EIOZ leesmotivatie

• Duits
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Gemeinsam lesen macht Spaß!

Inhoud

1. Relevantie en context 

2. Theoretische kader

3. Onderzoeksvraag en deelvragen

4. Resultaten

5. Conclusie 

6. Discussie

Aanleiding 

Leesmotivatie afgelopen jaren gedaald (Pisa-rapport, 2019)

• Sectie Duits
• Examenklassen Duits 
• 2 vmbo (achterstand)
• Vmbo - mbo traject
• Coöperatieve werkvormen

Doelstelling

De leesmotivatie van 2 vmbo door de inzet van coöperatieve werkvormen verhogen, zodat de leesvaardigheid op lange termijn verbetert. 

• Coöperatieve werkvormen --> zelfvertrouwen --> eigen beslissingen nemen --> betrokkenheid

Relevantie 

• Leesvaardigheid verbeteren
•  Coöperatieve werkvormen in alle leerlagen inzetten
• Meerwaarde collega's MVT
• Meer leerlingen voor het examenvak Duits kiezen

Persoonlijke ontwikkeling: experimenteren met coöperatieve werkvormen.

Context

Leidschendam 

• Drie 2 vmbo klassen

• Opdrachten bij vmbo - leerlingen meer van praktisch van aard  (Wijgh, 2001). 
• Interesses/keuze van de leerstof/thema’s/ inzetten van groepswerk 

Probleemstelling

• Weerstand tegen lezen 
• 2 VMBO stimuleren bij het lezen om achterstanden te voorkomen. 
  
• Het lezen is belangrijk voor het aanleren van een taal (Plante, 2017)

Theoretische kader 

Leesmotivatie houdt in dat personen teksten willen lezen, omdat ze het leuk vinden of omdat het voldoening geeft (Van Bezooyen, 2014).

• Interesse van de leerlingen

ARCS model van John Keller (2000) --> als doel om de motivatie te verhogen.

• Aandacht, relevantie, vertrouwen en voldoening.

Theoretische kader 

vmbo-leerlingen --> angst overwinnen!

Drie basisbehoeften om leerlingen te stimuleren zijn:  competentie, verbondenheid en autonomie (Vogelzang, 2019). 

Competentie: de overtuiging dat men iets kan. 

Verbondenheid: het gevoel dat men erbij hoort. 

Autonomie:  leerlingen maken zelf keuzes en bepalen de uitvoering.

Theoretische kader 

Coöperatief leren omschrijft dat leerlingen makkelijker informatie begrijpen, doordat ze er met andere over kunnen praten (Petersen, 2016).

Voordeel: biedt hulp en ondersteuning aan minder sterke leerlingen.

•  Bevordert het zelfvertrouwen van de leerling.

Theoretische kader 

Coöperatieve werkvormen 

GIPS - principe van Kagan (2002): 

 Gelijke deelname 

Individuele aanspreekbaarheid

Positieve wederzijde afhankelijkheid

 Simultane actie 

= actief meedoen, verantwoordelijkheidsgevoel -->  verhoging leesmotivatie

Theoretische kader 

Ebbens & Ettekoven (2005)

check – in - duo’s: controleren of je hebt begrepen wat je hebt gelezen. 

denken – delen – uitwisselen: voorkennis activeren door er eerst zelf over na te denken om vervolgens met de rest van je groepje te bespreken. 

 eenvoudige experts: verantwoordelijkheid nemen voor je eigen deel om vervolgens met je groepsgenootjes te bespreken. 

Onderzoeksvraag en deelvragen

Hoofdvraag:  ‘’In hoeverre bevorderen coöperatieve werkvormen de leesmotivatie bij mijn 2 vmbo klassen?’’

‘

Deelvraag 1: ’Hoe is het met de leesmotivatie bij het vak Duits van 2 vmbo op het ’s Gravendreef College vóór de inzet van coöperatieve werkvormen gesteld?’’ 

