Het bloed, hart en bloedvaten

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 3

Het bloed, hart en bloedvaten

leerdoelen

11.1: opname, afgifte en transport water met opgeloste stoffen

11.2: delen van de bloedsomloop met functies beschrijven

11.3: verloop bloeddruk en zuurstof, glucosegehalte en stroomrichting

11.4: bestanddelen van bloed en bloedstolling

11.5 weefselvloeistof en lymfe

Organische sapstroom

Via de bastvaten stroomt de organische sapstroom. 

Sap bevat voornamelijk (30%) suiker, maar ook andere stoffen zoals:

- Aminozuren

- Mineralen

- Hormonen (ja planten maken ook hormonen)

In bastvaten geldt niet 1-richtingsverkeer. 

Verschillende systemen in dieren

Insecten: Open circulatiesysteem met een hart

Gewervelden: Gesloten bloedsomloop met een hart

Vissen: enkelvoudig bloedsomloop

Mensen: Dubbele bloedsomloop 

Bloedsomloop bij mensen

BINAS 84A

het hart

hartinfarct

vernauwing in kransslagader (geeft zuurstof aan het hart)

cholesterol vernauwt het bloedvat

Hartfasen

Tijdens rust 1 hartslag = 0,8s

1. samentrekken boezems (0,1s)

2. samentrekken kamers(0,3s)

3. rust (0,4s)

BINAS 84D

Hartfasen

Rust: Bloed komt hart binnen via holle aders (rechts) en longader (links)

Aanspannen boezems: kamers worden extra gevuld door samentrekken van de boezems

Aanspannen kamers: Bloed wordt weggepompt uit de kamers naar de longslagader (rechts) en de aorta (links)

BINAS 84D

Tijd om opdrachten te maken

4.1: 9, 10 en 11

4.2: 19, 20 en 22

Bloedvaten

Aderkleppen

Kleppen voorkomen terugstromen bloed

Bovendruk

Maximale druk op het moment dat de kamer samentrekken

Bloeddruk rond 120/80 mm Hg is normaal

Onderdruk

Minimale druk tijdens de hartpauze

(mm Hg = millimeters kwikdruk)

Bloeddruk en stroomsnelheid

1. Er is te zien dat de bloeddruk afneemt tijdens het stromen van het bloed door de slagaders via de haarvaten naar de aders. 

2. Verband stroomsnelheid bloed en totale doorsnede bij de verschillende typen bloedvaten.

3. Stroomsnelheid bloed is het laagst in haarvaten maar de totale doorsnede van dit type is het hoogst.

Onderdelen bloed

1. Bloedplasma (Water + Opgeloste stoffen)

2. Bloedplaatjes

3. Rode bloedcellen

4. Witte bloedcellen

Bloedplasma

Water met opgeloste stoffen:

- Zuurstof

- Koolstofdioxide

- hormonen

- voedingsstoffen

- Antistoffen

- Enzymen

Plasma-eiwitten:

- Betrokken bij bloedstolling

- Vervoeren  slecht oplosbare stoffen (vetten)

- Handhaving osmotische waarde

Constante factoren bloedplasma:

Temperatuur (38 graden)

Zuurgraad (pH 7,4)

Osmotische waarde (Gelijk aan 0,9% zoutoplossing)

Vorming van bloed

Bloedcellen worden gemaakt vanuit stamcellen in het rode beenmerg

Rode bloedcellen

Kenmerken:

Levensduur: 4 maand

Geen celkern

Bomvol hemoglobine (Eiwit dat zuurstof bindt)

Twee miljoen per seconde nieuwe rode bloedcellen 

Hemoglobine:

Witte bloedcellen

Functie:

• Opruimen ziekteverwekkers
• Produceren antistoffen
• Ontstaan uit stamcellen rode beenmerg

Bloeddruk meten

2 personen:

• 1 x meer dan 3 keer sporten per week
• 1 x liever niet sporten

Bloeddruk meten in rust

Bloeddruk meten na 10 squads

Wat is het verschil, hoe komt dat?