6.1 les 1 infectieziekten en onderzoek

• Natuur en Techniek
• HBO
• Studiejaar 2

Hoe gaat het met jullie?

Hebben jullie al vragen voorafgaande deze cursus?

Welke aspecten van een wetenschappelijke houding herken je bij jezelf wanneer je onderzoek gaat verrichten? (n.a.v. huiswerk)

Welke aspecten van een wetenschappelijke houding herken je bij leerlingen wanneer ze onderzoek verrichten? (n.a.v. huiswerk)

Waarom is wetenschap in het PO belangrijk?

Spectaculaire ontwikkeling in de medische wetenschap.
In hoeveel jaar is de levensverwachting meer dan verdubbeld?

1. 350 jaar
2. 250 jaar
3. 150 jaar
4. 50 jaar

dit leren we niet omdat er geen beroemde veldslag mee genoemd is. 

1860 levensverwachting onder de 40 jaar.

kwart van de baby's overleefde het eerste jaar niet. 

De helft van de meisjes die leefden in kampen haalden de 20 jaar niet. En een kwart haalt de 50.

In 1866 in dordrecht blijkt dat 35 van de 100 baby's stierven in het eerste jaar.

Wat was de oorzaak van het vroegtijdig overlijden?

tyfus, tuberculose., kinkhoest, pokken

In 1866 stierven 21000 mensen aan de cholera.

Mensen leefden dicht op elkaar in krotten en onder erbarmelijke omstandigheden. Wat was de beste uitvinding?

De wc. Hygiene speelt hierbij een belangrijke rol, dus zeep, riool, schoon drinkwater.
In de jaren 30 reed de strontkar nog door de straten van de jordaan.

Wie was Louis Pasteur?

Hij ontdekte dat die ziektekiemen niet door dampen of gronden werden veroorzaakt, maar door microscopische bacteriën, virussen en schimmels. onder microscopen kan je deze beestjes zien. Robert Koch ontdekte de bacil die verantwoordelijk was voor tuberculose. Zo ontstonden de penicilline, vaccinaties en aspirine. 

Wat levert medische kennis en technologie op?

Geef zo veel mogelijk voorbeelden van wat de technologie heeft opgeleverd in de medische wereld. Denk aan röntgenfoto's, protheses, kunstorganen, harttransplantatie, ivf etc. Alle voorbeelden zijn goed.

Wat zijn de bouwstenen van het leven?

Ik besta uit zo'n 15 kg eiwitten, maar ook uit zo'n 15 kg vet. Dan nog wat suikers, mineralen, metalen. 2 meter lang lint aan dna. in totaal heb je maar zo'n 60 gram aan DNA in je lichaam. In iedere cel zit zo'n twee meter lang lint aan DNA waar alles wat jij bent staat opgeslagen. Wanneer je speeksel in water plaatst dan zie je langzaam dit soort sliertjes ontstaan. DNA is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. 

DNA in boekvorm dan 3000 boeken harry potter. Deze zijn geschreven in moleculair alfabet. Dit bestaat uit vier letters A, C, G, en T.

00:34

Wat zou jouw bericht zijn?

01:12

Hoe ga jij om met dit soort vragen van kinderen?

02:05

Op welke manier kan je lego inzetten als leermiddel?

04:17

Hebben jullie op school microscopen en worden deze gebruikt?

07:01

Wat weet jij over de cel?

08:35

Vanaf welke groep kan je de kinderen confronteren met dit soort getallen?

1. groep 5
2. groep 6
3. groep 7
4. groep 8

10:42

Wat is nu een bacterie?

eencellige organismen zonder kern. Bacteriën hebben vaak nuttige eigenschappen voor mensen (10% van het lichaamsgewicht bestaat uit bacteriën): ze ruimen dode organismen op, maken voedingsmiddelen en helpen bij de spijsvertering. Ze kunnen ook schadelijke eigenschappen hebben, zoals ziekten veroorzaken en voedselbederf.

We kunnen sinds een paar jaar  het DNA uitlezen.

eerst kostte dit miljoenen en nu kan je dit voor een paar honderd euro laten doen. 

Het genetisch materiaal kan je zo uitlezen als een codering waardoor je dezelfde code weer kan maken in het lab. Bij de mens is dit wel mogelijk (verboden), maar bij dieren wordt dit wel toegepast.

We hebben het DNA ontdekt, ontcijferd, we kunnen het lezen, we kunnen het kopiëren, maar we kunnen het nu ook HERSCHRIJVEN

Hoe heet de techniek om het DNA te kunnen herschrijven?

CRISPR-Cas Dit is in principe genetische manipulatie. Je kan dus drukfouten eruit halen met een rode pen. Feitelijk doet de mens al z'n hele leven niets anders dan zijn omgeving manipuleren (van snacktomaatjes tot het tam maken van de wilde hond, feitelijk bij elk stuk voedsel wat niet vrij in de natuur groeit).

virus zijn heel kleine bolletjes met aan de binnenkant een heel klein stukje DNA. Die komt in de fabriek van die cel binnen en zegt 'maak mij, maak mij'.

We kunnen de natuur opnieuw programmeren. Welke gevolgen zie jij voor de toekomst?

Daar waar medicijnen moeilijk kunnen aanslaan kan je programmeren om het lichaam zelf antistoffen te produceren.

Als alles mogelijk is in de toekomst. Hoe ziet de gezondheidszorg er dan uit. Wat staan we toe? Worden we onsterfelijk? Wat gaat dit kosten?

Wist je dat...

- Op Valentijsdag jij jouw leerlingen de liefdesengel Cupido een handje laat helpen. Ontwerp pijl en boog van flossdraad, ijslollystokjes en wattenstaafjes. Of knutsel verstrengelde hartjes met Moebius ringen en versier de klas!

- Op 27 februari is het de internationale dag voor ijsberen. En bioloog, poolreiziger en fotograaf Arjen Drost heeft mooie online lessen over de Noord- en Zuidpool en zo leer je waarom ijsberen geen pinguïns eten. Wist je trouwens een ijsberenvacht niet wit is maar doorzichtig?

3 maart: werelddag van de wilde dieren en planten

11 maart 1955: de sterfdag van Alexander Fleming (de ontdekker van penicilline)

24 maart: wereld tuberculosedag

https:

www.natuurwetenschapentechniek.nl

www.kraakm.nl

Spelcode: 

Jullie gaan op onderzoek uit in het kantoor van de directeur van een bedrijf, waar
geld gestolen is. Het is zoals CSI (Crime Scene Investigation), op zoek naar vingerafdrukken en DNA sporen. 

CSI & DNA