4Mdgs - §1.3 'Liberalen, conservatieven en confessionelen'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§1.3 'Liberalen, conservatieven en confessionelen'

Koning Willem III

1849 - 1890

• Willem III had ook weer een slecht band met zijn vader.
• Hij was boos omdat zijn vader de nieuwe grondwet van 1848 had toegestaan.
• Hij wilde geen koning worden. Maar liet zich overhalen...
• Benoemde een conservatief kabinet, terwijl de libaralen de meerderheid hadden. Liet bij ruzie de Tweede Kamer onlstaan. grondwet

0

Koning Willem III

1849 - 1890

• Willem III had ook weer een slecht band met zijn vader.
• Hij was boos omdat zijn vader de nieuwe grondwet van 1848 had toegestaan.
• Hij wilde geen koning worden. Maar liet zich overhalen...
• Benoemde een conservatief kabinet, terwijl de libaralen de meerderheid hadden. Liet bij ruzie de Tweede Kamer onlstaan. grondwet

De afsplitsing van België

• Hongersnood en economische problemen wakkeren onvrede aan in zuiden.
• Na het zien van de opera De stomme van Portici begint een opstand in Brussel
• Tien Daagse Veldtocht: militaire poging opstand te onderdrukke: mislukt
• 1830: onafhankelijkheid België
  
• 1839: onder druk van van Engeland en Pruisen werd officieel besloten om het Verenigd Koninkrijk der Nederland op te splitsen in twee onafhankelijke staten: Nederland en Belgie. 

0

Luxemburgse Kwestie

Willem III was ook Groot-Hertog Luxemburg.

Koninkrijk Nederland
1. Nederland
Koninkrijk België
3. België
4. Waals-Luxemburg
Duitse Bond
2. Oost-Limburg (compensatie Waals-Lux)
5. Groot-Hertogdom Luxemburg

Luxemburgse Kwestie

• Willem III wil Luxemburg verkopen aan Frankrijk. 
• Maar Luxemburg is ook lid van de Duitse Bond. Pruisen dreigt met oorlog...
  
• Verkoop wordt afgeblazen.
• Maaaaar nu is Frankrijk boos en dreigt met oorlog...
• Oplossing = Luxemburg niet Duits en niet Frans.
• (Uiteindelijk kreeg luxemburg steeds meer rechten tot dat ze onafhankelijk werden.

Na de Luxemburgse Kwestie

• De Tweede Kamer willen de ministers naar huis sturen. Ze waren buiten de kwestie gehouden.
• Willem III stuurt parlement naar huis. Hij vond dat de Tweede Kamer niks met buitenlandse politiek te maken had. 
• Nieuwe verkiezingen, weer geen conservatieven. Nieuw parlement ook tegen besluit koning om de regering te houden. 
• Koning moet accepteren dat hij minder macht heeft. Regering ontslagen. 

Caoutchouc-artikel

• In 1887 wordt het kiesrecht uitgebreid. 
• Het 'caoutchouc-artikel' (Het 'rubberen artikel') komt in de Grondwet: afschaffing censuskiesrecht. Waarbij het kiesrecht wordt gegeven aan volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn'.
  
• Deze eisen konden nu steeds worden aangepast. Opgerekt als rubber...

Steeds democratischer

1848 censuskiesrecht, ±12% van de mannen 
1887 caoutchouc-artikel, ± 25% van de mannen 
1917 algemeen kiesrecht mannen, passief kiesrecht vrouwen 
1919 algemeen kiesrecht vrouwen    

1919 24 jaar en ouder 
1965 21 jaar en ouder 
1983 18 jaar en ouder

0

Openbare en bijzondere scholen

Openbare scholen:

• Door de overheid gestichte scholen
• Kregen subsidie van de overheid.
• Kinderen moeten logisch leren denken. 

Bijzondere scholen:

• Niet door de overheid gestichte scholen
• Katholieken en protestanten stichtten deze bijzondere scholen om ook godsdienst op school te mogen geven. 
• Krijgen geen subsidie van de overheid.

De schoolstrijd

• De liberale overheid wil bijzondere scholen geen geld geven, omdat zij gelovigen dom vinden. Wonderen bestaan niet. 
• De protestanten richten in 1879 een politieke partij (ARP) op om gelijke bandeling voor alle scholen te eisen. 
• Later gaan de protestanten en katholieke samen werken in deze schoolstrijd. 
• In 1917 kwam er een einde aan de schoolstrijd, de pacificatie.