Gouden eeuw muziek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Muziek

Wat weet jij over muziek
in de Gouden Eeuw?

- Je weet wat een rederijkerskamer is, hoe deze zijn ontstaan en wat de functie hiervan is.

- Je kan uitleggen waardoor grote groepen amateurmuzikanten ontstaan in de Gouden eeuw.

- Je kan uitleggen welke instrumenten door het gewone volk en welke door de rijke burgers werden bespeeld en waarom hier een verschil tussen zit.

- Je weet wat een collegia musica (of collegium musicum) is.

- Je kan verschillende soorten liederen onderscheiden en verschillen hiertussen benoemen.

- Je kent een aantal liedboeken uit de Gouden eeuw en kan uitleggen waarom deze populair zijn bij de burger.

- Je kan twee soorten zeemansliederen onderscheiden op basis van hun functie.

- Je kan uitleggen hoe de katholiek en calvinistische kerk tegenover ‘zang’ stond en hoe deze twee vormen van muziek klinken.

- Je kan uitleggen waarom het orgel tijdens de kerkdiensten verboden werd en waarom deze toch in de kerk bleef staan.

- Je kent de organist Sweelinck en weet wat hij heeft betekent op het gebied van orgelmuziek.

- Je kan uitleggen wat een ‘affect’ is.

- Je kan de begrippen consonant en dissonant uitleggen en herkennen in een audiofragment.

- Je kan uitleggen hoe er door de geschiedenis heen tegen een dissonant werd aangekeken.

- Je kan uitleggen waarom de ‘Prima Prattica’ als ongeschikte muziekvorm werd gezien.

- Je kan uitleggen waarom de ‘Secunda Prattica’ als zeer geschikte muziekvorm werd gezien.

- Je kan de ‘Prima Prattica’ met de ‘Secunda Prattica’ vergelijken op vorm, inhoud en het weergeven van gevoel.

- Je kan op basis van een audiofragment de Prima- en Secunda Prattica herkennen en de muzikale kenmerken beschrijven.

Muzikale middelen:

Toonhoogte

Toonduur (maat/ritme)

Tempo

Dynamiek

Klankkleur

met deze vormgevingsmiddelen creëren componisten muziekstukken, composities.

Wie maakten er in de Republiek vooral muziek en waaraan was dat te merken?

Rederijkerskamer

Leg uit welke instrumenten door het gewone volk en welke door de rijke burgers werden bespeeld en waarom.

Wat is een collegium musicum?

Een collegium musicum...

Een
collegium musicum is een gezelschap van gegoede burgers die in verenigingsverband samen muziek maken. Het collegium bestaat alleen uit mannen. De leiding berust bij een beroepsmusicus. Ze speelden ter lering en vermaak.

Prima Prattica

Secunda Prattica

monodie/ eenstemmig

zang met akkoordbegeleiding door een instrument

werd een groot succes in 17e eeuw

geschikt om gevoel uit te drukken in muziek

individuele emotie uitdrukken is niet mogelijk

tekst moeilijk te verstaan

a capella

polyfonie/ meerstemmig

Prima Prattica

Secunda Prattica

Muziek 1

Muziek 2

Muziek 3

Muziek 4

Muziek maakt vanaf het prille begin van de kerk deel uit van de katholiek eredienst. In de loop van de tijd neemt de muziek en zang steeds complexere vormen aan. Met de reformatie komt daar in Nederland verandering in.

De calvinisten hebben bezwaren tegen de vorm die door de Kerk van Rome gebruikt wordt.
Leg uit waartegen de calvinisten precies bezwaar maken wat als gevolg wordt veranderd. Noem twee zaken.

De componist Sweelinck is katholiek, maar speelt toch orgel in de protestantse Oude Kerk in Amsterdam. Geef daarvoor een verklaring.

Welke onderdelen over muziek in de Gouden Eeuw moet jij nog goed leren?