Thema 6 basisstof 8 en 9 HV

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

deze les

terugblik

leerdoelen BS 8 en 9

uitleg

aan de slag

vorige les?

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe het zenuwstelsel met het hormoonstelsel samenwerkt
• Je kunt uitleggen welke hormonen de bloedsuikerspiegel regelen
• Je kunt delen van de hersenen benoemen met hun functies en kenmerken

Welke hormonen ken je al?

Hormonen

Wat zijn hormonen?

--> Stoffen die de werking van bepaalde organen regelen

--> Ze hebben een functie op een andere plek dan waar ze gemaakt zijn

• Voorbeeld: de geslachtsorganen actief maken bij jongens en meisjes in de puberteit

Hormoonklieren

Je lichaam heeft verschillende hormoonklieren

Deze klieren produceren hormonen

Hormonen komen in het bloed terecht en gaan dus door je hele lichaam heen

2 soorten klieren

1. Klieren met een afvoergang

            (bijv speeksel en zweet)

2. Hormoonklieren

Talgklieren in de huid zijn een voorbeeld van ...

1. Klieren met een afvoergang
2. Hormoonklieren

Glucose in je bloed

Hormonen regelen de hoeveelheid suiker (glucose) in je bloed

• Lichaamscellen gebruiken glucose als brandstof, dus
• er is altijd een bepaalde concentratie glucose in je bloed

• --> bloedsuikerspiegel (ong 0,1% van je bloed is glucose)

Op welk moment zal er meer glucose in je bloed zitten dan normaal?

1. Na een maaltijd
2. Bij honger

Glucose concentratie in bloed

Bloedsuikerspiegel

2 hormonen zorgen voor een stabiele bloedsuikerspiegel

- Insuline

- Glucagon

Deze worden gemaakt in de alvleesklier (eilandjes van Langerhans)

Insuline

Het hormoon insuline geeft lever en spieren een seintje dat ze glucose moeten opslaan

Glucose wordt opgeslagen als glycogeen

2

3

4

Glucagon

Glucagon doet het omgekeerde van insuline

Geeft de lever een seintje dat glycogeen weer omgezet wordt in glucose

--> glucose weer in bloed

2

3

4

Door welk hormoon daalt de bloedsuikerspiegel?

1. Glucose
2. Glycogeen
3. Insuline
4. Glucagon

Bloedsuikerspiegel in balans

Insuline en glucagon zijn om de beurt actief

Daardoor blijft de hoeveel glucose in het bloed rond een bepaalde normwaarde

Diabetes

Een ziekte waarbij niet genoeg insuline gemaakt wordt of het insuline werkt niet goed

Wat zou het gevolg zijn?

Diabetes

Bloed prikken om suikerwaarde te meten

Insuline toedienen

Patiënten moeten een aangepast dieet volgen

Hoe wordt de bloedsuikerspiegel gereguleerd in het lichaam?

1. Door het zenuwstelsel
2. Door honger en dorst
3. Door middel van hormonen
4. Door glucose

Hersenen

De hersenen bestaan uit:


Grote hersenen: hier komen alle impulsen binnen.

Kleine hersenen: Sturen je spieren aan.

Hersenstam: Stuurt automatische processen aan (ademen, hartslag etc.)

Hersenen

hersencentra

Grote hersenen

buitenkant geplooid = hersenschors

hersenschors: hierop liggen de verschillende hersencentra

Elk type zintuig is verbonden met een hersencentrum

v.b: spraakcentrum: start van de impulsen naar de spieren van je tong en lippen

Er ligt veel informatie vast in de grote hersenen = geheugen

Welk hersendeel zorgt voor aansturing van automatische processen?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Broci-gebied

Zenuwcellen in de hersenen

Je hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen. 

Verbindingen tussen deze zenuwcellen zorgen ervoor dat je nieuwe dingen leert. 

Zenuwcellen

Elektrische signalen (impulsen) gaan door de uitlopers naar andere zenuwcellen toe, zo is er een enorm kanaal van zenuwcellen door jouw lichaam. Dit heet het zenuwstelsel.

Bij welk hersendeel komen alle impulsen binnen?

1. De grote hersenen
2. De kleine hersenen
3. De hersenstam
4. De prefrontale cortex

Jouw hersenen bestaan uit miljarden...

In welk hersendeel worden de spieren in jouw lichaam aangestuurd?

1. De grote hersenen
2. De kleine hersenen
3. De hersenstam
4. De prefrontale cortex

Een dronken persoon heeft meer moeite met zijn of haar spieren aansturen. Welk hersendeel wordt dus aangetast door alcohol?

Om de uitlopers heen zit een isolerende laag. Hoe heet deze laag?

1. Celwand
2. Impulslaag
3. Myeline
4. Neuron

Opdrachten maken

BS8 en EBS 9