Les 6 Landbouwrevolutie + Machtige steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Laptop (dicht)

Welkom bij de Geschiedenisles ZV1!

Niet op tafel:

Telefoon of Zakkie

Tas

Warming-up: Schrijf de antwoorden in je schrift:

1. Wat is een "elite"?

2. Wat is het tegenovergestelde van "nomadisch"?

3. Noem drie primaire bronnen uit de tijd van de eerste boeren in de prehistorie

4. Waar ligt "Mesopotamië"?

De schedel van een kind uit het graf in het Archeon

1. Primaire bron
2. Secundaire bron

De reconstructie van een hoofd uit de prehistorie in het Archeon, als je onderzoek doet naar mensen in de Prehistorie

1. Primaire bron
2. Secundaire bron

De reconstructie van een hoofd uit de prehistorie in het Archeon, als je onderzoek doet naar reconstructies van hoofden

1. Primaire bron
2. Secundaire bron

Programma deze les:

1. Warming-up

Lesdoelen

Herhaling vorige week

Opdracht + tijd om aan het PO te werken

Hoofddoelen

Je kunt uitleggen hoe de eerste steden ontstonden

Aan het einde van deze les:

Kun je uitleggen dat de eerste steden in het Midden-Oosten (Mesopotamië) zijn ontstaan. (R)

Kun je uitleggen hoe de structuur van de eerste stad ter wereld (Uruk) eruit zag. (T1)

Kun je uitleggen hoe de steden in Mesopotamië probeerden hun macht te vergroten. (T1)

Kun je uitleggen wat het spijkerschrift is. (R)

Subdoelen/checklist

Tijd van jagers en boeren

Prehistorie

tot 3000 v. Chr.

Landbouw ontstaat in de Vruchtbare Halvemaan

In de buurt van rivieren (water) 

Daar groeiden granen al in het wild die je kon verbouwen=> akkerbouw.

Dieren werden tam gemaakt en om te fokken=> veeteelt. 

Zo konden boeren dieren makkelijker gebruiken voor hun wol, melk en vlees.

Akkerbouw +  veeteelt = landbouw

Herhaling

Er ontstaat een landbouwsamenleving

Herhaling

Gevolgen landbouwrevolutie

• Nomaden worden sedentair (op één plek leven)

• Boeren bouwden stevige huizen van klei en steen

• Boeren leefden in grotere groepen: de eerste dorpen ontstaan

• Boeren bouwden tempels en grafmonumenten met grafgiften

• Nieuwe werktuigen (bijvoorbeeld ploeg, potten)

• Boeren hadden meer spullen dan jager-verzamelaars

• Er ontstaat specialisatie: niet iedereen hoeft meer voor het eten te zorgen. 

• Er ontstaat hiërarchie: sommige mensen krijgen meer bezit dan anderen en dus meer macht. Er ontstaat een elite

Herhaling

Tijd van jagers en boeren

Prehistorie

tot 3000 v. Chr.

§2.3

Landbouw in Egypte

• Ieder jaar overstroomde de Nijl
• Op de oevers bleef een vruchtbare laag achter: slib
• Langs de Nijl werden akkers aangelegd
• De landbouw in Egypte was heel succesvol

§2.3

Help de natuur een handje

• De Egyptenaren wilde zolang mogelijk het water gebruiken
• Een systeem van kanaaltjes, sloten, dijken en 'waterscheppen'
• irrigatielandbouw (leverde heel veel voedsel op)

• Ingewikkeld en belangrijk systeem
• De farao stelde ambtenaren aan om toezicht hierop te houden

Gevolgen irrigatielandbouw

- Samenwerking tussen boeren

- Succesvol -> dorpshoofd -> macht -> meer hiërarchie

- Bevolkingsgroei door meer oogst

- Specialisatie -> ambachten ontstonden

- Sommige dorpen werden steden, dus

      1. Nomadische samenleving 

      2. Landbouwsamenleving

      3. Landbouw-stedelijke samenleving

- Belasting betalen aan de elite -> meer hiërarchie

DUS: de samenleving werd ingewikkelder

Hoe houd je dat behapbaar?

Schrijf op bij opdracht 3 - werkboek blz. 30!

§2.3

De farao

• De Egyptische koningen waren farao's
• Hadden ambtenaren die hielpen met het bestuur

• De Farao's zouden familie zijn van de goden > farao's werden als goden aanbeden
  
• Zij waren de baas over: al het voedsel, de irrigatie, de handel, het leger, de rechters en de godsdienst

Maak opdrachten 4 en 5 (werkboek blz. 31) 

IN STILTE!