Valentie: zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Valentie

Zinsontleding: 

persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

0-plaastig	1-plaatsig	2-plaatsig	3-plaatsig
regenen	niezen lopen tenissen	slaan koken schilderen	geven vragen uitleggen

0-plaatsig

Het regent.

1-plaatsig

Iemand niest.

Iemand loopt.

Iemand tennist.

1-plaatsig

Iemand niest.

Iemand loopt.

Iemand tennist.

Iemand (plaatst 1)= onderwerp

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg en het onderwerp?

Sjoerd niest vaak op warme dagen.

Jan en Marie lopen graag door het bos.

Vroeger tenniste Jan vaak op maandagen.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg en het onderwerp?

Sjoerd niest vaak op warme dagen.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg en het onderwerp?

Sjoerd niest vaak op warme dagen.

hoofdwerkwoord: niest (infinitief: niezen)

Iemand niest.

pv: niest

wwg: niest

onderwerp: Sjoerd

Jan en Marie lopen graag door het bos.

Vroeger tenniste Jan vaak op maandagen.

2-plaatsig

Iemand slaat iemand.

Iemand kookt iets.

Iemand schildert iets.

Iemand (plaatst 1)= onderwerp

Iemand/iets (plaats 2)=lijdend voorwerp

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Gisteren sloeg Marie Pieter hard op zijn neus.

Voor moederdag kookte ik een lekkere soep.

Dit schilderij heb ik zelf geschilderd.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Gisteren sloeg Marie Pieter hard op zijn neus.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Gisteren sloeg Marie Pieter hard op zijn neus.

hoofdwerkwoord: sloeg (infinitief: slaan)

iemand slaat iemand/iets

pv: sloeg

wwg: sloeg

onderwerp: Marie

lijdend voorwerp: Pieter

3-plaatsig

Iemand geeft iets aan iemand.

Iemand vraagt iets aan iemand.

Iemand legt iets uit aan iemand.

Iemand (plaatst 1)= onderwerp

Iets (plaats 2)= lijdend voorwerp

Aan iemand (plaats 3)= meewerkend voorwerp

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Lital gaf Meir een cadeau voor zijn verjaardag.

Hillel vroeg aan Sophie de weg naar de bakker.

Meneer Wintermans legt de klas het meewerkend voorwerp uit.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Lital gaf Meir een cadeau voor zijn verjaardag.

Wat zijn de persoonsvorm, het wwg, het onderwerp en het lijdend voorwerp?

 

Lital gaf Meir een cadeau voor zijn verjaardag.

hoofdwerkwoord: gaf (infinitief: geven)

Iemand geeft iets aan iemand

persoonsvorm: gaf

wwg: gaf

onderwerp: Lital

lijdend voorwerp: een cadeau

meewerkend voorwerp: Meir

Stappenplan

Vind het belangrijkste werkwoord in de zin.

Ontdek of het werkwoord 0-,1-,2- of 3-plaatsig is.

Je weet nu welke rollen het werkwoord uitdraagt (onderwerp, lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp).

Kijk nu naar de zin en ontdek welke woorden welke rol vervullen.

Volgorde: persoonsvorm en wwg - onderwerp 

- lijdend voorwerp - meewerkend voorwerp

Bij welke optie is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Gisteren hebben we een lief, klein katertje bij het dierenasiel opgehaald. 

1. Gisteren hebben | we |een lief, klein katertje | bij het dierenasiel | opgehaald.
2. Gisteren | hebben | we |een lief, klein katertje bij het dierenasiel | opgehaald.
3. Gisteren | hebben | we een lief, klein katertje | bij het dierenasiel | opgehaald.
4. Gisteren | hebben | we |een lief, klein katertje | bij het dierenasiel | opgehaald.

Welk woord in de zin is de persoonsvorm?
Ik fiets op mijn fiets naar school

1. fiets(1e woordje)
2. fiets (2e woordje)
3. Ik
4. school

Wat is een persoonsvorm altijd?

1. Lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. werkwoord

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Mijn moeder heeft mijn oma een nieuwe jas gegeven.
mijn oma =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Wie =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Mijn konijn =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

De ober 

heeft 

de jas

aan de klant 

gegeven. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Gisteren

bracht

ze

een goed boek

voor mij

mee.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Marjan

had

een mooi gedicht

voor haar opa 

geschreven. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Het jongetje

gaf

haar

zijn mooiste tekening

op haar verjaardag. 

Ik kan het meewerkend voorwerp vinden in een zin.

1. ja
2. nee