Deelvraag 2: ’Hoe is het met de leesmotivatie bij het vak Duits van 2 vmbo op het ’s Gravendreef College na de inzet van coöperatieve werkvormen gesteld?”

Deelvraag 3: ‘’Hoe wordt de inzet van coöperatieve werkvormen voor het verhogen van de leesmotivatie door 2 vmbo ervaren?’’ 

Plan van aanpak

• Alle drie de 2 vmbo klassen
•  Gebruik gemaakt van kwantitatief en kwalitatief onderzoek

Deelvraag 1 en 2

‘’Hoe is het met de leesmotivatie bij het vak Duits van 2 vmbo op het ’s Gravendreef College voor de inzet van coöperatieve werkvormen gesteld?’’ en ‘’Hoe is het met de leesmotivatie bij het vak Duits van 2 vmbo op het ’s Gravendreef College na de inzet van coöperatieve werkvormen gesteld?” worden door middel van een voor– en nameting getoetst.  

‘'Intrinsic Motivation Inventory’’ (IMI) van Ryan & Desi (2000)

Plan van aanpak

IMI - vragenlijst van Ryan & Desi (2000)

- kwantitatief onderzoek

- Ingezet om de motivatie te peilen.

-  Redelijk betrouwbaar een stabiel gebleken 

- De vragenlijst bestaat uit 22 stellingen 

- Leerlingen kunnen kiezen tussen de getallen 1 en 7. 

De IMI - schalen bestaan uit: 

- De waarde en nut van de activiteit;

- Interesse en plezier;

- Competentie;

- Inzet.

Plan van aanpak

In totaal 60 van de 72  leerlingen deelgenomen 

Voormeting: week van 2 februari plaatsgevonden

Nameting: week van 25 maart

Plan van aanpak

Deelvraag 3: ‘’Hoe wordt de inzet van coöperatieve werkvormen voor het verhogen van de leesmotivatie door 2 vmbo ervaren?’’ 

- kwalitatief onderzoek

- semigestructureerde diepte – interviews 

- 15 leerlingen 

- Doorvragen en antwoorden met anderen vergelijken

Doel: achterhalen hoe ze de coöperatieve werkvormen hebben ervaren. 

Plan van aanpak

 De vragen zijn verdeeld in 4 categorieën: intrinsieke leesmotivatie, autonomie, verbondenheid en competentie.

- Het GIPS – principe van Kagan (2020)

- d.m.v. codeerschema’s zijn de kwalitatieve interviews gecodeerd. 

- Eerst open gecodeerd om vervolgens axiaal gecodeerd te worden. 

Plan van aanpak

Interventie

•  6 lessen 
  
• Werkblad (uitleg + opdrachten)  
• Voorkennis activeren / woordenlijsten
• Elke week een ander coöperatief werkvorm ‘’check – in – duo’s’’ voor gesloten of opdrachten met eenduidige antwoorden. ‘’denken – delen – uitwisselen’’ : leerlingen aan het denken gezet / meerdere                     antwoorden goed.                                      

Plan van aanpak

  ''eenvoudige experts'': complexere opdrachten / iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen deel. 

• Elke les een leerdoel vastgesteld (Keller, 2000)
• Vaardigheden bij coöperatief leren bespreken:  luisteren, hulp geven, overleggen etc. (Kagan, 2020)

Resultaten

• Alle basisbehoeftes gestegen
• Interesse en plezier: gestegen met 0.87. 
• Waarde en nut: van 8.01 naar 8.82. 
• Zelfvertrouwen wat minder
• verbondenheid (inzet) het minst (0.15). 

Resultaten

Gemiddelde motivatie op 7.17 (gele lijn) en bij de nameting op 7.76 (groene lijn)

Resultaten

• Autonomie, competentie en relatie (verbondenheid) gestegen zijn

• Indicatoren vak vergeleken, sfeer en geluk zijn gestegen. 
  

