2HV H4 spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4:  Spelling : over tussenletters in samenstellingen (blz. 130)

Lesdoelen

• Je kunt samenstellingen met en zonder
    tussenletters correct spellen. 

Opdracht

Maak de Startopdracht  (blz. 130)

_{Wanneer voeg je -(e)n toe?}

1. Het eerste deel van de samenstelling is een zelfstandig naamwoord
2. Het zn heeft alléén een meervoud op -en-. 

• paardenbloem > paard is een zn > meervoud = paarden

• maar: groentesoep > groente is een zn > meervoud = groenten/groentes

Uitzonderingen

• Het eerste deel is geen zn
• Het eerste deel  heeft (ook) een meervoud op -s-
• Het eerste deel heeft geen meervoud
• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar één is
• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord

> in deze gevallen schrijf je alleen de tussenletter -e-.

Het eerste deel is geen zn

• knarsetanden > knarsen is een ww
• armelui              > arme is een bn
• blindedarm      > blinde is een bn

_{Het eerste deel heeft (ook) een meervoud op -s-}

• secondewijzer     > meervoud = secondes /                                               seconden
  
  
• aspergekwekerij    > meervoud = asperges

Het eerste deel heeft géén meervoud

• rijstepap > rijst   
   heeft geen
   meervoud

Het eerste deel verwijs t naar iets waarvan er
maar één is

• zonnebank > we hebben er maar één zon; de zon isuniek
  
  
• maneschijn > we hebben maar één maan; de maan is uniek

Het eerste deel versterkt een bn

• reuzefijn > betekent: heel erg fijn
  
  
• apetrots > betekent: heel erg trots 

Maak nu opdracht 2 en 3

Maak dan opdracht 3

Wanneer voeg je een -s- toe?

• Als je een -s- hoort, dan schrijf je die ook.
• liefdesverdriet, koningshuis

• Twijfel je? Vervang het tweede deel van de samenstelling door een ander woord. Zo hoor je of er een -s- tussen moet.
• meisjesstem (want: meisjesfiets), stationsstraat (want: stationsplein)

Maak nu opdracht 4

Maak dan opdracht 3

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

Seconde+wijzer

tarwe+bloem

Aan de slag 

- Leer de theorie (blz. 130)

Startopdracht

- Maak opdracht 1 t/m 4