Waar let je op bij een SE/CE/toets in het algemeen?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Waar let je op bij een SE/CE/toets in het algemeen?

Waar let je op als je een toetsvraag geschiedenis gaat beantwoorden?

Historische vaardigheden

- aanleiding, oorzaak (direct en indirect) en gevolg (bedoeld en onbedoeld) kunnen onderscheiden;

- bruikbaarheid van bronnen kunnen uitleggen (betrouwbaarheid en representativiteit);

- informatie uit bronnen kunnen halen;

- feiten en meningen kunnen onderscheiden;

- verandering en continuïteit kunnen onderscheiden.

- rekening houden dat gedrag en ideeën van mensen bepaald worden door hun tijd, plaats en achtergrond (standplaatsgebondenheid)

- chronologie kunnen aangeven

Welke "meervoudige" kenmerkende aspecten zijn er?

Meervoudige Kenmerkende Aspecten voorbeelden

- de ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

- het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

- de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

- wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Aan het CvTE zijn vragen gesteld over zogenaamde ‘verkorte kenmerkende aspecten’. In het

examenprogramma geschiedenis havo zijn ‘kenmerkende aspecten’ geformuleerd. Deze zijn in de

syllabus overgenomen. Examenprogramma en syllabus zijn de formele documenten met betrekking

tot het centraal examen geschiedenis. In deze documenten komt de term ‘verkorte kenmerkende

aspecten’ niet voor. Daarom kan in examenvragen noch correctievoorschriften sprake zijn van

‘verkorte kenmerkende aspecten’.

Uit de syllabus CE geschiedenis 2023-24

Het correctievoorschrift kent een vakspecifieke scoringsregel over de kenmerkende aspecten: "Als

gevraagd wordt naar het noemen van één van de negenenveertig 'kenmerkende aspecten', is een

letterlijke weergave daarvan niet vereist. Er kan in de regel worden volstaan met een juiste

omschrijving van het 'kenmerkend aspect' of van dat deel ervan dat relevant is voor de

beantwoording van de vraag (er zijn kenmerkende aspecten die uit meerdere onderdelen bestaan)."

Vrijwel alle kenmerkende aspecten beschrijven een ontwikkeling of een relatie tussen historische

verschijnselen. Met de ‘juiste omschrijving’ in de vakspecifieke scoringsregel wordt bedoeld een

omschrijving waarin de kandidaat herkenbaar en juist het kenmerkend aspect en/of de beschreven

ontwikkeling of relatie formuleert, steeds in relatie tot de examenvraag.

Uit de syllabus CE geschiedenis 2023-24

Wat is de Val van Antwerpen?

Beetje herhalning van moeilijk begrippen/concepten

• Mercantillisme
• Particularisme vs centralisatie
• de Val van Antwerpen
• Het "gemeen", "patriciërs", "poorters"
• oligarchisering
• veranderende economische activiteit bij de regentenklasse na 1672
• Verschuiving van economisch zwaartepunt van zuid naar noord in de Nederlanden (welke stad naar welke stad?)

Er is een verschuiving van economisch zwaartepunt van zuid naar noord in de Nederlanden. Van welke stad naar welke stad? (en waarom)