Resultaten

• De interesse van de leerlingen is het sterkst gestegen (gemid. 3.8.) 
• lesmateriaal is gestegen met een gemiddelde van 2.3. 
• instructie het minst gestegen (respectievelijk 6.6 - 7.8). 
• Talent het sterkst is gestegen.             Stijging van 3.3

Resultaten

• Inzet is van de drie indicatoren (relatie) het sterkst gestegen.  
  

Resultaten

file:

Resultaten interview 

‘’Hoe wordt de inzet van coöperatieve werkvormen voor het verhogen van de leesmotivatie door 2 vmbo ervaren?’’

Leerlingen ervaren plezier bij het lezen

Factoren:  zelf de groepjes mochten samenstellen, het samen gezellig en leuk vonden, het werk konden verdelen, waardoor ze minder hoefden te lezen, elkaar motiveerden.

Resultaten interview 

Intrinsieke motivatie

Interesse: drie  van de vier groepjes vond het leuk om over het onderwerp dieren. 

Coöperatieve werkvorm: check - in - duo's en eenvoudige experts --> Leerlingen lezen de tekst liever eerst zelf. 

Quote van een leerling:’’ Je doet het eigenlijk samen, maar ook alleen’’ 

Resultaten interview 

Verbondenheid

Alle groepjes voelden zich verbonden --> groepjes mochten samenstellen --> verantwoordelijkheidsgevoel steeg --> geen uitstel gedrag, maar aan de slag!

Quote: ‘’Ja, waarom zou je dan voor die 6 gaan, als je dan ook voor die 8 kan gaan. Als je met vrienden bent, dan gun je elkaar het hoogste cijfer’’

Resultaten interview 

Verbondenheid

Groepjes samengesteld door docent: 

moeilijker beslissingen nemen en de taken onder elkaar te verdelen, maar ook minder snel iets durven te vragen. 

Zelf samengesteld: 

Leerlingen vroegen elkaar eerst hulp

Quote: ''Er is altijd wel iemand die het weet.'' 

Anders samen op zoek naar het antwoord.

Google Translate --> laatste optie!

Resultaten interview 

Competentie 

• Leerlingen begrijpen de tekst beter
• Leren van elkaar 
• Verbeteren elkaars uitspraak
• Leesvaardigheid verbeterd
• Woordenschat vergroot
• Beter geworden in het samenwerken

‘’Als ik het zelf had gemaakt, dan was het veel minder goed. We hebben meer bereikt, dan alleen.’’ 

Resultaten interview 

Autonomie

• Verdeling van de opdrachten, zelf konden organiseren en de rollen konden verdelen. 
• Iedereen deed zijn taak. (verantwoordelijk)

Zelf teksten kiezen 

- 3 teksten uit het boek / 3 teksten website 

- Website met teksten op hun niveau

- 6  verschillende teksten 

Conclusie 

‘’In hoeverre bevorderen coöperatieve werkvormen de leesmotivatie bij mijn 2 vmbo klas?’’ 

• Motivatie en betrokkenheid door inzet van coöperatieve werkvormen stijgt.
• Meer plezier ervaren --> groepjes samenstellen --> verbondenheid stijgt

 Door sociale interactie neemt het gevoel van verbondenheid toe (Vogelzang, 2019)

Conclusie 

• Competentie sterk gestegen.
• Het gevoel van competentie verhoogd kan worden door sociale interactie (Aartsma, 2018)
• Gevoel van talent is sterk gestegen
• Elkaar willen helpen/durven vragen
• Beter begrijpen.  Leerlingen begrijpen  informatie makkelijker begrijpen, doordat ze er met andere over kunnen praten (Peterson, 2016). 

Discussie

Sterke punten van het onderzoek

• Interviews fysiek op school
• 60 leerlingen van de 72 leerlingen deelgenomen aan de enquête. 

Zwakke punten van het onderzoek

• Voor - en nameting online afgenomen
• Leerlingen afwezig tijdens na -en voormeting

Discussie

Verdere onderzoek

• Onderzoek doen naar de leerprestaties van de leerlingen
  
• Samengestelde groepen door de docent 

• Examenvak Duits

21st century 

De doelen op het SGDC m.b.t. 21st century zijn:

- samenwerken;

- zelfregulatie. 

