennis te genereren.

Dylan Wiliam (2023)

Ik leerde dat slim zijn niet betekent dat je veel weet, maar juist dat je nieuwsgierig blijft naar alles wat je niet begrijpt.

Uit: Het Stravinsky-spel, Arthur Japin (2024)

Sommige vragen zijn te mooi om ze met een antwoord te verpesten. (Mulisch)

Nieuwsgierigheid voorkomt een vaste mindset en stimuleert een leergerichte houding (Dweck)

Het belonen van nieuwsgierigheid en onderzoekende vragen moedigt leerlingen aan meer waarde te hechten aan het ontdekkingsproces dan aan een bepaald kennisniveau (Henderlong & Lepper, 2002)

Door aandacht te geven aan onbeantwoorde vragen, leren leerlingen dat leren draait om ontdekken, niet om het al weten (Willingham)

Intelligentie is weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. (Wiliam)

Zou het mogelijk zijn om in plaats van het werk eenvoudiger te maken, het denken te vergemakkelijken?

Daniel Willingham (2023)

Als je kritisch denkende leerlingen wil, zorg dan voor de benodigde relevante achtergrondkennis.

Daniel Willingham (2023)

Als er geen verandering in het langetermijngeheugen heeft plaatsgevonden, is er ook niets geleerd. En leren vindt plaats als je er hard voor moet nadenken.

Paul A. Kirschner (2006), Robert Coe (2013)

Geheugen is dat wat overblijft na denkwerk. Oftewel: leerlingen onthouden datgene waarover zij hebben nagedacht.

Feedback moet meer werk opleveren voor de ontvanger dan voor de zender.

Dylan Wiliam (2023)

Geef twee voorbeelden, zodat leerlingen niet lukraak kopiëren (Wiliam)

Wat ging goed? Wat zou je anders doen?

Verbeter niet het werk maar het denken van de leerling?

In de praktijk op het 

Bornego College

• Schrijfvaardigheid is per definitie een overvraging van het brein;
•  Schrijven over kansen(on)gelijkheid: maatschappelijk relevant en persoonlijk interessant te maken (vrijheid in gebondenheid);
• Kwaliteitsbesef: teksten vergelijken en duiden, peerfeedback;
• Doorlopende lijn in schrijfvaardigheid: synthese van begeleiding naar zelfstandigheid.

In de praktijk: de scholierenacademie

Je vindt in de envelop vijf verschillende kaarten met stellingen.

1. Stel persoonlijke en professionele prioriteiten van belangrijk naar minder belangrijk.

Je vindt in de envelop vijf verschillende kaarten met stellingen.

1. Stel persoonlijke en professionele prioriteiten van belangrijk naar minder belangrijk.

2. Bespreek de volgorde met iemand anders.

Wat gaat goed in het huidige onderwijs?

Wat zou de richting van de aansluiting VO-HO moeten zijn?

Wat zouden we moeten loslaten?

Waaraan moeten we trouw blijven in het onderwijs?

Wat is de kwetsbaarheid in het huidige onderwijs?

Wat voor leerlingen zou ons onderwijs moeten opleveren?

Wat neem je mee naar jouw onderwijsinstelling?