Les 2 Tekstdoel en tekstsoort

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Let op!

Niet de code invoeren.

Inloggen met je e-mailadres en wachtwoord.

Wachten tot de les start.

LessonUp.app

Welkom!

Leerdoelen

Aan het einde van de les...

...kun je verschillende tekstsoorten benoemen.

...kun je eigenschappen van een tekstsoort vinden in een tekst.

...kun je de bedoeling van de schrijver verwoorden.

Waarom ga ik schrijven?

Om de lezer te vermaken.

Om de lezer iets te weten te laten komen (te leren).

Om de lezer iets te laten doen
(of juist niet).

Om de lezer mijn mening te laten overnemen.

Voordat een schrijver zich afvraagt wat hij gaat schrijven of waarover heeft hij voor zichzelf al een andere vraag beantwoord.

Waarom ga ik schrijven?
Wat wil ik bereiken met mijn tekst?

Copyright afbeelding: <a href='https://www.freepik.com/vectors/woman'>Woman vector created by macrovector - www.freepik.com</a>

Het 'waarom' bepaalt allerlei
eigenschappen van de tekst.

structuur

taalgebruik

inhoud

publicatie

(bron)

tekstsoort

Informeren: zakelijk taalgebruik en feiten

Overtuigen: meningen en subjectief taalgebruik

Amuseren: subjectief taalgebruik, iets 'mooi willen zeggen'.

Welke tekstsoorten
ken je? Noem er zoveel mogelijk.

Informeren

-nieuwsbericht

-handleiding

-gebruiksaanwijzing

-schoolboek

-bijsluiter

-kookboek

-weerbericht

-rouwadvertentie

Activeren

-advertentie

-verkiezingsaffiche

-reclamefolder

-poster in bushokje

-uitnodiging

Amuseren

-roman (fictie)

-stripboek (fictie)

-gedicht (fictie)

-column

-cartoon

Overtuigen

-betoog

-ingezonden brief

-recensie

-column

-commentaar
  redactie

Publicatie

(bron)

• (digitale)krant
• (digitaal) tijdschrift
• website
• boeken / uitgeverij
• sociale media
• openbare ruimte
• ...

Structuur en tekstindeling naar Nieuw Nederlands, 6e editie.

Schrijfdoel en tekstsoort hangen dus nauw samen. 

Er is echter ook een verband tussen tekstsoort, publiek en de plaats van publiceren (bron) en taalgebruik.

Nieuwbericht: krant, nieuwswebsite, social-mediakanaal van de NOS

(breed publiek) Keuze: landelijke of regionaal? Taalgebruik is objectief en de toon is zakelijk. Structuur passend bij informerende tekst.

Interview met een jong, aanstormend zangtalent: jongerentijdschrift, jongerenwebsite, social media (jongeren in het algemeen)

of (digitaal)muziektijdschrijft, websites van radiostations, websites als musicmeter.nl (muziekliefhebbers evt. op genre). Taalgebruik is informeler, subjectiever en de toon is amicaler (voorzien van jongerentaal wellicht).

Structuur en tekstindeling naar Nieuw Nederlands, 6e editie.

Opdracht

Op tafel liggen kranten. Pak er per persoon één.

Pak ook een werkblad. 

Je gaat in de krant op zoek naar vier verschillende tekstsoorten.

Leesdoel 1: bepaal de tekstsoort.

Leesdoel 2: bepaal de bedoeling van de schrijver.

Volg de stappen op het werkblad.

Afsluiting en vooruitblik

structuur

taalgebruik

inhoud

publicatie

(bron)

tekstsoort

De bedoeling van de schrijver

Relatie leggen tussen kenmerken.

Samenhang benadrukken.

Afsluiting en vooruitblik

• Lezen met de leessandwich
• Inhoud centraal
• Chromebook en schrift mee.
• Lesboek mag thuisblijven.