§1.1 - Gedrag en overleven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

- Huiswerk in de agenda zetten.

- Biologie in de bovenbouw

- Voorkennis en §1.1

- Vooruitblik.

Leerdoelen

1. Je licht de sociale functies van gedrag toe en de rol in het vergroten van de overlevingskansen.

2. Je herkent sociale functies van rituelen en signalen.

3. Je beschrijft hoe territoriumgedrag de overlevingskansen voor het individu vergroot.

Huiswerk

Lz. paragraaf 1.2

Mk. Voorkennis en §1.1

Biologie in de bovenbouw

4 HAVO

H 1 t/m 8 

oefenen met practicum en verslag (O/V/G)

5 HAVO

Alle hoofdstukken getoetst (4 havo en 5 havo stof)

afsluitend po - practicum en verslag 

H1 gedrag

Voorkennis

Ik kan van de volgende begrippen uitleggen wat het is en voorbeelden noemen en herkennen:  

inwendige en uitwendige prikkels, sleutelprikkels, rangorde.  

Succescriteria

• Je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen:  inwendige prikkel, uitwendige prikkel, sleutelprikkel, rangorde.

• Je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen.
• Je hebt Voorkennis van online gemaakt met voldoende resultaat.

Gaat het in de volgende zinnen om gedrag?
- Je zwaait naar je vriendin
- Je valt op het strand in slaap
- Je schiet de bal op het doel

1. alleen de eerste
2. de eerste en de tweede
3. alledrie de zinnen

Hormonen die de kleur van de buik van stekelbaarsmannetje veranderen, vormen een: 1

De geur van die heerlijke pannenkoeken vormt een: 2

1. 1 = inwendige prikkel 2 = uitwendige prikkel
2. 1 = uitwendige prikkel 2 = uitwendige prikkel
3. 1 = inwendige prikkel 2 = inwendige prikkel
4. 1 = uitwendige prikkel 2 = inwendige prikkel

Een ei in het nest is voor een vogel een: ...................... om te gaan broeden

1. uitwendige prikkel
2. sleutelprikkel
3. inwendige prikkel

Twee honden komen elkaar in de tuin van de buren tegen. Hond Kees doet zijn staart omhoog en blaft heel luid. Hond Sam laat zijn staart hangen en maakt zich klein

Welke hond is dominant?

1. Kees
2. Sam

Hormonen die de kleur van de buik van stekelbaarsmannetjes veranderen, vormen een .... prikkel

1. inwendige
2. uitwendige

Het horen van de auto van zijn baas is een .... waardoor de hond gaat blaffen.

1. inwendige prikkel
2. uitwendige prikkel
3. sleutelprikkel

Aan de slag

1. Maken Voorkennis van Nectar Online

2. Lees §1.1 (voor de volgende les)

3. Starten met §1.1

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/ aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

§1.1 Leerdoelen

1. Je licht de sociale functies van gedrag toe en de rol in het vergroten van de overlevingskansen.

2. Je herkent sociale functies van rituelen en signalen.

3. Je beschrijft hoe territoriumgedrag de overlevingskansen voor het individu vergroot.

Succescriteria

• Je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen:  gedrag, sociale functies, overlevingskansen, ritueel gedrag, signalen, rangorde, communicatie, paringsdans, broedzorg, balts, territorium, dreiggedrag.

• Je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen.


• Je hebt de opdrachten van §1.1 gemaakt en nagekeken met voldoende resultaat.

Gedrag

Gedrag --> alles wat mens en dier doet, of nalaat

Signalen --> informatie voor soortgenoten bv. in rituelen voor bepalen rangorde / pikorde

nodig om te communiceren

 

Persoonlijke ruimte

• Bepaalt hoe ver een soortgenoot mag naderen zonder dat hij/zij zich bedreigd voelt.
  
• Verschilt per situatie, cultuur, individu.
  

Rangorde

Signalen zijn belangrijk voor het bepalen van de rangorde = de positie binnen de groep. 

Vergemakkelijkt de taakverdeling.

Voorbeelden van gedrag:

• Territoriumgedrag
  
• Dreiggedrag – vluchtgedrag
  
• Ritueel gedrag
• Sociaal gedrag
  
• Baltsgedrag --> vogels

Vooruitblik

§1.2 - Prikkels

Huiswerk

- Lz. §1.2

- Mk. voorkennis en §1.1

Aan de slag

1. Maak een begrippenlijst van §1.1

2. Maken en nakijken opdrachten §1.1

3. Lees §1.2 voor de volgende les

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/opdrachten maken/hulp vragen.