Basiszorg Les 2.9 Eten en drinken bi gezondheidsproblemen

• Basiszorg
• MBO
• Studiejaar 1

Week 9 

Hoofdstuk 13: 4

Voedingsproblemen bij mensen met een beperking 

Eerst herhalen 

13.1 Inleiding 

13.2 Voeding bij ziekten 

13.3 Voeding bij problemen in de spijsvertering 

Wat is een goed advies bij slechte eetlust

1. vette voeding aanbieden
2. kleine hoeveelheden aanbieden
3. geef voeding die de zieke lekker vindt
4. dien het eten koud op

Om voedselvergiftiging tegen te gaan

1. doen we handschoenen aan
2. houden we bereid voedsel en rauw voedsel gescheiden
3. bewaren we voedingsmiddelen op kamertemperatuur

Bij een grote maagzweer kan er een maagbloeding ontstaan

1. Juist
2. Onjuist

13.4 Voedingsproblemen bij mensen met een beperking 

ontwikkelen van eetproblemen 

- selectief op beperkt eten 

- ophalen en braken van voeding

- slikangst, niet zelf willen eten 

- weigering van voedsel 

Voedingsproblemen bij verschillende beperkingen 

- lichamelijke beperkingen 

- orgaanbeperkingen 

- motorische beperkingen 

- spasticiteit 

- verstandelijke beperkingen 

Lichamelijke beperkingen 

- reumatische aandoening: bestek hanteren is moeilijk 

- MS (multiple sclerose): kauwproblemen of slikproblemen

- AIDS: gewichtsverlies

Orgaanbeperkingen 

- Diabetes: je hebt insuline nodig om het voedsel te "verteren"

- Nierziekten: beperking natrium en eiwitten

- Hart- en vaatziekten: matig met zout, vet en alcohol

Motorische beperkingen 

* verlammingen

* stoornissen in samenwerking van de spieren 

* ontbreken van ledematen

* aandoeningen van botten/gewrichten

* spierziekten en spieraandoeningen 

Spasticiteit 

(te hoge spierspanning)

- problemen met kauwen

- problemen met slikken

- overmatige vorming van speeksel 

Bij verstandelijke beperking 

- vaak gepaard met gezondheidsproblemen (syndromen) 

Een syndroom is een geheel van ziekteverschijnselen

1. Juist
2. Onjuist

mensen met het syndroom van Down lijden vaak aan schildklierproblemen

1. Juist
2. Onjuist

Syndroom van Down 

kunnen lijden aan 

- aangeboren maag-darmproblemen

- extra aandacht voor de mondmotoriek (eten en drinken)

- extra vatbaar voor voedselallergieën 

- vaak schildklierproblemen 

Ernstige verstandelijke beperkingen

gezondheidsproblemen:

- contracturen 

- luchtweginfecties

- obstipatie 

- niet zelf kunnen eten (sondevoeding)

specifieke problemen 

- niet kunnen kauwen of slikken 

- stoornissen in passage voedsel in mond, slokdarm, maag, darmen

- gastro-oesofagale refluxziekte (zure maaginhoud naar slokdarm)

herkennen slikproblemen 

- voortdurende slikbewegingen: voedsel blijft in de keel hangen

- voortdurend hoesten tijdens eten of drinken 

- pijn bij het slikken 

- erg langzaam eten 

- snelle vermoeidheid

- uit mond lopen van eten en drinken 

Verslikken verkleinen door:

- cliënt zit rechtop tijdens eten

- zoete voeding stimuleert speeksel: dus beperken

- zure voeding heeft een positieve invloed op slikreflex

- kleine lepel

- praat niet onnodig

- rustige omgeving 

Wat doe je bij verslikking?

gevaar: eten in de longen (aspiratie pneumonie)

* Hoesten ( reflex) 

* open de mond door druk op de kaak

* verwijder evt kunstgebit

* probeer het voorwerp te verwijderen 

EHBO

- 5 slagen tussen de schouderbladen 

- druk op de maag

Refluxziekte 

inhoud maag vloeit terug in slokdarm 

Symptomen:

- rumineren

- vaak braken

- aantasting tandglazuur

-voedsel weigeren 

Rumineren 

- gedrag waarbij het voedsel bewust omhoog wordt gehaald

- slechte adem

- ondervoeding

- verslikking

- uitdroging 

akties voor jou als MZ

- voedingsgewoonten bekijken

- eten in kleine porties

- rechtop laten eten 

- niet gaan liggen na het eten 

- anti trendelenburg 

- inschakelen diëtiste

Pica 

* niet- eetbare zaken op te eten 

verschijnselen na inname niet eetbare stof:

- ander gedrag (rustig)

- niet eten, buikpijn

- braken of diarree

- wit zien 

- irritatie rond de mond /verkleuring tanden 

Hoe te handelen bij pica 

1. controleer of er nog iets in de mond zit 

2. ruik aan de mond ( wat is er ingeslikt)

3. raadpleeg gifwijzer

4. arts inschakelen

5. controleer vitale functies 

6. Braken ? stabiele zijligging 

Vragen?

Maak

- Test je kennis over hulp bieden bij eten en drinken 

Volgende week de toets !!!