TZ Comm&Beg H3.1 goed begeleiden

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie en Begeleiden

3.1 goed begeleiden

Kenmerken zorgvrager

* op 1 of meerdere gebieden zorg nodig

* kan of wil (geen) hulp vragen

* tijdelijk of voor altijd

* simpele of complexe hulpvraag

Begeleiden

"vergezellen, met raad en daad bijstaan, ondersteunen"

Je staat naast de zorgvrager, nier erboven.

Dus: suggesties doen, adviseren, sturen.

Wat is het doel van de begeleiding? 

Wat wil de zorgvrager bereiken?

vraag

Begeleiden is een bewuste activiteit, 

maar staat niet altijd in het zorgplan vermeld. 

Hoe kan dit? 

antwoord

Begeleiden gebeurt vaak ook 'tussen de bedrijven door'. Dit betekent bijvoorbeeld dat je een luisterend oor biedt, dat je er 'bent' voor de zorgvrager, dat je een goed gesprek voert of een zorgvrager adviseert over een onderwerp wat zich aandient. Het zijn allemaal begeleidingstaken die meestal niet opgenomen zijn in het zorgplan, maar die je als verzorgende dagelijks doet. Ook motiveren, stimuleren, het bieden van mogelijkheden en het laten inzien van de eigen kwaliteiten vallen onder de begeleiding die je als verzorgende biedt, evenals balans vinden tussen zelfredzaamheid en het overlaten van taken aan een ander.

Begeleidingsgebieden

zelfredzaamheid;

omgaan met en accepteren van veranderingen;

omgaan met en accepteren van gezondheidsproblemen;

rouw en verliesverwerking;

ondernemen van activiteiten;

structureren van tijd;

zingeving, ethiek en persoonlijke waarden en normen;

onderhouden van relaties in het sociale netwerk.

Begeleidingsmethodiek

Oplossingsgerichte benadering van de zorgvraag, zorgbehoefte of het probleem(gedrag), waarbij je doelgericht te werk gaat volgens een methode die in het verleden effectief is gebleken.

Begeleidingsmethodiek

Bij de keuze voor een methodiek houd je als verzorgende rekening met:

de zorgvraag, het probleem;

het te bereiken doel(en);

de eigenschappen en mogelijkheden van de zorgvrager;

jouw houding ten opzichte van de zorgvrager;

beroepswaarden die voor jou belangrijk zijn;

de mogelijkheden binnen de organisatie.

Triple-C

Doelgroep: zorgvragers met een verstandelijke beperking en problematisch gedrag. 

De C staat voor competentie, cliënt en coach

Oplossingsgericht werken

= Kortdurende Oplossingsgerichte Therapie

Doelgroep: iedereen

Je richt je met deze methodiek op de sterke kanten, de mogelijkheden van de zorgvrager zelf en welke hulpbronnen hij heeft. Het doel is om zijn autonomie te vergroten.

Reminiscentie

Doelgroep: dementerende zorgvragers en zorgvragers in de geestelijke gezondheidszorg. 

Je haalt bewust herinneringen op aan het verleden (bv dmv muziek of oude foto's). Door over zijn leven te vertellen wordt de zorgvrager zich weer bewust wie hij is en hoe hij geleefd heeft. 

Missie

De organisatie kan de principes van de methodiek als uitgangspunt nemen voor het totale aanbod aan zorg, bv

persoonsgerichte zorg;

belevingsgerichte zorg;

bewegingsgerichte zorg.

Persoonsgerichte zorg

Bij persoonsgerichte zorg is de zorg afgestemd op de persoonlijke behoeften, wensen en voorkeuren van de zorgvrager.

Eigen regie is leidend.

Belevingsgerichte zorg

De zorg sluit aan bij de belevingswereld en gevoelens van de zorgvrager en heeft als doel het welbevinden van de zorgvrager te verbeteren of op hetzelfde niveau te houden.

Bv reminiscentie of snoezelen.

Bewegingsgerichte zorg

De beweegmogelijkheden van de zorgvrager worden tijdens de zorg en dagbesteding optimaal benut. Bewegen geeft plezier en voldoening, nodigt uit tot contact, vertraagt de achteruitgang van het lichamelijk functioneren en het geheugen.

Begeleiden zonder zorgvraag

Onverwachte gebeurtenissen en vragen of verhalen kunnen acute zorg vragen. Hiervoor kun je geen methodiek bedenken. 

