Tekstverband en signaalwoorden Stanislas

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Functie

- Een tekst bestaat uit losse delen tekst. Deze teksten hangen samen met elkaar zodat je de tekst goed kan volgen en begrijpen. Deze samenhang noem je een tekstverband.

- De woorden die aangeven dat je te maken hebt met een tekstverband noem je signaalwoord.

Welk tekstverbanden ken je?

Tekstverbanden

• opsommend 
• tijdsvolgorde
• uitleggend
•  middel/doel
  
• vergelijkend 
• voorwaardelijk 
• tegenstellend 
• concluderend
  
• redengevend verband
• oorzaak/gevolg
  
• samenvattend verband

Signaalwoorden

• ook, bovendien, daarnaast, zowel .. als, ten eerste, ten slotte
• eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl,
• maar, echter, toch, daarentegen
• bijvoorbeeld, met andere woorden, zoals, dat wil zeggen
• want, omdat, daarom, immers, namelijk
• dus, dan ook, hieruit volgt, concluderend

Voorbeelden

• conclusie
  kortom, samenvattend, al met al
• Oorzaak/gevolg
  doordat, daardoor, waardoor, met als gevolg, zodat
• Middel/doel
  met als doel, waarmee, daarmee
• Voorwaardelijk
  als, indien, wanneer, mits, tenzij, behalve, op voorwaarde dat 

'Tegenover, maar, hoewel' zijn signaalwoorden die horen bij het tekstverband...

1. Opsommend
2. Tijdsvolgorde
3. Concluderend
4. Tegenstellend

Als je besluit om dat skateboard te kopen, kun je niet op vakantie.

1. redengevend verband
2. tijdsvolgorde verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je kunt niet op vakantie, want je hebt je geld uitgegeven aan een skateboard.

1. redengevend verband
2. tijdsvolgorde verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Als eerste moet je naar werk gaan zoeken. Daarna kun je gaan sparen.

1. redengevend verband
2. tijdsvolgorde verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Je moet een vliegticket kopen en je hotel betalen. Bovendien heb je op reis zakgeld nodig.

1. redengevend verband
2. chronologisch verband
3. opsommend verband
4. voorwaardelijk verband

Wat is de voorwaarde in deze zin?
Als je nu meteen vertrekt, kun je nog op tijd komen voor het concert.

Maak zelf een zin met een redengevend verband.

Je hebt een goed cijfer nodig om over te gaan.

1. Concluderend
2. Reden
3. Tegenstelling
4. Middel/doel

Ik wil graag gamen, maar van mijn moeder moet ik leren.

1. Concluderend
2. Tegenstelling
3. Middel/doel
4. Oorzaak/gevolg

De docent gaf aan dat het na elke vraag stil is, dus is het na elke vraag stil.

1. Concluderend
2. Tegenstelling
3. Oorzaak/gevolg
4. Middel/doel

Ik moet nog veel doen voor school: Frans maken en ook nog leren voor Biologie.

1. Opsomming
2. Uitleggend
3. Tegenstelling
4. Tijdsvolgorde

Vraag

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

Welk signaalwoord? Welk tekstverband?

Antwoord

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor.

maar = signaalwoord = tegenstellend verband

Vraag

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

Welke signaalwoorden? Welk tekstverband?

Antwoord

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen.

bovendien - ook nog = signaalwoorden

Opsommend tekstverband

Als je je fictiedossier op tijd inlevert, spelen we de laatste les voor kerst Among Us!

1. Voorwaardelijk
2. Concluderend
3. Opsommend
4. Uitleggend

Net als vroeger, fietsen veel leerlingen naar school.

1. Opsommend
2. Toelichtend
3. Vergelijkend
4. Redengevend

Doordat het zo glad is, vallen veel leerlingen van hun fiets op het plein.

1. Redengevend
2. Oorzaak/gevolg
3. Opsommend
4. Concluderend

Omdat ik te snel wil fietsen, glij ik uit over de gladde weg.

1. Redengevend
2. Oorzaak/gevolg
3. Opsommend
4. Concluderend

Vraag

De voetbalcompetitie is in jaren niet zo spannend geweest. Het is dit jaar bijvoorbeeld vaak voorgekomen dat een middenmoter of zelfs een degradatiekandidaat bij een topclub punten kon weghalen.

Signaalwoord? Tekstverband?

Antwoord

Het is dit jaar bijvoorbeeld .... ...weghalen.

bijvoorbeeld = signaalwoord = uitleggend