Les 4: Groepskenmerken en fasen van groepsontwikkeling

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Groepsdynamica

Lesprogramma

- Terugblik groepsrollen

- Groepskenmerken

- Fasen in groepsontwikkeling

- Opdracht

          

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- Ken ik verschillende kenmerken van groepen benoemen, toepassen op een groep en met theorie onderbouwen.

- Ken ik de verschillende fasen in groepsontwikkeling, kan ik deze toepassen op een groep en met theorie onderbouwen.

 

Terugblik Groepskenmerken

Groepsdoel: 

Mensen streven samen naar een bepaalde situatie.

Groepsinteractie:

Groepsleden communiceren met elkaar en beïnvloeden elkaar, verbaal en non-verbaal.

Machtsstructuur:

Wie kan de ander zijn wil opleggen?

Groepsnormen:

Ongeschreven regels hoe de leden van de groep zich moeten gedragen.

Groepsrollen:

Elk groepslid heeft een bepaalde rol in de groep.

Groepsrollen van Belbin

Groepsstructuur

De posities, de relaties en de rollen van de groepsleden zijn duidelijk en goed op elkaar afgestemd. Een goede structuur geeft elk groepslid de veiligheid en de bescherming die hij nodig heeft om zich vrij te ontwikkelen.

In elke groep kun je drie rollen onderscheiden:

- actievelingen met veel ideeën en initiatief

- socialen, gericht op onderling contact

- neutralen

Overige rollen als: leider, volger, zondebok, clown

Sociogram

Wat:

- Uittekenen van rollen en posities 

- Lijnen tussen mensen die contact

met elkaar hebben.

- etc.

 

Waarom:

- Inzicht in groepsstructuur

- Plan voor verbetering

Let op:

- Momentopname

- Digitale (uitgebreide) opties (b.v. Somatics)

Deze klas is een... groep

1. Heterogene
2. Secundaire
3. Informele
4. 'Zij'

Soorten groepen

Primaire <> secundaire groepen

< Persoonlijke, intieme relaties, kleine sociale afstand, direct contact en spontaan gedrag.

 Gezin, vrienden. Belangrijk voor de ontwikkeling. Wederzijdse beïnvloeding is groot.

> Uit te voeren taak staat centraal. Contact is zakelijker. Wat kan je i.p.v. wie ben je? Formeler in de omgang. Beleefdheidsregels. Collega’s, schoolklas.

Formele <> informele groepen

< Afspraken mb.t. bestaan, doel, regels, taakverdeling etc. Een georganiseerde groep.

> Ongeorganiseerde groep, gemeenschappelijke belangstelling, geen regels.

Homogene <> heterogene groepen

< Meerdere aspecten van de groepssamenstelling zijn hetzelfde zoals geslacht, leeftijd, problematiek etc.

> Aspecten van de groepssamenstelling zijn verschillend.

In-group <> out-group

< ‘Wij’-gevoel in een groep, goede groepscohesie.

> ‘Zij’-groep

Open <> gesloten groepen

< De groep staat open voor nieuwe deelnemers en verwelkomt invloeden van buitenaf.

> De groep staat niet zo open voor nieuwe deelnemers en invloeden.

Fasen van groepsontwikkeling

Bruce Tuckman : 5 fasen  

> Vormfase: Elkaar leren kennen, afwachtende houding.

> Stormfase: Conflict fase, verhoudingen vormen zich, contacten, wie leidt/wie volgt?

 

> Normfase:  Groepsnormen worden duidelijk, eigen identiteit.

 

> Prestatiefase:  Richten op het groepsdoel. Verwachtingen zijn helder.

 

> Afscheidsfase:  Afronding. De groep gaat uit elkaar.

 

Opdracht C

Zie opdracht in Teams.

C) Beschrijf de groepskenmerken en -indeling van de klas volgens de theorie in je boek Communicatie: Thema 8, paragraaf 17.3, 17.5 en 18.4. Leg in je antwoord een duidelijke relatie tussen de theorie en de praktijk. Gebruik waar mogelijk voorbeelden.  

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- Ken ik verschillende kenmerken van groepen benoemen, toepassen op een groep en met theorie onderbouwen.

- Ken ik de verschillende fasen in groepsontwikkeling, kan ik deze toepassen op een groep en met theorie onderbouwen.

 

Vooruitblik

Huiswerk

Maak: Opdracht C

Lees: in Teams het document: 5 Fasen in het groepsproces en hoe dit te begeleiden.

Volgende les

Theorie in de praktijk en voorbereiden groepsactiviteiten