5.1: Renaissance en humanisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Renaissance

Renaissance kunst

Ontwikkeling kunst tijdens de Renaissance.

For example:

Renaissance

renaissance

a. veranderingen op artistiek gebied = renaissance

b. veranderingen op het gebied van de wetenschap en de         filosofie = humanisme (volgende les)

c. veranderingen op godsdienstig gebied = reformatie (paragraaf 5.3)

Sint Pieter in Rome (1506 -1626)

Humanisme 

Humanus (menselijkheid)

Humanisme: een levensbeschouwing die mensen voorop stelt en uitgaat van de waarde van mensen. Het humanisme streeft naar het goede doen, rechtvaardigheid en het gebruik van je verstand.  Nadenken, argumenteren, redeneren en onderzoeken.

Ook veranderingen in het denken:

Renaissance 

- Tijdsbepaling

- terugkijken naar de oudheid

- Cultureel

Humanisme

- Nieuwe levenshouding 

- Nadenken, redeneren en onderzoeken

- Wetenschappelijk

Het humanisme is een nieuwe manier van denken/levenshouding die voorkwam in de renaissance 

Renaissance (wedergeboorte)

• Literatuur
• Architectuur 
• Kunst

Humanisme

• Wetenschap
• Bijbelgeschriften
• Carpe diem

Humanisme

Door de boekdrukkunst  verspreidde het humanisme zich buiten Italië. 

Erasmus van Rotterdam streefde naar een zuivering van het christendom.

Desiderius Erasmus

Drukpers

Haarlem

1440

De drukpers

Om zijn eigen bekendheid te vergroten, bedient hij zich van alle communicatiemiddelen die hem ten dienste staan, met name van de boekdrukkunst. Erasmus' roem is ondenkbaar zonder dit instrument, dat in impact vergelijkbaar is met ons Internet. Dankzij de drukpers wordt Erasmus de alom gevraagde deskundige die over van alles zijn mening moet geven, waardoor met name bij de elite van de wetenschap bekend raakt. 

Erasmus van Rotterdam

-Erasmus was in zijn tijd een van de grootst geleerden.

-Erasmus was een humanist.

- Erasmus vertaalde de Bijbel en vond veel fouten in de oude versie. 

- Erasmus was een van de eersten die kritiek had op de katholieke kerk.

-  Humanisten: Geleerden die de klassieke cultuur en literatuur bestudeerden en imiteerden. 

'Momento Mori'

• In de Middeleeuwen waren de meeste mensen in Europa christenen
  

•  Leven na de dood - Mensen waren van nature zondig
• Zonde = Wat God verboden heeft: Stelen of liegen
• Biechten en goede daden zouden zonden weer goedmaken: Zorgen voor arme en zieke mensen
• Gedenk te sterven --> Hemel of Hel

Carpe Diem

Mens- en wereldbeeld

Pluk de dag

Erasmus 

https://schooltv.nl/video/erasmus-erasmus-wilde-weten-hoe-het-christendom-en-de-kerk-begonnen-waren/#q=erasmus

opdracht 4 & 5

Vesalius ontdekte dat de ideeen van de oud-Griekse Galenus fouten bevatten, doordat hij dieren had ontleed, in plaats van mensen. Door menselijke lichamen te onderzoeken kon hij deze fouten corrigeren en bracht hij zijn boek Humani Fabrica uit. 

Empirisme

experimenteren en waarnemen levert zuivere kennis op

Wetenschappers:

- Vesalius (1515-1564)

- Copernicus (1473-1543)

- Galilei (1564-1642)

- Newton (1642-1727)

Vesalius: nieuwe kijk op anatomie

Copernicus: heliocentrisch wereldbeeld door observatie

Galilei: verdedigen van theorie Copernicus

Newton: zwaartekracht

Bron 1: Vesalius schreef over Glenus, een gezaghebbend schrijver van medische boeken uit de oudheid:

Weg met degenen die Galenus slaafs volgen en daarmee tevreden zijn. Weg met degenen die in hun boeken geen enkele regel toevoegen aan wat Galenus geschreven heeft. Iedereen die zijn boeken heeft gelezen en zelf weleens een menselijk lijk heeft ontleed, ziet het meteen: zelf heeft Galenus nog nooit een menselijk lijk ontleed. Hoogstens heeft hij lichamen onderzocht die al ontvleesd waren en waarvan alleen het geraamte overbleef.

Humanisten waren ook kritisch op de oudheid 

Nieuw = Onderzoek doen

Galenus (oudheid)

Vesalius (renaissance) 

opdracht 7