Samenvatting/toetsvoorbereiding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Samenvatting thema 9

Fotosynthese

• CO2+ water+ (zon)licht-> glucose + 02
• Vindt alleen plaats: cellen met bladgroenkorrels + geschikte temperatuur

Stevigheid 

• Vocht in vacuole drukt celmembraan tegen celwand
• Verschil kruidachtige en houtachtige plant

Uitgedroogde plant: druk vanuit vacuole neemt af

Plant en omgeving

• Vochtige grond-> uitgebreid wortelstelsel of juist niet? 
• Warme/droge omgeving: dun of dik blad? Grote of kleine bladeren? 

Vraag

1. Welke van deze planten is een schaduwplant? Leg je antwoord uit aan de hand van de vorm van de bladeren.

2. Welke plant is de schaduwplant: plant A of plant B? Leg je antwoord uit.

Huidmondjes

• Sluiten 's nachts en warmte/droog weer
• Sluitcellen veranderen van vorm door afnemen/toenemen stevigheid

1. veel water in vacuole. Sluitcellen stevig

2. weinig water in vacuole. Sluitcellen slap

Transport

• Via vaatbundels
• Houtvaten: vervoer water + mineralen-> van wortels, via stengel, naar blad/knop
• Bastvaten: vervoer water en energierijke stoffen van blad naar alle delen plant

waar vind je veel energierijke stoffen in de plant? 

Planten

• Overdag:       O2 dan verbruikt, lucht in,     glucose omgezet in zetmeel
• 's nachts: alleen verbranding, CO2 eruit, zetmeel omgezet in glucose

Eiwitten 

• Gemaak uit glucose en nitraat (=mineraal, haalt de plant uit de grond)
•  Eiwit in cytoplasma en chromosomen

Planten

• Assimilatie= opbouw van energierijke stoffen uit andere stoffen
• Doel assimilatie: vorming energierijke stoffen
• Energierijke stoffen: koolhydraten, vetten, eiwitten
• Energie arme stoffen: water, mineralen, CO2, O2

Assimileren= samenstellen/opbouwen

Ongeslachtelijke voortplanting

• Deel van plant groeit uit tot nieuwe plant, door mitose
• Stekken: nieuwe plant uit stuk stengel/blad
• Enten: deel van plant (ent) wordt op deel van  andere plant (onderstam) geplaatst

DNA onveranderd, zelfde als (moeder)plant

Geslachtelijke voortplanting

• Door bevruchting (eicel en stuifmeelkorrel)
• DNA van iedere nieuwe plant is verschillend

Bouw en functie bloemen

• Bloemkroon: bestaat uit kroonbladeren
• Groot/opvallend= aanlokken insecten
• Klein/ onopvallend=windbloem 

Insectenbloem: meeldraden/stamper in de bloem, weinig stuifmeel (ruw/kleverig)

Windbloem: meeldraden/stamper hangen buiten de bloem, veel stuifmeel (licht en glad)

Voortplantingsorganen

• Mannelijk: Meeldraden met daarin stuifmeelkorrels
•  Vrouwelijk: Stamper

Mannelijke voortplantingsorganen

Vrouwelijke voortplantingsorganen

Bevruchting

• Versmelten kern stuifmeelkorrel met kern eicel-> bevruchte eicel
• Uit elke bevruchte eicel kan een zaad ontstaan
• In vruchtbeginsel kunnen meerdere zaden ontstaan

Stamper met stuifmeelbuizen

Zaadbeginsel en deel van een stuifmeelbuis

Zaadverspreiding

• Te weinig licht, water en ruimte voor alle zaadjes vlakbij de plant-> verspreiding
• Door wind: hulpmiddelen om lang te blijven zweven
• Door dieren: sappig vruchtvlees/kleverig
• Plant zelf: wegslingeren zaden 

Groei en ontwikkeling

• Groei (groter/zwaarder) door mitose
• Lengtegroei in groeipunten, worteluiteinden/top plant -> veel glucose aanwezig

Lengtegroei in groeipunten, worteluiteinden/top van de plant, door celstrekking

een-, tweejarig en vaste planten

• Eenjarige plant: Ontwikkeling van zaad tot zaad in 1 jaar
• Vaste plant: meerdere jaren vorming zaad. Bovengrondse deel sterft geheel/gedeeltelijk af in najaar

Tweejarige plant

Jaar 1: vorming wortels, stengels en reservevoedsel in bladeren

Jaar 2: vorming bloemen, vruchten en zaden

Belangrijke opdrachten

• 9.1 opdracht 7+8+9
• 9.2 opdracht 5+6
• 9.3 opdracht 5+6
• 9.4 opdracht 7+8
• 9.5 opdracht 8+9
• 9.6 opdracht 9