P10 - Les 16 - Diabetische complicaties

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 3

Complicaties bij diabetes

Leerdoelen

Na deze les weet je

• de symptomen en behandeling bij een hypoglycaemie
• de symptomen en behandeling bij een hyperglycaemie
• wat hypofunctie en hyperfunctie betekenen
• wat een DKA is en waardoor deze wordt gekenmerkt en veroorzaakt
• wat een hypo-unawareness is en ken je de oorzaak en de risico's
• ken je zeker 5 lange termijn gevolgen van diabetes mellitus

Hoe ziet de urine eruit bij iemand met een hoog bloedsuiker?

1. Donker en weinig
2. Geconcentreerd en bloederig
3. Hetzelfde als bij een laag bloedsuiker
4. Licht en veel

Wat is de normaalwaarde van de bloedsuiker

1. tussen 2 en 4
2. tussen 3 en 6
3. tussen 4 en 8
4. hoger dan 8

Hypo of hyper?​

Moeilijk te onderscheiden​

Behandelen alsof een hypo!​

Hypo verslechterd sneller en is ook sneller te behandelen.

Hyperfuncties

HYPOGLYKEMIE

• Insulinoom -> geeft overmaat aan insuline

(Syndroom van Zollinger-Ellison)

• Ziekte van Addison

Syndroom van Zollinger-Ellison

• zeldzame, 
• ernstige aandoening
• kleine tumoren in de dunne darm (twaalfvingerige darm) of alvleesklier. 
• Deze tumoren worden neuro-endocriene tumoren genoemd (NET). 
• Deze tumoren produceren het hormoon gastrine. 
• Gastrine zet de maag aan tot overmatige productie van maagzuur. 
• Hierdoor kunnen ernstige zweren in de slokdarm, maag en dunne darm ontstaan.
• Wanneer de tumoren zich in de pancreas bevinden kunnen deze ook zorgen voor een verhoogde productie van insuline.

Hypofunctie

HYPERGLYKEMIE

• Diabetes mellitus
• Diabetische coma’s 
• Ziekte van Cushing

Ziekte van Cushing:

• Teveel cortisol door tumor, stress, of medicijngebruik
  

Symptomen:

• Andere vetverdeling
• Hoge bloedsuiker
• Snel bloedingen, striae
• Vermoeidheid en depressie

Ziekte van Addison:

• Te weinig cortisol/aldosteron door auto-immuunziekte

Symptomen:

• Lage bloeddruk, trek in zout
• Lage bloedsuiker, moeheid
• Verkleuring van de huid
• Risico op Addison-crisis!

Symptomen Hyper

• BLS >10 Mmol/liter
• Dorst en veel plassen.
• Hoofdpijn en moeheid/slaperigheid.
  
• Droge tong en huid.
  
• Buikpijn en spierpijn.
  
• Misselijkheid en/of braken.
  
• Snelle ademhaling en aceton adem. 
• Uitdroging van het lichaam.
  
• Verwijde pupillen en wazig zien.

Glucosurie

• Glucose in de urine
  
• Bij een glucose bloedwaarde van 10 mmol/l.
  

DKA

Diabetische Ketoacidose is een acute, extreme hyperglycaemie >20Mmol/L

• acute ontregeling BLS
• met daarbij verzuring van het bloed. 

Oorzaak: 

• te weinig insuline om glucose in je bloed te gebruiken als brandstof
• Het lichaam gaat dan andere energiebronnen aanspreken. 
• Dit zijn vetten die zijn opgeslagen in je lichaam.

Door de afvalstoffen die daarbij vrijkomen verzuren je lichaam in snel tempo

Hypoglycaemie

• Te weinig suiker in bloed: < 4 mmol
• Zweten, trillen, duizelig, slecht zien
• Plotseling wisselend humeur
• Hoofdpijn, hongerig en moe (geeuwen)
• Doen: suikers eten/drinken en na 15 min. opnieuw meten! Een hypo waar niet op gereageerd wordt is levensgevaarlijk, iemand kan in coma raken!!

Hypo-unawareness

• 20-25% van de mensen met diabetes type 1
•  De kans op een ernstige hypo is zes keer groter

Oorzaken/risico's:

• Impaired awareness
• recente hypo
• bijnier werkt minder goed (Addison)
• gebruik bètablokkers
• verminderde reactie van glucagon
• stress

De hersenen van mensen die hypo’s minder goed voelen aankomen, dus met ‘impaired awareness’, hebben zichzelf aangeleerd om langer dan normaal goed te blijven werken. Ook als ze eigenlijk te weinig glucose aangevoerd krijgen.

Behandeling Hypoglycaemie

BLOEDSUIKERWAARDE <4.0 mmol/l én cliënt is aanspreekbaar, kan slikken (of heeft een sonde):

• geen 6 dextro's of
• geef 200ml limonade te drinken (1/4 deel siroop, 3/4 deel water), 
• daarna een belegde boterham/pap
  
• controleer na 1 uur bloedsuiker of eerder als cliënt buiten bewustzijn raakt. 
• Als bloedsuiker weer <4.0: stap nog eenmaal doorlopen. 
• Indien bloedsuiker dan nog <4.0 blijft: overleg arts
  

Behandeling Hypoglycaemie

BLOEDSUIKERWAARDE <4.0 mmol/l én cliënt is NIET aanspreekbaar of kan niet slikken én heeft geen maagsonde:

• spuit 1 ampul van 1 mg glucagon subcutaan in de bil/buik/bovenarm/dij.
• overleg met arts
  
• als cliënt weer bij bewustzijn is handelen volgens vorige slide

Behandeling Hypoglycaemie

Diabetische coma

Neurologische klachten

verminderd aanspreekbaar

insulten

coma

Lange termijncomplicaties DM

• Diabetische nefropathie
• Aantasting nieren
  
• Diabetische retinopathie
  
• Aantasting van netvlies
  
• Diabetische neuropathie
  
• Aantasting zenuwen
  
• Diabetische angiopathie
  
• Aantasting bloedvaten
  
• Diabetische voet
  

Medicamenteuze behandeling DM

DM type I

• Insuline (parenteraal, pomp)
  

DM type II

• Aanpassingen dieet en levensstijl
  
• Orale bloedglucose verlagende middelen
  

                  Voorbeelden: metformine, tolbutamide, 

• Insuline

Leerdoelen deel 2

Na deze les weet je

• de symptomen en behandeling bij een hypoglycaemie
• de symptomen en behandeling bij een hyperglycaemie
• wat hypofunctie en hyperfunctie betekenen
• wat een DKA is en waardoor deze wordt gekenmerkt en veroorzaakt
• wat een hypo-unawareness is en ken je de oorzaak en de risico's
• ken je zeker 5 lange termijn gevolgen van diabetes mellitus

Volgende week 

Proeftoets - hormonen/diabetes 

in de LessonUp-klas!

Herhaal daarvoor al je lesstof, 

neem ook alle LessonUp's door.