1.5 Gedrag van primaten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling

 Alle Leerprocessen op een Rijtje:

• Inprenting
• Gewenning
• Trial-and-error
• Klassiek conditionering
• Operant conditionering
• Imitatie
• Inzicht

Bijen reageren op de geur van suikerwater door hun opgerolde tong uit te steken. Onderzoekers in de Verenigde Staten hebben bijen blootgesteld aan de geur van bepaalde explosieven en ze tegelijk suikerwater gegeven. Na enkele uren hadden de bijen geleerd hun tong uit te steken als ze de explosieven roken, ook als ze geen suikerwater kregen. Zulke getrainde bijen hoopt men in de toekomst te kunnen gebruiken om bijvoorbeeld bommen op te sporen.
Hoe wordt de beschreven vorm van leren genoemd?

1. Operante conditionering
2. Inprenting
3. Trial and error
4. Klassieke conditionering

Welke vorm van leren gebruikt Sheldon hier om Penny andere manieren bij te brengen?

1. Operant conditioneren
2. Klassiek conditioneren
3. Imitatie
4. Gewenning

Welk leerproces gebruiken ze om de politiepaarden voor te bereiden op drukke situaties?

1. Gewenning
2. Trial and error
3. Klassiek conditioneren
4. Operant conditioneren

Overeenkomsten:

• Gedrag bepaald door erfelijke factoren en leerprocessen

• Gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels

• Territoriumgedrag, imponeergedrag, dreiggedrag

Verschillen:

• Gedrag mens sterker bepaald door leerprocessen

• Communicatie is sterk ontwikkeld

• Mens kan gedrag beoordelen aan de hand van normen / waarden

• Rolgedrag en rolpatronen veranderen

Mens en dier

Welk leerproces zorgde ervoor dat de apen in eerste instantie boos werden op de aap die de bananen wilde pakken?

1. imitatie
2. operante conditionering
3. klassieke conditionering
4. inprenting

Welk leerproces zorgde ervoor dat de apen in een regenpak boos werden op de nieuwe aap die de bananen wilde pakken?

1. imitatie
2. operante conditionering
3. klassieke conditionering
4. inprenting

Cultuur

Sociale dieren ontwikkelen binnen hun groep een cultuur. 

Wat mag wel en mag niet, wat zijn gewoontes en gebruiken, deze dingen bepalen de cultuur van de groep.

Hebben (sommige) dieren inlevingsvermogen?

Ja, zeker weten

Waarschijnlijk wel

Waarschijnlijk niet

Nee, zeker niet

Hebben (sommige) dieren een gevoel van rechtvaardigheid?

Ja, zeker weten

Waarschijnlijk wel

Waarschijnlijk niet

Nee, zeker niet

En insecten...

Hebben die ook een cultuur?

Mag je de rolverdeling bij mieren een rolpatroon noemen? Waarom wel / niet?

Een leerling zegt dat hij iets niet snapt
De leraar legt het uit.
(1 of meer antwoorden goed)

1. De leraar voldoet aan het rolpatroon
2. De leraar reageert op een inwendige prikkel
3. De leraar vertoont asociaal gedrag
4. De reageert op een uitwendige impuls