Renaissance 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 5

De Renaissance

Pluk de dag

1600-1700

Meneer Van der Peet

De Middeleeuwen

Uit welk land komt Van den Vos Reynaerde?

En waar werd deze
geschreven?

Memento Mori vs. Carpe Diem

• Boekdrukkunst
  

• Reformatie

• Humanisme

• Oorlog met Spanje

Humanisme

• De Klassieke Oudheid als voorbeeld voor de moderne samenleving

• De mens komt meer centraal te staan

• Maar God is ook nog belangrijk

Humanisme

• De Klassieke Oudheid als voorbeeld voor de moderne samenleving

• De mens komt meer centraal te staan

• Maar God is ook nog belangrijk

• Homo universalis: de ideale mens kan alles worden wat hij wil

• Kunstenaars zijn niet langer anonieme instrumenten van God

Reformatie!

• Wittenberg 1517: 95 stellingen over het geloof

• Het ontstaan van het protestantisme (kritiek paus, aflaten, beelden in de kerk)

Oorzaken:

• Humanisme: vertaalfouten geschriften en nadruk individu

• Misstanden katholieke kerk – corrupte geestelijken

• De boekdrukkunst!

Filips II verzet zich tegen Reformatie

In de Nederlanden worden duizenden Calvinisten vermoord

Val van Antwerpen (1585)

Gerbrand Adriaensz. Bredero (1585-1618)

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,
Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

1. Maak een (vrije) vertaling van het gedicht

hints:

ae = aa

ey = ei

vv = w

2. Welk kenmerk van het humanisme zit in de eerste regels?

3. Waar zie je een verwijzing naar de Nederlandse economie?

4. Waar zit een verwijzing naar de Tachtigjarige Oorlog?

5. Waar zie je dat religie toch nog erg belangrijk was?

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

1. Maak een (vrije) vertaling van het gedicht

hints:

ae = aa

ey = ei

vv = w

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

2. Welk kenmerk van het humanisme zit in de eerste regels?

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

3. Waar zie je een verwijzing naar de Nederlandse economie?

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

4. Waar zit een verwijzing naar de Tachtigjarige Oorlog?

Tot sulcken grootheydt sal Amstelredam noch komen,

Dat sy in treff'lijckheyd sal overwinnen Romen
In deftigheyd van Raed, in Mannelijck gewelt.
In Ooreloghs-beleyd, in Machtigheyd van gelt.
Dat haer geblasen Faem sal snorren door de VVolcken,
En dreygen met ontsagh de wijt-gelegen volcken,
De Geel en Swarte-Moor, de Turck en Persiaen,
Die sal haer mogentheydt om hulpe smeecken aen,
En onder handelingh met haer als vrienden plegen
Met Wissel, of met Waer, nae dattet komt gelegen,
En doen gelijckelijck af-breuck en weder-stant
Den Spaengiaert, vyandt van ons waerdigh Vaderlandt,
Al door 't bestieren van Godes voorsienicheden,
En 't heerelijck beleydt der Staten onser Steden.

Opdrachten:

5. Waar zie je dat religie toch nog erg belangrijk was?

Gouden eeuw?

Wie zijn wij en waar staan we?

De grote vraag maakte van handelaren, wereldveroveraars
De ontdekking van de houtzaagmolen voor de scheepvaart maakte ons koning te water
Voor het graan, voor de specerijen
Pakhuizen vol, grachtenpanden, rederijen
We zagen zo veel, zijn zo groot maar als het kantelt, zien we massamoord, apartheid, slavernij en de slavenhandel

Zonder donker kan het licht zichzelf niet kennen.

- Typhoon, Van de Regen naar de Zon

Tot volgende week