SOVA les 2, deel 2: niveau 4

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Sova les 4

Module 3: Begeleiden in de zorg.

Hoofdstuk 1: Goed begeleiden.

Begeleiden in de zorg

Begeleiden: 'vergezellen, met raad en daad bijstaan, ondersteunen'. 

Je staat als verpleegkundige naast de zorgvrager en niet boven hem.  

Jij bent professional, echter niet aan jou om te bepalen wat goed is voor de zorgvrager!

Begeleidingsgebieden  

Welk terrein zorgvrager begeleiding nodig heeft, hangt samen met persoonlijkheid, gezondheid, verstandelijke of lichamelijke beperkingen en zijn sociale omgeving.. 

Op welke terreinen kun jij begeleiding bieden aan zorgvragers?

Je kunt de zorgvrager begeleiden op de volgende gebieden:

• Zelfredzaamheid;
• Omgaan en accepteren veranderingen;
• Omgaan en accepteren gezondheidsproblemen;
• Rouw en verliesverwerking;
• Ondernemen van activiteiten, structureren van tijd;
• Zingeving, ethiek en persoonlijke waarden en normen;
• Onderhouden van relaties in het sociale netwerk.

Ondersteunings- en begeleidingsmethodieken

            Kun je inzetten om zv bij te staan. 

Een ondersteunings- of begeleidingsmethodiek is een oplossingsgerichte benadering van zorgvraag, de zorgbehoefte of het probleem(gedrag), je gaat op basis van een (zorg)doel en plan te werk gaat. 

Bij de keuze voor een methodiek houd je rekening met:

• De zorgvraag, het probleem;
  
• het (de) te bereiken doel(en);
  
• Eigenschappen en mogelijkheden van zv 
• Jouw houding ten opzichte van de zorgvrager;
  
• beroepswaarden die voor jou belangrijk zijn;
  
• Mogelijkheden binnen de organisatie.

Van begeleidingsmethodiek tot missie

Ondersteunings- en begeleidingsmethodieken kunnen uitgroeien tot de missie of kernwaarde van een zorgorganisatie. 

De organisatie neemt principes van methodiek als uitgangspunt voor het totale aanbod aan zorg. Voorbeelden:

• Persoonsgerichte zorg:  zorg afgestemd op de persoonlijke behoeften, wensen en voorkeuren. 
• Belevingsgerichte zorg: Sluit aan bij belevingswereld en gevoelens van zv 
• Bewegingsgerichte zorg: Beweegmogelijkheden worden tijdens zorg en dagbesteding benut. Bewegen geeft plezier en voldoening, nodigt uit tot contact, vertraagt de achteruitgang lichamelijk functioneren en geheugen. 

www.innovatiekringdementie.nl

Welke missie/kernwaarden gelden er binnen de organisatie waar je werkt/stage loopt?

Humor gebruiken in de begeleiding

• Lachen werkt pijnstillend en ontspant lichaam en geest. 
• Helpt zorgvragers om om te gaan met hun angsten en hun problemen te relativeren. 
• Humor verbindt, kan het ijs breken en contact tussen mensen aanmoedigen. 

Gebruiken jullie humor bij de begeleiding? Hoe, wanneer?

Enkele aandachtspunten bij het toepassen van humor zijn:

• Tast gevoel voor humor van zorgvrager af, niet iedere zv kan een grap waarderen.
  
• Andere zorgvragers mogen geen last hebben van jouw humoristische interventie.
  
• Pas humor aan aan cognitieve vermogen van zv, zorg ervoor dat de zv jouw grappen begrijpt.
• Wees voorzichtig met humor bij zorgvragers met een psychiatrisch ziektebeeld; hoe grappig de overtuigingen van iemand met een psychose ook kunnen zijn, voor de zorgvrager is het op dat moment de realiteit. 
• Let op je timing; geen grappen tegen iemand die net slecht nieuws gekregen heeft.
• Maak geen verkeerde grappen, dus geen racistische of seksistische grappen.

Beïnvloedende factoren bij begeleiden

Of de begeleiding van een zorgvrager doeltreffend is afhankelijk van beïnvloedende factoren bij begeleiden

Beïnvloedende factoren zijn:

• Motivatie van de zorgvrager;
  
• Rol van naasten en mantelzorgers;
• Motivatie van de verpleegkundige;
• Connectie tussen de zorgvrager en de verpleegkundige.

Welke invloed/rol kunnen mantelzorgers en familie hebben op gebied van effectieve begeleiding van zorgvragers?

Naasten en mantelzorgers zijn (meestal) erg belangrijk voor de zorgvrager. Hun betrokkenheid, mening en gedrag kan een grote invloed hebben op de zorgvrager, zowel in positieve als in negatieve zin. 

Naasten voor de zorgvrager een doel om voor te blijven leven, of wil hij de geboorte van een achterkleinkind nog meemaken. Door de steun van de naasten en mantelzorgers kan de intrinsieke motivatie van de zorgvrager toenemen.

Welke rol/invloed heeft de eigen motivatie van een verpleegkundige in de begeleiding van een zv?

Werk je in de zorg vanuit passie, omdat het je roeping is om zorgvragers te helpen? Of werk je in de zorg omdat je toch iets moet en de baanzekerheid in de zorg groot is? De zorgvrager zal het verschil tussen de intrinsiek en extrinsiek gemotiveerde verpleegkundige merken in de begeleiding.