GPW4_signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Nederlands

Week 24

Nog drie lesjes, dan GPW en daarna... 

Zomervakantie!!

Wat gaan we doen?

• Theorie GPW4 over Lezen 1, 2 en 3: is het duidelijk?
• Signaalwoorden & tekstverbanden
• Oefenen 

Doelen

• Eind van de les ken je de theorie voor het GPW weer wat beter
• Je kunt signaalwoorden herkennen met bijbehorende tektstverbanden

• De vijf leesmanieren 
• De leesstrategieën bij de verschillende leesmanieren
• De onderdelen van het tekstgeraamte
• Signaalwoorden
• Verwijswoorden

Herhaling theorie GPW 

• Grondig lezen
• Zoekend lezen
• Scannend lezen
• Ontspannend lezen
• Kritisch lezen

Vijf leesmanieren:

Voor het lezen: 

1. Voorspellen

Tijdens het lezen:

2. Ophelderen

3. Vragen stellen

Na het lezen:

4. Samenvatten  

5. Terugkijken

Algemene leesstrategieën:

Maak gebruik van het tekstgeraamte: 

• Titel
• Illustraties (afbeeldingen, foto's, tekeningen)
• Inleiding
• Bron (waar komt de tekst vandaan/wie heeft de tekst geschreven)
• Tussenkopjes
• Tabel
• Begin van de alinea
• Eind van de alinea

Zoekend lezen/ scannend lezen 

• Voorspellen: je kijkt snel waar de tekst over gaat en je haalt je kennis over het onderwerp naar boven.
• Hele tekst lezen: je leest de hele tekst van begin tot eind
• Ophelderen: je herleest stukjes tekst en je probeert de betekenis van moeilijke woorden of zinnen te achterhalen.
• Vragen stellen: je vraagt je steeds af wat je nu gelezen hebt en wat de schrijver wil zeggen.
• Samenvatten: je zet voor jezelf (in je hoofd of op papier) de belangrijkste informatie op een rijtje.
• Terugkijken: je vraagt je af of je nu voldoende weet en of je nog iets moet navragen.

Grondig lezen

Signaalwoorden geven verbanden tussen alinea's en zinnen aan. Er zijn veel verschillende soorten verbanden. 

Signaalwoorden

Tekstverbanden

• opsommend verband
• tijd / chronologisch verband
• verklarend verband (voorbeeld)
• doel/middel verband (redengevend)
• oorzaak/gevolg verband
• vergelijkend verband
• voorwaardelijk verband
• tegenstellend verband
• concluderend verband
  
• samenvattend verband

Veelvoorkomende signaalwoorden

• ook, bovendien, daarnaast, zowel .. als, ten eerste (etc), ten tweede, ten slotte, ...
• eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, nu, ...
• bijvoorbeeld, met andere woorden, zoals, dat wil zeggen, namelijk
• want, omdat, daarom, immers, omwille van,
• doordat, daardoor, vanwege, als gevolg van
• Zoals, Net als, Even...
• als, indien, op voorwaarde dat, mits, tenzij
• maar, echter, toch, daarentegen, in tegenstelling tot, evenwel, enerzijds anderzijds, hoewel, ...
• dus, dan ook, al met al, hieruit volgt, concluderend, kortom (en NIET: in conclusie)

'Tegenover, maar, hoewel' zijn signaalwoorden die horen bij het tekstverband...

1. Opsommend verband
2. Chronologisch verband
3. Conclusie
4. Tegenstellend verband

Signaalwoord van
tegenstellend
verband

maar, toch, terwijl, ook al, hoewel, ofschoon, daar staat tegenover, niettemin, echter, daarentegen, integendeel, in tegenstelling tot, enerzijds … anderzijds, desondanks, alleen, hoewel

Signaalwoord van
redengevend
verband

want, omdat, daarom, hierom, om deze reden, op grond van, aangezien, immers, dus

Signaalwoord van
opsommend
verband

en, ook, nog, bovendien, verder, daarnaast, tevens, zowel… als, ten eerste, ten tweede, allereerst, ten slotte, maar ook 

Signaalwoord van
chronologisch/
tijdaangevend
verband

nu, nadat, toen, eerst, later, daarna, intussen, dadelijk, straks, daarnet, vroeger, tegenwoordig, destijds

Signaalwoord van
concluderend
verband

dus, hieruit volgt, dan ook, concluderend

Als je besluit om dat skateboard te kopen, kun je niet op vakantie.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je kunt niet op vakantie, want je hebt je geld uitgegeven aan een skateboard.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Eerst moet je naar werk gaan zoeken. Daarna kun je gaan sparen.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je moet een vliegticket kopen en je hotel betalen. Bovendien heb je op reis zakgeld nodig.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Vraag

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

Welk signaalwoord? Welk tekstverband?

Antwoord

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

maar = signaalwoord = tegenstellend verband

Vraag

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

Welke signaalwoorden? Welk tekstverband?

Antwoord

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

bovendien - ook nog = signaalwoorden

Opsommend tekstverband

Vraag

De voetbalcompetitie is in jaren niet zo spannend geweest. Het is dit jaar bijvoorbeeld vaak voorgekomen dat een middenmoter of zelfs een degradatiekandidaat bij een topclub punten kon weghalen.

Signaalwoord? Tekstverband?

Antwoord

Het is dit jaar bijvoorbeeld .... ...weghalen.

bijvoorbeeld = signaalwoord = verklarend verband / verklaring

Noem 1 ding dat je nog onduidelijk vindt aan tekstverbanden

Oefenen

Ga via Magister naar Nieuw Nederlands --> Planning --> 

GPW4 --> opdr. signaalwoorden/tekstverbanden

Vragen? Stel ze!

Leerdoelen

• Je kent de theorie voor het GPW
• Je hebt beter zicht op de signaalwoorden en tekstverbanden