11.3-1 Enzymen 5V 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.3 Enzymen

Lessonup

Ik mis nog 6 leerlingen!

Lesdoel

7a. Je legt uit hoe enzymen werken

7b. Je legt het verband tussen vorm en functie van enzymen

7c. Je beschrijft de naamgeving van enzymen

8. Je legt de invloed van de temperatuur en de pH op de snelheid van een enzymreactie uit aan de hand van een optimumkromme.

Werking van enzymen

Enzymen zijn nodig om de macromoleculen uit onze voeding af te breken tot kleine moleculen die de celmemebraan van de darmwandcellen kunnen passeren.

Eiwitten -> ....

Vetten -> .....

Polysachariden -> ....

DNA/ RNA -> .....

Werking van enzymen

Eiwitten -> aminozuren

Vetten -> glycerol en vetzuren

Polysachariden -> monosachariden (zoals glucose)

DNA/ RNA -> fosfaatgroep, nucleinebasen, suiker

Werking van enzymen

Werking van enzymen

Bij de afbraak van grote moleculen naar kleinere moleculen komt energie vrij, er is echter wel energie nodig om de atoombindingen te verbreken (activeringsenergie)

De activeringsenergie wordt verlaagd door enzymen.

Knippen of plakken

Hydrolyse: splitsing van twee moleculen met behulp van water (komt energie bij vrij) -> vertering.

Condensatie: binden van twee moleculen tot een groter molecuul waarbij water vrijkomt (kost energie)

Bij vertering is altijd sprake van hydrolyse (want grote stoffen worden kleiner). Dit kost dus water en er komt energie vrij.

Knippen - voorbeeld

Knippen van

amylose (zetmeel) molecuul

tot losse glucose moleculen.

Enzym: amylase.

Kost water: hydrolyse.

Komt energie bij vrij.

Plakken - voorbeeld

Plakken vanlosse glucose 

moleculen tot glycogeen 

molecuul.

Enzym: glycogeensynthetase.

Komt water bij vrij: condensatie.

Kost energie.

Naamgeving enzymen

* de naam van een enzym eindigt (vrijwel) altijd op -ase

* sommige enzymen hebben meerdere namen, de andere naam eindigt dan vaak op -ine (achtervoegsel van veel eiwitten)

* in de naam van verteringsenzymen zit de naam van het substraat (bijvoorbeeld lactase)

* de naam van de inactieve vorm van een enzym eindigt vaak op 

-geen (bijvoorbeeld pepsinogeen)

Bedenk een naam voor

Enzymen - optimale werking

activiteit van de individuele enzymmoleculen (aantal botsingen enzym-substraat)

Enzymen - optimale werking

Ook zuurgraad/pH bepaalt de werking van enzymen. Elk enzym heeft een eigen optimale zuurgraad/pH.

Lesdoel

7a. Je legt uit hoe enzymen werken

7b. Je legt het verband tussen vorm en functie van enzymen

7c. Je beschrijft de naamgeving van enzymen

8. Je legt de invloed van de temperatuur en de pH op de snelheid van een enzymreactie uit aan de hand van een optimumkromme.

Huiswerk

Zie studiewijzer