Introductie klas 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ontdekkingsreizen

op ontdekkingsreis

Leerdoel

• Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Europese landen ontdekkingsreizen maakten.

• Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe Spanje grote delen van Amerika in bezit nam en wat de gevolgen hiervan waren 

Nieuwe contacten

• Door de handel komen mensen in contact met andere culturen en producten.
• Maar, via oude boeken, óók met de oude kennis van de Grieken en Romeinen
• Europeanen gaan op zoek naar nieuwe landen, maar vooral naar nieuwe rijkdommen.
• Kooplieden handelden in zijde, edelstenen, suiker en specerijen.

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, 'medicijn'.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

karavanen uit het oosten

Specerijen werden in verschillende etappes uit het Oosten gehaald. Iedere handelaar liep een klein stuk van de reis en verkocht de producten voor meer geld aan een volgende handelaar. Toen het eenmaal in Europa aankwam waren de specerijen peperduur geworden, en konden alleen de allerrijksten deze kopen.

De Zijderoute

• Van China naar het Midden-Oosten.
• Tussenhandel! 
• Omdat Europeanen zelf niet direct handelden met Oost-Azië, profiteerden vooral kooplieden uit het Midden-Oosten van deze tussenhandel.

De verschillende handelsroutes vanuit Azië

Marco Polo

• Marco Polo een van de eerste echte ontdekkingsreizigers (1270)
  
  
• Waarom bekend?
  Hij schreef een reisverslag waarin hij zijn hele reis beschreef > uniek voor die tijd > veel mensen geloofden hem niet.
  
  

De verschillende handelsroutes vanuit Azië

Theorie

In het gebied rond de oostelijke helft van de Middellandse Zee was in de veertiende en vijftiende een machtig rijk ontstaan. Het Osmaanse Rijk. Dit waren alle Turkse stammen die gingen samenwerken.  

 

In 1453 veroverden de Turken de stad Constantinopel (nu Istanbul). De Turken/Osmanen hadden nu de controle over de handelsroutes naar het oosten.  

 

Europeanen moesten nu een nieuwe route zoeken naar Indie.. 

Problemen

• Dankzij de boekdrukkunst worden de verhalen van Polo verspreidt
• Gevolg: groeiende interesse in reizen naar Azië, maar...
• Na 1350: instorten Mongoolse Rijk --> einde veiligheid
• Handel Europa - Azië wordt afhankelijk van tussenhandelaren --> "peperduur"
• 1453: val Constantinopel --> Europeanen niet meer welkom

Einde langeafstandshandel Europa - Azië (oorzaak 1)

Waarom gaat men op ontdekkingsreis?

• 1.  Aanvoerroute producten vanuit Azië moeizamer door dure tussenhandel Osmaanse Rijk 
• 2. Technische verbeteringen (kraak, kompas en astrolabium)
• 3.  Religie verspreiden (koningen/paus)
• 4. Gebiedsuitbreiding (koningen)
• 5. Roem (ontdekkingsreizigers)
• 6. avontuur (individuen)

Portugezen belangrijk

• zij begonnen met de ontdekkingsreizen:
• 'stap voor stap' Afrikaanse kust in kaart gebracht
• Uiteindelijk:
• Bartholomeus Dias: Kaap de Goede Hoop / Stormkaap (1488)
• Vasco da Gama: weg om Afrika heen naar Azië (1497)

Specerijen kwamen uit:

1. Europa
2. Azië
3. Amerika
4. Australië

Wat is de zijderoute? Leg kort dit kort uit.

2 punten 

Waarom ging men een andere route zoeken naar Indië?

Het Osmaanse Rijk heeft in 1453 Constantinopel ingenomen, hierdoor werd de handel makkelijker

1. Juist
2. Onjuist

Welke Portugees bereikte als eerst Indië?

1. Vasco da Gama
2. Hendrik de Zeevaarder
3. Marco Polo
4. Christoffel Columbus

 Spanje verovert Amerika

Reconquista

• eeuwenlange strijd tussen Spanje en de Islamieten op het Iberische schiereiland 
• overwinning Spanje in 1492

• gevolg:  tijd en geld voor ontdekkingsreizen 

Christoffel Columbus

• Italiaanse koopman 

• Vond steun bij Spaanse koning voor ontdekkingsreis

• Vertrok in 1492 naar Indië via nieuwe route: Het westen

Met Magelhães de wereld rond.

• In 1494 maken Spanje en Portugal afspraken: het Verdrag van Tordesillas.
  
  
• Zij verdeelde de wereld in tweeën: alles ten westen van de Kaapverdische eilanden was voor Spanje, alles ten Oosten voor Portugal.
  
  
• Na de ontdekking van de Molukken twijfel: zouden we toch de wereld rondkunnen?

Verdrag van Tordesillas (1494)

Conquistadores 

• Spaanse avonturiers opzoek naar geluk
• Bezetten grote gebieden in naam van de koning in het binnenland van Amerika 

• wonnen met gemak door: 
• betere uitrusting en oorlogstechnieken zoals harnassen, vuurwarpens en paarden

Azteken 

• Volk in Mexico --> hadden in de 15e eeuw veel andere volken onderworpen

• Leider Montezuma:  gezien als god

• machtig rijk: vele tempels

• mensoffers

Hernán Cortés

• Conquistador
• 1519: vanaf Cuba met 500 soldaten overgestoken naar het vasteland
•  wist snel de Azteken te verslaan door toeval

Inca's 

• groot rijk aan Westkant van Zuid-Amerika
• beschaving vanaf de 13e eeuw
• hadden verharde wegen en communicatiesysteem 

Pizarro overwint het Incarijk

• Spaanse veroveraar Pizarro legt tussen 1524-1526 voor het eerst contact met de inca's 

• Spanjaarden zagen veel rijkdom: goud, zilver, edelstenen etc.

• 1532: ontmoeting tussen Pizarro en Atahualpa zonder wapens

• Spanjaarden vielen aan en doodden de Inca's als mieren

Gevolgen

• gedwongen bekering tot Christendom bij inheemse bevolking
• Gedwongen arbeid op plantages
• Nieuwe producten naar Europa: aardappel, tabak
•  Veel nieuwe ziektes

Waadoor kon Spanje in 1492 voor het eerst op ontdekkingsreis?

1. Spanje had eindelijk iemand gevonden die wel wilde
2. De Reconquista was voltooid
3. Er was toen genoeg geld gespaard voor de reis
4. Het was daarvoor te gevaarlijk

Wie gingen er met Columbus mee op zijn eerste expeditie?

1. Gevangenen in ruil voor vrijheid
2. Arme mensen die geld wilde verdienen
3. Rijke kooplieden die geld wilde verdienen
4. een ervaren team zeelieden

Waarom konden de Spanjaarden de inheemse bevolking van Amerika zo makkelijk verslaan?

Wat waren de gevolgen voor de inheemse bevolking van de Spaanse verovering? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Zij moesten gedwongen op plantages werken
2. Zij moesten zich gedwongen bekeren tot het Christendom
3. Zij kregen te maken met nieuwe ziektes
4. Er kwamen nieuwe producten naar Amerika