3.1 Organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H3 Planten en dieren

3.1 Organismen in hun omgeving

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven welke biotische en abiotische factoren invloed op organismen hebben.
• Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun ecosysteem.

• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe dieren zijn aangepast aan een koude of hete omgeving.
• Je kunt uitleggen hoe het gebit van dieren is aangepast aan hun voedsel.
• Je kunt uitleggen hoe de snavels van vogels zijn aangepast aan hun voedsel en hoe de poten van vogels zijn aangepast aan hun leefwijze.

Biotische en abiotische factoren

Ecosysteem: de biotische factoren én de abiotische factoren bepalen hoe een gebied eruit ziet.

• Biotische factoren: invloeden uit de levende natuur

• Abiotische factoren: invloeden uit de levenloze natuur

Voorbeeld koolmees

Planten

Aanpassing: een eigenschap van een organisme waardoor hij goed kan overleven in zijn ecosysteem

Wat heeft een plant nodig om te kunnen overleven en groeien?

Planten

Aanpassing: een eigenschap van een organisme waardoor hij goed kan overleven in zijn ecosysteem

Wat heeft een plant nodig om te kunnen overleven en groeien?

• Water met mineralen/zouten
• Licht
• CO2

Planten

1. Voorjaarsbloeiers (licht)

2. Klimplanten (licht)

3. Wortelrozet (water en mineralen)

4. Woestijnplanten (water)

Dieren en omgevingstemperatuur

Warmbloedig: houden hun lichaamstemperatuur constant op een bepaalde temperatuur (zoogdieren en vogels)

Isolatie

• Zoogdieren: wintervacht en zomervacht, vetlaag
• Vogels: veren opzetten

Let ook op de oren en de poten van dieren

Warmbloedig en koudbloedig

Het gebit van zoogdieren

Planteneters (stevige celwand)

• Plooikiezen: kiezen met harde richels of plooien erop (planteneters) 
• Snijtanden die precies op elkaar aansluiten

Vleeseters

• Knipkiezen: kiezen met grote punten erop
• Grote hoektanden

De snavel van vogels

• Haaksnavel: prooi aan stukken scheuren
• Zeefsnavel: ribbels om kleine plantjes en diertjes uit het water te zeven
• Pincetsnavel: insecten tussen boomspleten uit peuteren
• Kegelsnavel: zaden open breken

De poten van vogels

• Grijppoten: prooi vastpakken en doden
• Zwempoten: zwemvliezen tussen de tenen
• Steltpoten: hoog gras en ondiep water
• Klimpoten: boomstammen

Leerdoelen behaald???

• Je kunt beschrijven welke biotische en abiotische factoren invloed op organismen hebben.
• Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun ecosysteem.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe dieren zijn aangepast aan een koude of hete omgeving.
• Je kunt uitleggen hoe het gebit van dieren is aangepast aan hun voedsel.
• Je kunt uitleggen hoe de snavels van vogels zijn aangepast aan hun voedsel en hoe de poten van vogels zijn aangepast aan hun leefwijze.

Het huiswerk voor volgende week vrijdag

Aantekeningen paragraaf 3.1 afmaken

Lees blz. 132 t/m 146.

Maken + nakijken opdr. 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 14, 16, 17, 18, 19, 22 t/m 25.