Alinea's en verbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Dit uur:

Opdr. 3 reader schrijven: alinea's en verbanden

Waartoe dienen alinea's in een tekst?

Een alinea bestaat uit... er kunnen meerdere antwoorden correct zijn!

1. Meerdere kernzinnen.
2. Een kernzin, aangevuld met voorbeelden.
3. Een kernzin, aangevuld met meer uitleg.
4. Een kernzin in het midden van een alinea.

Wanneer nieuwe alinea?

Afhankelijk van:

• lengte
• inhoud

Alinea

Meestal één deelonderwerp per alinea

Ook weleens verdeeld over meerdere alinea's OF twee deelonderwerpen in een alinea. Afhankelijk van lengte. 

Ongeveer 10 zinnen per alinea.

Waar staat de kernzin van een alinea meestal? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. eerste zin
2. midden in alinea
3. laatste zin
4. tweede zin

Wat is de kernzin van onderstaande alinea?
Criminaliteit en veiligheid zijn geen statische begrippen. Ze veranderen en zijn onderhevig aan modes. In de jaren vijftig en zestig werd nog actief opgetreden tegen souteneurs en uitbaters van bordelen. Vanaf 2000 kun je in Nederland legaal een bordeel runnen. Het omgekeerde geldt voor de verkoop van paddo’s. Ook de beleving van criminaliteit verandert. Veroorzaken scheldende hangjongeren overlast of bedreigen ze buurtbewoners?

1. De eerste zin
2. De laatste zin
3. De tweede zin
4. Een andere zin

4. Tekstverbanden

• Zinnen in een tekst staan met elkaar in verband. Zinnen die bij elkaar horen vormen samen alinea's. 
• De verbanden tussen zinnen en alinea's herken je aan signaalwoorden.

Verbanden: (p. 65) 

opsommend: en, ook, bovendien 

tijd: eerst, nadat, toen 

redengevend: omdat, want

oorzakelijk:

inperkend: hoewel, ondanks, natuurlijk 

tegenstellend: maar, daarentegen, desondanks 

vergelijkend: evenzeer, evenals, net als, alsof 

Verbanden: 

omschrijvend: in andere woorden, oftewel, anders gezegd  

voorbeeld: denk aan, bijvoorbeeld, zoals 

verduidelijkend: dit betekent, met name, dit houdt in 

doel, middel: met de bedoeling dat, opdat, daartoe 

toegevend: hoewel, ofschoon, ook al 

concluderend: dus concluderend, dan ook 

samenvattend: kortom, samengevat 

opsomming

tegenstelling

oorzaak - gevolg

voorwaarde

doel-middel

vergelijking

concluderend

argument

mits

daarentegen

bovendien

zodat

dus

daarvoor

zoals

daarom

Aan de slag!

open reader bij opdr. 3 blz. 9