Biedt een luisterend oor, begrip en medeleven. Geef de zorgvragen veiligheid, laat hem niet alleen. Zorg voor de juiste hulp. Stel prioriteiten. 

Humor

* pijnstillend en ontspant lichaam en geest. 

* helpt om te gaan met angsten en problemen te relativeren. 

* Humor verbindt, kan het ijs breken en contact aanmoedigen. 

* goede sfeer in een groep. 

* minder boosheid en agressie. 

Lachen werkt als pijnstiller.

1. juist
2. onjuist

Pas je humor aan aan het cognitieve vermogen van de zorgvrager.

1. juist
2. onjuist

Het bewust inzetten van humor werkt beter dan spontane humor.

1. juist
2. onjuist

Wees voorzichtig met humor bij oudere zorgvragers.

1. juist
2. onjuist

Beïnvloedende factoren

Doeltreffende begeleiding hangt af van:

motivatie van de zorgvrager;

rol van naasten en mantelzorgers;

motivatie van de verzorgende;

connectie tussen de zorgvrager en de verzorgende.

De motivatie van de zorgvrager

De motivatie van de zorgvrager

vraag

Vanuit een intrinsieke motivatie zul je meer bereiken met de zorgvrager dan wanneer je extrinsiek gemotiveerd bent.

Wat wordt er bedoeld met deze uitspraak?

antwoord

Voor jou als verzorgende geldt hetzelfde als voor de zorgvrager: vanuit een intrinsieke motivatie zul je meer bereiken met de zorgvrager dan wanneer je extrinsiek gemotiveerd bent. Werk je in de zorg vanuit passie, omdat het je roeping is om zorgvragers te helpen (intrinsieke motivatie)? Of werk je in de zorg omdat je toch iets moet en de baanzekerheid in de zorg groot is (extrinsieke motivatie)? De zorgvrager zal het verschil tussen de intrinsiek en extrinsiek gemotiveerde verzorgenden merken in de begeleiding. Hij zal een grotere steun en betrokkenheid ervaren bij de verzorgende die werkt vanuit passie. 

De rol van naasten en mantelzorgers

Als verzorgende is het belangrijk te onderzoeken hoe de naasten en mantelzorgers de zorgvrager beïnvloeden. Het is mogelijk dat de naasten bewust of onbewust andere motieven hebben dan de zorgvrager, vanuit angst om de zorgvrager te verliezen of overbelast te raken. Hierdoor kan het gedrag van de naasten de zorgvrager tegenwerken of een last voor hem zijn. 

De connectie tussen zorgvrager en verzorgende

* gevoel van veiligheid en wederzijds respect

* neem de tijd om de zorgvrager te leren kennen

* zoek naar iets gemeenschappelijks

Wanneer een zorgvrager jouw begeleiding niet accepteert, kan het helpen om dit met hem te bespreken. 

zelfredzaamheid en zelfmanagement

Het bereiken of behouden van zelfredzaamheid, zelfmanagement en eigen regie is belangrijk voor het welbevinden van de zorgvrager.

* vrijheid, onafhankelijkheid

* gevoel van eigenwaarde

Start begeleiding

* ziektebeeld/beperking (fysiek en/of cognitief)

* leefsituatie

* hoe schat zorgvragen en naasten zelfredzaamheid in?

* observeren (zelfoverschatting of overvragen)

* taken niet te snel overnemen (deeltaken!)

* daarna haalbare doelen stellen (regie blijft bij zorgvrager)

Het begeleiden in de zorg is een onbewuste activiteit.

1. juist
2. onjuist

In het begeleidingsproces bepaal jij als professional wat goed is voor de zorgvrager.

1. juist
2. onjuist

Welke begeleidingsmethodiek ingezet wordt, is onder andere afhankelijk van het te bereiken doel.

1. juist
2. onjuist

Bij reminiscentie haal je als verzorgende samen met de zorgvrager bewust herinneringen op aan het verleden.

1. juist
2. onjuist

Het is wetenschappelijk bewezen dat humor en lachen de zorgvrager kan helpen.

1. juist
2. onjuist

Motivatie is objectief.

1. juist
2. onjuist

Intrinsieke motivatie is voor het begeleiden van de zorgvrager belangrijker dan extrinsieke motivatie.

1. juist
2. onjuist

Zelfredzaamheid en zelfmanagement betekenen hetzelfde.

1. juist
2. onjuist