WK 19: Les 2 (bedrijvende en lijdende vorm)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Wat gaan we doen?

- Terugblik 

- Lesdoel doornemen 

- Instructie ( -> iedereen doet mee!)

- Zelf aan de slag 

- Evaluatie

Ik heb me heel goed voorbereid op de toets van grammatica.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Mijn moeder wilde me wel overhoren.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Dat had ze nog niet eerder gedaan.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Ik durfde haar dat niet zo goed te vragen.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Maar nu ben ik blij met het resultaat.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Want ik heb nog niet eerder zo goed gescoord op een toets.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Lesdoelen

Aan het eind van deze les..

• ... kun je de lijdende en bedrijvende zinnen van elkaar onderscheiden.

Bedrijvende & lijdende vorm

• Zinnen kunnen in de bedrijvende of in de lijdende vorm staan
• Een zin staat in de bedrijvende vorm als het onderwerp iets doet (OW = ACTIEF).
• Een zin staat in de lijdende vorm als er iets met het onderwerp wordt gedaan (OW = PASSIEF).

VOORBEELDEN!

Bedrijvende vorm

Jara| laat | de hond | uit

• Jara is het onderwerp
  
• Jara doet iets in deze zin: ze laat de hond uit

Lijdende vorm

De hond | wordt | door Jara |uitgelaten

• De hond is het onderwerp
  
• De hond doet niets in deze zin: hij wordt uitgelaten

Bedrijvend of lijdend?

1. Zoek het gezegde in de zin.
2. Zoek het onderwerp in de zin.
3. Doet het onderwerp wat in het  gezegde staat?
4. JA --> Bedrijvend
5. NEE --> Lijdend

Het omzetten van de bedrijvende zin naar de 

lijdende vorm

       Bedrijvend                                                                       Lijdend

Jara|laat |de hond |uit.                       <-->   De hond|wordt|door Jara |uitgelaten. 

Jara| heeft | de hond| uitgelaten.  <-->   De hond| is | door Jara| uitgelaten.

• Zoek het lijdend voorwerp 
  
• Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp
  
• Na het onderwerp volgt het werkwoord worden (onvoltooide tijd) of zijn (voltooide tijd)
• door-bepaling + het oude onderwerp
• Maak de rest van de zin af.

Het omzetten van de lijdende zin naar de

bedrijvende zin

 

De hond|wordt|door Jara |uitgelaten   <--> Jara | laat |de hond |uit 

De hond | is| door Jara |uitgelaten         <--> Jara | heeft| de hond  |uitgelaten

• De door-bepaling wordt het nieuwe onderwerp
• Het woordje door verdwijnt.
• Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp. 
• Onvoltooide tijd: werkwoord worden verdwijnt. Voltooid deelwoord wordt de persoonsvorm.
• Voltooide tijd: hulpwerkwoord hebben of zijn + voltooid deelwoord.

Onze docent heeft veel huiswerk opgegeven.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Dat huiswerk is gelukkig door (bijna) iedereen gemaakt.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Hierdoor snappen wij de grammatica heel goed.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Ook al vinden wij huiswerk maken niet zo leuk.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Maar de stof voor het proefwerk wordt nu wel goed beheersd door ons.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Oefenen: van bedrijvend naar lijdend

1. Alle leerlingen maken de oefeningen.

2. De omvallende boom vernielde het dak van de schuur.

3. Ruimt Koen eindelijk zijn kamer op? **

Oefenen: van bedrijvend naar lijdend.

1. Alle leerlingen maken de oefeningen.

- De oefeningen worden door alle leerlingen gemaakt.

2. De omvallende boom vernielde het dak van de schuur.

- Het dak van de schuur werd door de omvallende boom vernield.

3. Ruimt Koen eindelijk zijn kamer op?

- Wordt zijn kamer eindelijk opgeruimd door Koen?

Oefenen: van lijdend naar bedrijvend.

1. De vrouw werd ontvangen door haar buurvrouw. 

2. Zal de Vierdaagse door haar uitgelopen worden?

3. De prijs wordt door Máximá uitgereikt.

Oefenen: van lijdend naar bedrijvend.

1. De vrouw werd ontvangen door haar buurvrouw. 

- De buurvrouw ontving de vrouw.

2. Zal de Vierdaagse door haar uitgelopen worden?

- Zal zij de Vierdaagse uitlopen?

3. De prijs wordt door Máximá uitgereikt.

- Máxima reikt de prijs uit.

Zelf aan de slag

Maken: opdr. 5 en 6 (p. 131)

Af? Kijk je werk na in It's Learning.

Samenvatting grammatica

• Heb je moeite met het benoemen van een zinsdeel? Bekijk HIER de samenvatting van grammatica redekundig (TIP!)

• Na het bestuderen van de theorie, maak je de bijbehorende oefeningen (volgende slides).
  

• Is het na het lezen van de samenvatting duidelijk, ga dan verder met de basisoefeningen (boek), extra oefeningen of de plusopdrachten.

Persoonsvorm

- Bekijk hier het filmpje over het vinden van de persoonsvorm (PV). Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens (één van) de volgende opdrachten:

Persoonsvorm 1

Persoonsvorm 2

Zinsdeelproef

- Bekijk hier het filmpje over het toepassen van de zinsdeelproef. Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens de volgende opdracht:

Zinsdelen bepalen

Werkwoordelijk gezegde

- Bekijk hier het filmpje over het werkwoordelijk gezegde (WWG). Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens de volgende opdracht:

WWG vinden

Onderwerp

- Bekijk hier het instructiefilmpje over het onderwerp (OND). Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens (één van) de volgende opdrachten:

Onderwerp vinden 1

Onderwerp vinden 2

Persoonsvorm en onderwerp benoemen

Lijdend voorwerp

- Bekijk hier het filmpje over het lijdend voorwerp (LV). Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens (één van) de volgende opdrachten:

Lijdend voorwerp benoemen 

Onderwerp en lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

- Bekijk hier het instructiefilmpje over het meewerkend voorwerp. Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens (één van) de volgende opdrachten:

Meewerkend voorwerp 1

Meewerkend voorwerp 2

Bijwoordelijke bepaling

- Bekijk hier het instructiefilmpje over de bijwoordelijke bepaling (BWB). Doe je oortjes in tijdens het kijken en luisteren!

- Maak vervolgens (één van) de volgende opdrachten:

Bijwoordelijke bepaling 1

Bijwoordelijke bepaling 2

Extra oefeningen

1.  Bestudeer nogmaals de theorie op blz. 20.

2. Maak daarna een (of meer) van de onderstaande online 

     oefeningen over de bvb en bwb:

      - Oefening 1       - Oefening 2        - Oefening 3

3. Af?  Ga verder met één van de plusopdrachten (paars).

Plusopdrachten

-  Maak extra verdiepingsopdrachten over de bijvoeglijke en 

    bijwoordelijke bepalingen.

 - Maak de oefentoets over de bvb én de bwb om te zien 

   of je de theorie écht goed begrepen hebt!