21st century 

Samenwerken: het gezamenlijk realiseren van een doel door elkaar aan te vullen en ondersteunen. 

- Gedeelde verantwoordelijkheid;

- Hulp vragen en ontvangen;

- Gezamenlijke verantwoordelijkheid en individuele aansprakelijkheid;

- Positieve open houding.

21st century 

Zelfregulatie

- Doelgericht handelen; elke coöperatieve vorm bestaat uit een leerdoel.

- Zich motiveren voor een taak; samenwerking verhoogt de motivatie onder leerlingen.

- Reflecteren; aan het eind van een werkvorm wordt de samenwerking gereflecteerd.

Studiedagen workshop 

Uit talloze onderzoeken is gebleken dat het meest effectieve onderwijs is, waarbij de kinderen elkaar onderwijzen. 

-  Zo’n 90% van de leerstof blijft hangen op het moment dat een leerling het aan een andere leerling uitlegt. In vergelijking met de 5% die blijft hangen als de leerkracht de enige zender is, maakt een enorm verschil (Petersen,  2016)

Studiedagen workshop 

Workshop: coöperatief en actief leren.

Doel: het belang van coöperatief leren en handige bruikbare werkvormen die direct inzetbaar zijn. 

Studiedagen workshop 

Wat kan je verwachten bij een workshop:

- We gaan leren waarom coöperatief en actief leren effectief werkt binnen het onderwijs;

- We gaan actief aan de slag met verschillende werkvormen;

- We gaan leren dat het werken met coöperatieve en actieve werkvormen vanzelf makkelijker wordt;

Studiedagen workshop 

Wat kan je verwachten bij een workshop:

- We gaan leren hoe je kunt zorgen dat de kinderen verantwoordelijkheid nemen over hun taken;

- We gaan leren hoe je voor een fijne sfeer binnen de klas kan zorgen met behulp van coöperatief leren.

Ambassadeur binnen SGDC

Specialiseren in coöperatief leren met als doel de leesvaardigheid en leesmotivatie onder leerlingen te verbeteren. 

- docenten laten ervaren wat de meerwaarde is van coöperatief leren + coöperatieve werkvormen;

- welke coöperatieve werkvormen wanneer ingezet kunnen worden;

Ambassadeur binnen SGDC

- samenwerken volgens de principe van Kagan;

- doordacht lesgeven: 

Goede lesopbouw, hoe start je en hoe sluit je af, wanneer is de docent actief en wanneer zijn de leerlingen actief (opbouw van goede gestructureerde lessen). 

IB

Sleutelconcepten bevorderen de ontwikkeling van een breed leerplan. Ze vertegenwoordigen grote ideeën

die zowel relevant zijn binnen als tussen disciplines en vakken. Onderzoek naar sleutelconcepten kan

verbanden tussen en tussen vakken vergemakkelijken:

• vakken binnen de vakgroep taal- en letterkunde (intradisciplinair leren)

• andere vakgroepen (interdisciplinair leren).

IB

De sleutelconcepten: 

- communicatie;

- verbindingen;

- creativiteit;

- perspectief. 

IB

Communicatie

Door teksten te onderzoeken, wisselen we informatie, feiten, ideeën, betekenissen en meningen uit, drukken we ze uit, analyseren we ze en transformeren we ze.

IB

Verbindingen

Verbindingen zijn verbanden, banden en relaties tussen mensen, voorwerpen, organismen of ideeën. 

Creativiteit

Creativiteit is het proces van nieuwe ideeën genereren en bestaande ideeën vanuit nieuwe perspectieven bekijken. 

IB

Perspectief

Perspectief is de positie van waaruit we situaties, objecten, feiten, ideeën en meningen waarnemen. Verschillende perspectieven leiden vaak tot meerdere voorstellingen en interpretaties. Perspectief beïnvloedt tekst, en tekst beïnvloedt perspectief. 

Gibt es noch Fragen?